Από τα Μικρασιατικά Παραμύθια του Παππού μου σε Ασσυροβαβυλωνιακή και Αιγυπτιακή Κοσμογονία και σε Ψυχική Οντολογία – Ι

Ό,τι ακολουθεί είναι ένα πρώτο τμήμα αλληλογραφίας μου με φίλο ο οποίος με ερώτησε σε ποιο βαθμό με βοήθησαν οι πολυετείς σπουδές μου σε Ασσυριολογία και Αιγυπτιολογία κατά την εξέλιξή μου στην κατανόηση του Ψυχικού Σύμπαντος και αν σχετίζεται η προσχώρησή μου στο Ισλάμ με όλα αυτά. Η ερώτηση αφορά και τις ποικίλες ψυχικές ασκήσεις, με τις οποίες καταγίνομαι, και αν αυτές είναι ισλαμικής παράδοσης ή ασσυροβαβυλωνιακές ή αιγυπτιακές πρακτικές καταγραμμένες σε κείμενα ή ανασυσταμμένες από εμένα. Η όλη απάντηση θα είναι μακροσκελής.

 

 

----------- Απάντηση σε ερωτήσεις φίλου αναγνώστη -----------

 

 

Φίλε Αντώνη,

Ελπίζω το γράμμα μου αυτό να βρίσκει καλά και σένα και τους δικούς σου!

Για μία ακόμη φορά, θα σου ζητήσω συγγνώμη για την καθυστέρηση σχεδόν τριών μηνών με την οποία -επιτέλους- απαντώ στα τελευταία από τα γράμματά σου. Πολύ περισσότερον, εφόσον θα αρχίσω με την αντιμετώπιση του πιο δύσκολου από όλα τα εξονυχιστικά ερωτήματά σου, δηλαδή αυτού σχετικά με την πορεία μου στην επιστήμη και στην ψυχική ταύτιση και σε ποιο βαθμό η εξειδίκευσή μου σε ασσυριολογία και αιγυπτιολογία με βοήθησε να κατανοήσω υπαρκτές, αισθητές, απτές καταστάσεις του μη υλικού σύμπαντος, τις οποίες ενδεχομένως να μην εντόπιζα και ταύτιζα, αν εξειδικευόμουν σε βιβλικές σπουδές και αρχαίο Ισραήλ, 'κλασικές' σπουδές και αρχαία Ελλάδα-Ρώμη, ή ενδεχομένως χριστιανική και ισλαμική θεολογία.

 

Αυτό είναι το μόνο περσινό (2020) ερώτημά σου, το οποίο δεν έχω ακόμη απαντήσει, και συνεπώς αρχίζω με αυτό. Μου γράφεις τα εξής:

 

Η δική σας αντίληψη του ψυχικού κόσμου και οντολογίας και πρακτικών ακολουθεί κάποια παράδοση; Υπάρχουν όλα αυτά δηλαδή στο Ισλάμ, ή είναι παράγωγο της μακροχρόνιας μελέτης  σας στους αρχαίους πολιτισμούς (Αιγύπτου, Μεσοποταμίας) και επανασύνθεσης -να το πω έτσι- των δικών τους συστημάτων (δεν μπορώ να παραβλέψω και το εμπειρικό κομμάτι που μπορεί να σας έχει οδηγήσει σε αποκαλύψεις);

  

Η ερώτησή σου είναι πολύ καλά διατυπωμένη και, όσο και αν μου πάρει για να σου απαντήσω, θα προσπαθήσω να είμαι περιληπτικός, επειδή σε διαφορετική περίπτωση θα καταλήξω Να γράψω μία πολύτομη αυτοβιογραφία. Επειδή η ερώτησή σου συνδυάζει σπουδές, μελέτες, έρευνες, εκμάθηση-ανακάλυψη-ανασύσταση και, φυσικά, ζωή (δηλαδή υλική ζωή και καθημερινότητα), θα πρέπει πρώτα να σε παραπέμψω σε ένα τεράστιο αυτοβιογραφικό κείμενο το οποίο πρόσφατα προέκυψε από σχετικές ερωτήσεις Ορόμο φίλου και καθηγητή πανεπιστημίου στην Κατεχόμενη Ορομία (δηλαδή στο αποικιοκρατικό κράτος της Αβησσυνίας, την Ψευτο-αιθιοπία).  

 

Πρέπει να διαβάσεις το κείμενό μου αυτό στα αγγλικά πρώτα, διότι στις 10000 λέξεις του βρίσκεται, ανάμεσα σε πολλά άλλα (ακόμη και επιστημονικά-ακαδημαϊκά ή πολιτικά θέματα και ζητήματα), πλήθος αναφορών μου σε επιλογές, επιθυμίες, προσπάθειες, νοοτροπίες και συμπεριφορές τις οποίες εξεδήλωνα ως φοιτητής. Αυτό το σημειώνω επειδή ... και εγώ σπούδαζα και κάποιος άλλος συνομίληκός μου σπούδαζε, αλλά αν και καθόμασταν δίπλα-δίπλα, διαφέραμε όσο το άσπρο από το μαύρο και απείχαμε όσο τα δύο πιο απόμακρα σημεία του Σύμπαντος. Το κείμενο μπορείς να βρεις εδώ: 

My Studies & Explorations: from J. Leclant & M. Rodinson to the Oromo-Amhara Divide, through Egypt's 25th Dynasty, Pre-Islamic Yemen (Himyar), and Gregentius of Taphar

https://www.academia.edu/50215023/My_Studies_and_Explorations_from_J_Leclant_and_M_Rodinson_to_the_Oromo_Amhara_Divide_through_Egypt_s_25th_Dynasty_Pre_Islamic_Yemen_Himyar_and_Gregentius_of_Taphar

 

Ενδεικτικά σημειώνω εδώ τις δεκατρείς ενότητες του, επειδή και μόνον οι τίτλοι τους είναι χαρακτηριστικοί. 'Μιλούν' από μόνοι τους:

I. My Difference from the Rest: Postgraduate Specialization in 6 Different Fields

II. A Major Differentiation from the Rest: I never studied in order to find a 'Job'

III. My Firm and Fearless Search of Truth

IV. The Oromo–Amhara Divide: a Permanent Litmus Paper for All

V. In Great Contrast with the Rest: to understand the 'Other', I rejected myself 

VI. Colonization: a Sacrilegious Act bringing forth the End of France and England

VII. Self-Denial, Understanding of the 'Other' through their Criteria, and the Ensuing Benefits

VIII. A Determinant Distinctiveness: Opposing Professors who made Mistakes or said Lies

IX. My Professor, the Egyptologist Jean Leclant, his friend Haile Selassie, and the fabrication of Fake Ethiopia

X. Attending the Seminar of Maxime Rodinson, the French Orientalist

XI. Maxime Rodinson took position against the Liberation of Ogaden (1977-1978) and supported the Imperialist Soviet and Cuban colonials against Somalia

XII. Maxime Rodinson shamelessly speaking about the "Gallas"

XIII. Gregentius of Taphar, Prophet Muhammad, Christological Disputes, Jews, and today's False Narratives about Early Islam

XIV. Polarization with Maxime Rodinson about Gregentius of Taphar

 

 

Ο Αληθινός Κόσμος των Μικρασιατικών Παραμυθιών του Παππού μου και ο Ανύπαρκτος και Ψευδέστατος Σύγχρονος Κόσμος

Οπότε για να αρχίσω την κατ' ευθείαν απάντησή μου, ας ξεκινήσω από την τελευταία σου πρόταση. Ναι, πολύ σωστά, αναφέρεσαι σε όντως υπαρκτές ψυχικές εμπειρίες οι οποίες προηγήθηκαν των σπουδών μου. Δεν μπορούν οι σπουδές και οι έρευνες ενός ανθρώπου να αποκοπούν από την ζωή του. Είναι καθοριστικό τμήμα της, αν ο άνθρωπος είναι αληθινά συνειδητός και όχι ένα παρασκεύασμα της κατ' οίκον εκπαίδευσης, της σχολικής ρουτίνας, της εκκλησιαστικής ρητορικής (πήγαινα για αρκετά χρόνια στο Κατηχητικό και ήμουν και παπαδάκι – μάλιστα εγνώριζα στα 11 μου όλη την Θεία Λειτουργία απ΄έξω και ανακατωτά), της πανεπιστημιακής δογματικής και μόλυνσης (indoctrination and intoxication) ή της πρόστυχης κομματικής συμφεροντολογίας και της σατανικής πολιτικής ανομίας.  

 

Συνεπώς, πρέπει να είμαι πολύ ακριβής και πολύ ειλικρινής για το πότε, πως και με τι άρχισαν οι ψυχικές έρευνές μου, η σύλληψη και αίσθηση του ψυχικού κόσμου, και η απλή, νοητική συνειδητοποίησή μου ότι το τι βλέπουμε με τα υλικά μάτια μας είναι μόνον πολύ μικρό τμήμα της πραγματικότητας και ότι υπάρχουν άνθρωποι ικανοί να βλέπουν πιο διεισδυτικά στον διάφανο αέρα και να εντοπίζουν δραστήριες υπάρξεις, οι οποίες μένουν για τους λοιπούς απλώς αόρατες.

 

Όλα ξεκίνησαν με την απόλυτη εισαγωγή μου και μύησή μου στην πραγματική ζωή χάρη στα αναρίθμητα παραμύθια, τα οποία μου αφηγήθηκε στα 3 μου, στα 4 μου και στα 5 μου ο Μικρασιάτης παππούς μου, ο πατέρας της μητέρας μου, ο οποίος είχε γεννηθεί (το 1887) στο Κιρκαγάτς (Σαράντα Δέντρα) της οθωμανικής επαρχίας Αξαρίου (Άκχισαρ), δηλαδή των αρχαίων Θυατείρων, της Λυδίας – πόλης όπου υπήρχε η μία από τις Επτά Εκκλησίες της Αποκάλυψης. Και σήμερα, 60 χρόνια αργότερα, δεν νομίζω ότι άκουσα ποτέ από άνθρωπο λόγια πιο αληθινά από εκείνα.

 

Σε όλες εκείνες τις αφηγήσεις, το απλό και το καθημερινό ήταν αναπόφευκτα συμφυρμένο και συνυφασμένο με το έκλαμπρο και το υπερβατικό, οι άνθρωποι ήταν σταθερά προσηλωμένοι στις αξίες της ηθικής και των παραδόσεών τους, και η υλική ζωή κυλούσε μόνον για να επιβεβαιώνονται αλήθειες ότι 'σημερινοί είμαστε, αυριανοί δεν είμαστε', 'όπως στρώσεις θα κοιμηθείς', 'των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν, μαγειρεύουν' και 'το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο'. Η ζωή των ανθρώπων δεν μπορεί παρά να είναι μία σειρά δυσκολιών, τις οποίες οι άνθρωποι υπομονετικά αντιπαρέρχονται, όπως το καΐκι τα κύματα, παραμένοντας απαρασάλευτα σταθεροί στις πατροπαράδοτες αξίες, τις οποίες όποιος δεν ξέρει, δεν σέβεται και δεν τηρεί, απλά δεν υπάρχει. Είναι άχρηστος και για πέταμα στα σκουπίδια.

 

Οι χορεύτρες των σαφεβιδικών τοιχογραφιών δεν απείχαν από τις νεράιδες των ανατολιακών παραμυθιών του παππού μου

Η ομορφιά των παραμυθιών του παππού μου βρήκε το ταίρι της σε ιρανικές σμικρογραφίες χειρογράφων

Νυκτερινό συμπόσιο στο ύπαιθρο

Δεν υπήρχε και δεν χρειαζόταν να υπάρξει τίποτα το 'νέο', πόσο μάλλον το καινοφανές, στον κόσμο εκείνο. Οι γενιές των ανθρώπων δεν άλλαζαν και δεν μεταβάλλονταν, δεν είχαν διαφορές μεταξύ τους, και δεν χαρακτηρίζονταν από άλλη συμπεριφορά, πόσο μάλλον από άλλα εξαρτήματα της καθημερινής απασχόλησής τους. Δεν τα είχαν ανάγκη και, αν τους ρωτούσες, θα τα απέρριπταν επειδή ως υγιείς άνθρωποι δεν είχαν ανάγκη από 'ευκολίες'.

 

Σε όλες εκείνες τις αλήθειες των παραμυθιών του παππού μου υπήρχε μία συναρπαστκή ζωή όπου όλα και όλοι συνευρίσκονταν, δόξαζαν τον Δημιουργό τους, και συνέβαλαν στην αξιοπρεπή διαβίωση και επιβίωση. Το δένδρο σου μιλούσε, το μικρό πουλάκι στο κλαδί σε ειδοποιούσε για συμβάντα σε μακρινούς τόπους όπου ζούσαν οι δικοί σου, και ο σκίουρος σε δίδασκε ευλυγισία, αν ποτέ τύχαινε το κεφάλι ενός φιδιού να σηκωθεί πάνω από το δικό σου, όταν ξεκουραζόσουν στον αγρό. Δεν υπήρχε ζωή χωρίς προβλήματα, και μάλιστα σοβαρά, επειδή κάτι τέτοιο και άνοστο θα ήταν και άχρηστο. Όσοι κακότυχοι θα βίωναν κάτι τέτοιο, θα ήταν κυριολεκτικά νεκροί – πιο νεκροί από τον Νεκρό Αδελφό.

 

Ασσυριακοί κήποι σε ανάγλυφη αναπαράσταση από ο βόρειο ανάκτορο του Ασσουρμπανιπάλ στη Νινευή – 7ος προχριστιανικός αιώνας

Σύγχρονη απόδοση του αναγλύφου

Αναπαράσταση των ανακτόρων και των κήπων της ασσυριακής πρωτεύουσας Καλχού (σήμερα Νιμρούντ) των χρόνων του Τεγλαφαλασάρ Γ’ (745-727)

Το θρυλικό επινίκειο γεύμα του Ασσουρμπανιπάλ και της αυτοκράτειρας Ασσουρσαρράτ στους ανακτορικούς κήπους της Νινευή μετά την νίκη της Ασσυρίας επί του Ελάμ (640 πτεμ) και την τελική εξόντωση του συνολικού πληθυσμού αυτής της χώρας. Το κομμένο κεφάλι του Τεουμάν, τελευταίου βασιλιά του Ελάμ, κρέμεται από χαλκά στο τελευταίο δέντρο στα αριστερά.

Πολύ αποτυχημένη σύγχρονη απόπειρα απόδοσης του προαναφερμένου ασσυριακού αναγλύφου

Σύγχρονη αναπαράσταση αχαιμενιδικών ιρανικών ανακτόρων και κήπων

Τα τσομπανόσκυλα θα έρχονταν καταπάνω σου σαν καταδρομικά, αλλά και συ θα έπρεπε αμέσως να κάτσεις κατά γης. Θα σταματούσαν να γαυγίζουν, θα πλησίαζαν αργά και χωρίς αγριεμένη διάθεση, θα σε μύριζαν (γιατί και αυτά τα καημένα σπουδάζουν στον μάταιο αυτό κόσμο) και έπειτα θα σε άφηναν επιστρέφοντας στο μαντρί τους. Θα σηκωνόσουν και θα περπατούσες αμέριμνος, συνεχίζοντας την πορεία σου. Πολλές δεκαετίες αργότερα, στο Ιράν και στο Σουδάν, θυμήθηκα έγκαιρα τις διδασκαλίες των παραμυθιών του παππού μου, τις εφάρμοσα και σώθηκα. Νόμοι της Γης και του Αέρα.

 

Οπότε, ακόμη αργότερα, εννόησα τι σημαίνει ότι ανάμεσα στον Ανσάρ (Anshar) και την Κισάρ (Kishar) ευρίσκεται πάντοτε ο Ενλίλ (Enlil), ως γιος του Άνου και της Κι. Είχα ήδη σπουδάσει ασσυροβαβυλωνιακά σφηνοειδή, αλλά δεν είχα αμέσως ανεύρει στα κείμενα, τα οποία μελετούσα, τις αλήθειες των παραμυθιών του παππού μου, τις οποίες δυστυχώς αγνοούσαν οι τόσο καλά εξοικειωμένοι με την Ανατολία, την Συρία και την Μεσοποταμία χιττιτολόγοι και ασσυριολόγοι καθηγητές μου, ο Λαρός (Emmanuel Laroche, 1914-1991), ο Μποτερό (Jean Bottéro, 1914-2007), και ο Γκαρελί (Paul_Garelli, 1924-2006 – ο πατέρας του ήταν διοικητής της Ottoman Bank).

 

Σε όλες εκείνες τις περιγραφές των παραμυθιών του παππού μου, το νερό του ποταμού παίρνει την λύπη και το νερό της λίμνης φέρνει την χαρά, δηλαδή τις νεράιδες. Δεν νομίζω ότι γνώρισα στην ζωή μου μια γυναίκα τόσο όμορφη όσο εκείνες! Ούτε καν η Τζίνα Λολλομπρίτζιντα! Αλλά πολλές δεκαετίες μετά, στο Εσφαχάν του Ιράν, όπου βρέθηκα στα βήματα και των δύο παππούδων μου αλλά με σκοπό τις δικές μου αναζητήσεις, ήρθα αντιμέτωπος με σαφεβιδικές τοιχογραφίες χορευτριών ντυμένων με τα ίδια αστραφτερά φουστάνια, πράσινα, κίτρινα, γαλάζια και κόκκινα, των μικρασιατικών παραμυθιών του παππού μου. Μία ακόμη απόδειξη του γεγονότος ότι ο ήλιος σηκώνεται με τον ίδιο τρόπο πάνω από τις πεδιάδες της Δυτικής Ανατολίας μέχρι την κοιλάδα του Ινδού και μέχρι την Υπερωξειανή της Κεντρικής Ασίας.

 

Πόσο δίκιο είχαν ο Δαρείος και ο Ξέρξης που ήθελαν να ενώσουν τον όλο χώρο! Και πόση τύφλα χαρακτήριζε τα μυσαρά, βδελυρά και βαρβαρικά τέρατα της Αθήνας και της Σπάρτης – αυτά τα σκουπίδια που η ρατσιστική και θεοκατάρατη νεοελληνική εκπαίδευση εκθειάζει μέσα στην οικτρή του βόθρου μιζέρια της!

 

Και το νερό της πηγής και του καταρράκτη φέρνει σοφία, γι' αυτό και οι άνθρωποι στέκονταν για ώρα κάτω από αυτό στα μικρασιατικά παραμύθια του παππού μου, επιβεβαιώνοντας έτσι πόσο σοφά ο κορυφαίος ασσυριολόγος καθηγητής μου Ζαν Μποτερό προτιμούσε τον Έα (σουμεριακά: Ένκι) από τον Ενλίλ, ανάμεσα στους δύο 'γιους' του Άνου. Πέρασαν ωστόσο πολλά χρόνια για να καταλάβω ποια αδιάρρηκτη ενότητα, συνέχεια και ταυτότητα υπήρχε ανάμεσα στην μεσοποταμιακή παιδεία και τον πανάρχαιο πολιτισμό, τον οποίο μελετούσα, των Σουμερίων, των Ακκάδων και των Ασσυροβαβυλωνίων της 4ης–1ης προχριστιανικής χιλιετίας, και τα παραμύθια του παππού μου. Πλην όμως, όταν επιτέλους αφομοίωσα αυτή την αλήθεια, αμέσως αντιλήφθηκα ότι είχα μόνον κάνει το πρώτο μου βήμα σε μία τεράστια πεδιάδα.

 

Το επόμενο βήμα ήταν μία δρασκελιά χιλιάδων χιλιομέτρων: όταν εννόησα ότι λέγοντας 'Άνου', οι Ασσυροβαβυλώνιοι (ή Αν οι Σουμέριοι) δεν εννοούσαν αυτό το οποίο εμείς ονομάζουμε 'ουρανό', αλλά ό,τι εμείς σήμερα εννοούμε ως 'Αιθέρα'. Και αυτή ήταν λοιπόν η Γένεση των Έα και Ενλίλ από τον Άνου: η εκπόρευση των Γλυκών Υδάτων και του Αέρα από τον Αιθέρα. Η Δημιουργία είναι Εκπόρευση. Οι μορφές δεν υπάρχουν. Έρχονται πολύ μετά. Και σε αυτό το επίπεδο, τα πάντα ξεκινούν με τους 600 Ανουννάκι, οι οποίοι δημιουργούνται από τον Άνου και την Κι (Γη). Αλλά προτρέχω.

 

Μου ήταν λοιπόν πολύ σαφές και από πολύ μικρή ηλικία ότι όλα τα αφηγηματικά στοιχεία, τα οποία έπλαθαν τον περίγυρο του κόσμου μου (δηλαδή του κόσμου μας), δεν ήταν νοητικές επινοήσεις και άθλια ρητορικά σχήματα αχρήστων κοινωνικών συγκεντρώσεων και βρωμερών πολιτικών λόγων αλλά αποστάγματα διαβίωσης και επιβίωσης σε όλες τις διαστάσεις της ζωής. Το πως και το γιατί είναι πολύ απλό: η 'κοινωνία' (το τι εμείς καλούμε σήμερα 'κοινωνία') δεν υπάρχει. Είναι μία ψευδο-έννοια, παρασκευασμένη από τυχοδιώκτες και εγκληματίες, η οποία έχει βυθίσει τον Άνθρωπο στην συμφορά της σύγχρονης δουλείας.

 

Αν δεν υπήρχε κοινωνία στις αφηγήσεις των παραμυθιών του παππού μου, τι υπήρχε; Πολύ σωστή ερώτηση! Να ποια είναι η απάντηση: οι άνθρωποι ζουν από κοινού οργανωμένοι σε θρησκευτικές κοινότητες. Υπήρχε λοιπόν η .... 'εκκλησία'! Αλλά με αυτή την λέξη δεν εννοώ ότι το κτήριο με τα ντουβάρια, ούτε την ιεραρχική οργάνωση και διοίκηση, αλλά την κοινότητα των πιστών, οι οποίοι απλά και σε οργανωμένες οικογένειες ζούσαν τον ετήσιο κύκλο εργασιών, ευχαριστώντας τον Θεό για κάθε επιπλέον ημέρα και δυσκολία που τους έδινε και συμπάσχοντας με το Θείο Δράμα.

 

Αυτή η κοινότητα ήξερε πολύ καλά ότι 'αργία μήτηρ πάσης κακίας' και ότι μεταξύ τους έπρεπε να ισχύει το 'κάνε το καλό και ρίξτο στο γυαλό'. Καθώς όλοι τους είχαν στο μυαλό την περίπτωση ότι 'πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού', έβλεπαν στην εργασία της ημέρας την δικαίωση της ύπαρξής τους. Αν τα στάχυα είχαν μαζευτεί στο αλώνι, τ' αμπέλια είχαν τρυγηθεί, και ο μούστος είχε αποθηκευθεί, οι άντρες επισκεύαζαν τα σπίτια και τις εκκλησίες γιατί η συντήρηση και η διατήρηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ευγένειας και της αρχοντιάς. Και ήταν όλοι αρχοντάνθρωποι. Και οι γυναίκες ετοίμαζαν τις μουσταλευριές - που τα παιδιά τις εξαφάνιζαν εν ριπή οφθαλμού!

 

Υπήρχε πολλή λατρεία στην κοινότητα των πιστών, στην 'εκκλησία', αλλά καμμία δογματική και καμμία θεολογία. Οι άνθρωποι ήταν λιγομίλητοι γιατί 'τα πολλά λόγια είναι φτώχεια', και όλοι τους ήταν ζάπλουτοι στην καρδιά, στην πίστη, στην παρρησία και στην αυταπάρνηση. Συνεπαγωγικά, τα 'λόγια' είναι οι ασυναρτησίες, και οι ηλιθιότητες των μυσαρών και τιποτένιων Αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και αυτά τους τα 'λόγια', δηλαδή η άχρηστη πολυλογία τους, ήταν λογικό να τους σύρουν και τελικά τους έσυραν στον εκμαυλισμό και στο αίσχος της ρητορικής. Αυτό εκφράσθηκε στις σιχαμερές αγορές των αναρχοκρατούμενων πόλεων-κρατών της αρχαιοελληνικής απιστίας, αθεΐας και ασέβειας.

Αγιογραφία από τα Μύρα της Λυκίας: το σημερινό ενδιαφέρον των ψευτο-Ελλήνων και ψευτο-Χριστιανών της Ελλάδας για την τύχη χριστιανικών μνημείων στην Τουρκία είναι κάλπικο, ρατσιστικό, πολιτικό και σατανικό, Όποιος δεν κάνει στάχτη την μυσαρή Βουλή και δεν καίει τους άνομους νόμους της ψευτοχώρας-σκουπιδοτενεκέ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, δεν είναι Χριστιανός και δεν του πέφτει λόγος για χριστιανικά μνημεία είτε στην Τουρκία είτε στην Μογγολία.. Όσοι ανέχονται το αίσχος των γάμων κιναίδων, ούτε χριστιανοί είναι, ούτε άνθρωπόι λογίζονται.

Ή θα βιώνεις μαρτυρικά το δικό σου Θείο Δράμα, ή θα εκστομίζεις μυσαρές σαπουνόφασκες και αηδίες, όπως ο άχρηστος Αριστοτέλης, ο διεστραμμένος Επίκουρος, και πολλοί άλλοι άχρηστοι, τους οποίους έσβυσαν δικαιωματικά και σωτήρια η άνοδος των αρχαίων ανατολικών θρησκειών, λατρειών και εσχατολογιών στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τελικά η επικράτηση της Χριστιανωσύνης. Γι' αυτό και στα παραμύθια του παππού μου, οι περιγραφές καταλάμβαναν μεγάλο χώρο, αλλά ο διάλογος ελάχιστο.

 

Ήταν τρόπον τινά μία αναλογία με τα Ευαγγέλια. Τα κείμενα μεγάλα. Τα λόγια του Ιησού λιγοστά. Οι διάλογοι ελάχιστοι. Ο διάλογος πρέπει να είναι μειωμένος στα απαραίτητα. Και η πολυφωνία είναι κακοφωνία. Τα λόγια είναι του Αέρα. Πολλά χρόνια αργότερα, κατάλαβα πόση αξία είχαν τα παραμύθια του παππού μου: δεν ήταν τίποτα περισσότερο παρά μία ενιαία και διαχρονική πολιτισμική οντότητα με την προ 4500 ετών αρχαία μεσοποταμιακή σοφία, η οποία προσδιόριζε τα λόγια, την ομιλία, τον διάλογο και τον λόγο, τις θεωρίες και τις συζητούμενες ιδέες, τις σκέψεις και τις αντιπαραθέσεις, ως στοιχεία, μέλη και στελέχη του βασιλείου του Ενλίλ – και συνεπώς ως τελείως αρνητικά για τον Άνθρωπο. Πόσο δίκιο δεν είχε ο ασσυριολόγος καθηγητής μου Ζαν Μποτερό να αντιμάχεται όλες τις θρησκευτικές και θεολογικές παραδόσεις (και ιερατεία) των Ασσυροβαβυλωνίων, οι οποίες προωθούσαν την κυριαρχία του Ενλίλ επί των ανθρώπων, και να υπερασπίζεται τις παραδόσεις των πιστών εν Έα ιερατείων, τα οποία πρόκριναν τα Γλυκά Ύδατα  και απέρριπταν τον Αέρα! Δημιουργούσαν εντελώς διαφορετικό, θετικό και σωτήριο, χαρακτήρα ανθρώπων. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες έμειναν έως σήμερα επειδή είχαν αποτυπωθεί πολύ έντονα ήδη προ 4500 ετών.

 

Τα πολλά λόγια των θεολόγων και των Πατέρων της Εκκλησίας έφεραν άλλωστε χριστολογικές έριδες και σκοτωμούς, και όλα αυτά τα ενεθυμούντο με τρόμο στην Μικρά Ασία του τέλους του 19ου αιώνα. Γνώριζαν την Ιστορία της Εκκλησίας τους, τους Εικονομάχους, τους Παυλικιανούς, και τους Ακρίτες. Και γνώριζαν την Ιστορία του Έθνους τους: του Ρωμέικου. Δεν υπήρχε απολύτως κανένας ωφελιμισμός, καμμιά συμφεροντολογία, και καμμιά ιδεολογία στην αλήθεια των παραμυθιών εκείνων.  Και αυτό επειδή όλα αυτά θα αποτελούσαν 'βρωμισιές' που μόνον να σπιλώσουν ένα άτομο θα μπορούσαν, αν εκείνο ενδεχομένως από ηλιθιότητα, αφέλεια ή ιδιοτέλεια αποδεχόταν τα αισχρά αντιθεϊκά, αντίχριστα και απάνθρωπα αποβράσματα ενός Λένιν, ενός Μαρξ ή ενός Ρουσώ – δηλαδή τις πολυλογίες τους και τα βιβλία τους που πρέπει να γίνουν στάχτη.

 

Άλλωστε, τι ήταν όλα αυτά τα αποβράσματα, τα οποία προωθήθηκαν ως ψευτοθεοί από τους κακούργους Άγγλους και Γάλλους και τα κατά τόπους διεφθαρμένα και καταραμένα όργανά τους; Ήταν άνεργοι, άσκοποι και άχρηστοι χαρακτήρες που μόνον βρωμιά, μιζέρια και απανθρωπιά θα μπορούσαν να εκφράσουν – και αυτό είχαν όντως εκφράσει στον τόπο τους, εκεί όπου ζούσαν, όπου τους γνώριζαν, και όπου τους είχαν απορρίψει. Γιατί τάχα χρειαζόταν ένας υγιής Ρωμιός Ορθόδοξος της Ιωνίας, της Λυδίας, της Αιολίας, της Πόλης, της Καππαδοκίας ή του Πόντου να γεμίσει το μυαλό του με άχρηστες σκέψεις, ιδέες και -ακόμη χειρότερα- ιδεολογίες οι οποίες προέρχονται από όσους απέτυχαν ως άνθρωποι; Πως μπορεί ένας άθλιος και αποτυχημένος να γίνει πρότυπο για τους άλλους - εκτός από όσους επιδιώκουν να αυτοκτονήσουν;

 

Δεν θα χαρακτήριζα ως 'χριστιανικά' τα παραμύθια του παππού μου. Σαφέστατα και ήταν τα παραμύθια που έλεγε ένας Ρωμιός Χριστιανός Ορθόδοξος στον εγγονό του. Αλλά επρόκειτο για ένα Χριστιανό, ο οποίος ανήκε σε μία καθαρή και ακόμη μη μιασμένη ψευτο-χριστιανική 'εκκλησία' (δηλαδή εκκλησιαστική ιεραρχία), η οποία ήταν ακόμη ευλογημένη τόσο ώστε να μην έχει μολυνθεί από την πολιτική του επάρατου αθηναϊκού σατανικού ψευτο-κράτους, Ήταν δηλαδή μία ιεραρχία που δεν έκανε καμμία 'πολιτική'. Δεν λέγονταν από ιερείς ακόμη σατανικές προτάσεις του τύπου "ο καλός χριστιανός αγαπάει την πατρίδα του", επειδή η μόνη πατρίδα ενός σωστού Χριστιανού, ή Μουσουλμάνου, ή πιστού γενικώτερα είναι η Αλήθεια και η Βασιλεία των Ουρανών.

 

Υπήρχε και πολύ Ισλάμ στα παραμύθια του παππού μου, καθώς και άφθονοι μουσουλμάνοι ήρωες. 'Οχι με την έννοια της δογματικής αποδοχής φυσικά, αλλά με την περιγραφή μιας άλλης θρησκευτικής κοινότητας με τις ίδιες ηθικές αξίες, την ίδια παράδοση διαβίωσης και επιβίωσης, την ίδια κοσμοαντίληψη και κοσμοθεώρηση, την ίδια στάση απέναντι στο ιερό και ένθεο φυσικό περιβάλλον, αλλά με εμφανώς διαφορετικό θεωρητικό αφήγημα. Οι δύο κοινότητες συμβίωναν σε θαυμαστή αλληλεγγύη, έμπρακτη αδελφοσύνη, και αγαστή συνεργασία. Όποιος διαφωνεί με το παραπάνω, είτε είναι ανίδεος, ανιστόρητος και αμόρφωτος, είτε έχει εμποτισθεί από την δηλητηριασμένη, ρατσιστική και σατανική προπαγάνδα, ψευτοϊστορία και πολιτική ιδεολογία του ξενο-παρασκευασμένου και κακουργηματικού ψευδο-κράτους Αθηνών, το οποίο σέρνεται στον όλεθρο και στην ανυπαρξία μαζί με τους κίναιδους, άθεους και διανοητικά ανώμαλους, αριστερούς υποστηρικτές του.

 

Κήποι και ζωή στην φύση: ο κοινός κόσμος όλων των εθνών από την Μικρά Ασία μέχρι την Υπερωξειανή στην Κεντρική Ασία και την Κοιλάδα του Ινδού

Απαγγελία ποίησης στον κήπο: ιρανική τέχνη του 17ου-19ου αι.

Αναπαράσταση κήπων σε σμικρογραφία οθωμανικού χειρογράφου

Όχι μόνον Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι αλληλοβοηθούνταν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και έντονα, σταθερά, συστηματικά και αποφασιστικά αλληλοκαλύπτονταν, όταν κάποιος από αυτούς είχε προβλήματα με την οθωμανική διοίκηση. Μόνον κρετίνοι ή σάπιοι και βρωμεροί σατανιστές πιστεύουν το ηλίθιο γαλλικό και αγγλικό 'μάρκετινγκ' κατά των Οθωμανών, κατά το οποίο "οι μουσουλμάνοι υποστηρίζονταν από το οθωμανικό κράτος και οι χριστιανοί καταδιώκονταν". Η αλήθεια είναι ολότελα ανάποδη, και οι μουσουλμάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καταδιώκονταν περισσότερο από τους χριστιανούς στο αιρετικό αυτό ψευτο-ισλαμικό κράτος όπου μία κλίκα ψευτομουσουλμάνων είχε τελικά καταλάβει την περί τον σουλτάνο και τον σεϊχουλισλάμη αρχή και οικτρώς λυμαινόταν τον τόπο. Συχνά-πυκνά, χριστιανοί έκρυβαν μερικούς Μπεκτασήδες και Κιζιλμπάσηδες στα σπίτια τους για να τους σώσουν από την ψευτο-ισλαμική, δήθεν 'σουνιτική' πανούκλα της Σταμπούλ. Και πολλές φορές, οι ρόλοι αντιστρέφονταν, και οι μοσυουλμάνοι προστάτευαν τους χριστιανούς κρύβοντάς τους στα υπόγεια δωμάτια των σπιτιών τους.

 

Από τα ανατολιακά παραμύθια του παππού μου, είτε Χριστιανοί ήταν οι ήρωες, είτε η υπόθεση αφορούσε κυρίως Μουσουλμάνους, έβγαινε ένα γενικό για όλους ηθικό δίδαγμα για την ζωή και γινόταν αντιληπτό ότι ό,τι και αν πιστεύεις πρέπει να είναι σωστός στην κρίση σου, δίκαιος στην εκτίμησή σου, και ανθρώπινος στην στάση σου προς τον συνάνθρωπό σου. Η γνώση είναι άχρηστη χωρίς ηθική, ο πλούτος είναι αχρείαστος χωρίς ταπεινοφροσύνη, η σοφία είναι ανυπόστατη χωρίς δικαιοσύνη, η φήμη είναι ασήμαντη χωρίς τα καλά έργα, και η ζωή είναι ανάξια λόγου χωρίς αλήθεια. Και υπήρχαν όνειρα, χρησμοί, οιωνοί και ενδείξεις, αναγγελίες και προρρήσεις στα παραμύθια του παππού μου, καθώς όλα έδειχναν ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να δουν μέσα από τοίχους, να διέλθουν δι' αυτών, να αιωρηθούν στον αέρα, να εμφανισθούν σε γνωστούς που ζούσαν μακριά, ή ακόμη και να εκπέμψουν φως από το σώμα τους. Οι άνθρωποι τιμούσαν τους μοναχούς, και εκείνοι τους κρατούσαν μακριά από την ανομία.

 

Όχι, στα παραμύθια του παππού μου δεν υπήρχε καμμία αναφορά στον Αιθέρα. Αλλά υπήρχε τόσο έντονα χρωματισμένη παρουσίαση των άλλων στοιχείων, της νομοτέλειας και της αλληλοσυσχέτισής τους, που ήταν φυσιολογικό για κάποιον μεγαλωμένο με τις αφηγήσεις όλου εκείνου του κόσμου να επιδιώξει να ανατρέξει στην κοινή καταγωγή όλων και να μελετήσει τα αρχετυπικά κείμενα τα οποία αναφέρονται στην σταδιακή εκπόρευση του παντός από τον Αιθέρα. Αλήθεια, τι υπάρχει για ένα Χριστιανό καλλίτερο από την αναζήτηση της Βασιλείας των Ουρανών; Και τι άλλο είναι αυτή, η μόνιμη επωδός των κηρυγμάτων του Ιησού, εκτός από την συνειδητή ανθρώπινη δράση σε επίπεδο αιθερικού σώματος;

 

Κλείνοντας συτή την εισαγωγική αναφορά μου, πρέπει να τονίσω ότι ανάμεσα στα παραμύθια του παππού μου και στις εκ μέρους του αφηγήσεις ποικίλων ιστορικών περιστατικών της ζωής του, κατά τα οποία είχε ο ίδιος δει μοναχούς να κάνουν θαύματα, δεν υπήρχε καμμιά απόσταση. Το παραμύθι είναι η ζωή, και η ζωή είναι ένα παραμύθι. Ο υλικός και ο ψυχικός κόσμος αποτελούν μία αδιάρρηκτη οντότητα και η διάθεσή μου να την ανακαλύψω σε όλες της τις διαστάσεις μόνον ενισχύθηκε στα παιδικά μου χρόνια από τις περιγραφές των ταξειδίων του παππού μου και των μνημείων τα οποία είχε ο ίδιος δει ως ενεργά μέλη τοπίων - και όχι ως υπαίθρια νεκρά αρχαιολογικά μουσεία κατάλληλα μόνον για τον σκουπιδοτενεκέ των τουριστών, όπως καταλήγουν στα χέρια των δικτατόρων των 'υπουργείων ψευδο-πολιτισμού' και στην παράνοια των συγχρόνων αρχαιολόγων, οι οποίοι άθλια εκστασιάζονται με υλικά ευρήματα τα οποία δεν είχαν καμμιά σημασία για τους ίδιους τους χρήστες τους, αν κάποιους τους ζητούσε να τα συγκρίνουν με την πίστη, την ηθική, και την υπερβατική σοφία τους. Αλλά δυστυχώς για τους ευτελείς 'αρχαιολόγους' των υλικών ευρημάτων, δεν υπάρχει καμμία 'Αρχαιολογία της Ψυχής', καμμιά σκαπάνη δεν διδάσκει τι είναι ευσέβεια, λατρεία και ηθική, και οι ίδιοι δεν είναι παρά οι, χρήσιμοι στα επάρατα σύγχρονα κράτη, σκουπιδοφάγοι της Ιστορίας.  

 

Τα παραμύθια του παππού μου ήταν η αιτία για την οποία από μικρή ηλικία ήθελα να σπουδάσω σφηνοειδείς γραφές και ιερογλυφικά, να γυρίσω και να ζήσω σε όλους αυτούς τους τόπους, και να ανακαλύψω από κοντά όλες τις ψυχικές υπάρξεις των οποίων εκφράσεις είχα ήδη δει χάρη στον παππού μου. Ήταν επίσης η αιτία που διάβασα Πατέρες της Χριστιανικής Εκκλησίας στο πρωτότυπο όταν ήμουν μαθητής στο Γυμνάσιο. Και ήταν η αιτία που ήξερα πολύ καλά τον Νεμέσιο Εμέσης, τον Μιχαήλ Ψελλό, και το Τραγούδι του Νεκρού Αδελφού από τα 15 μου. Τίποτα δεν συγκράτησα από τα λατινικά μου περισσότερο από το Somnium Scipionis. Αλλά πες μου λοιπόν και συ τι το αξιόλογο, καινούργιο και πρωτότυπο γράφει σ' αυτό το έργο του (Ενύπνιον Σκιπίωνος) ο Κικέρων που να μην μου το είχε ήδη πει ο παππούς μου ως μικρασιατική παράδοση στα παραμύθια του!

 

Αλλά μέχρι τώρα δεν έμαθα και πιθανόν να μην μάθω ποτέ μου, αν άκουσα (όπως εγώ προσεκτικά πάντοτε εστίαζα την αφοσίωσή μου σ' αυτά) τα παραμύθια του παππού μου, επειδή μου εμέλλετο αργότερα να ζήσω τις ψυχικές οράσεις και ακοές τις οποίες είχα στα παιδικά μου χρόνια (σε ηλικία 7-12 ετών), ή αν τα παραμύθια αποτελούσαν μόνον ένα προάγγελο όλων όσων ακολούθησαν μέχρι σήμερα. Ίσως όμως και τα δύο ερωτήματα να αλληλοαναιρούνται επειδή χρόνος δεν υπάρχει και τα πάντα αποτελούν ένα αέναο παρόν.

 

Η διαχρονική ιστορία του Φαρχάντ και της Σιρίν (σε άλλες παραδόσεις του Χοσρόη και της Σιρίν) αναδεικνύει την ανωτερότητα του Μύθου και την κατωτερότητα του Λόγου ως μέσου έκφρασης και επικοινωνίας του Ανθρώπου. Τρελλός από την αγάπη του για την Σιρίν, ο Φαρχάντ καταφέρνει ακόμη και να σηκώσει το άλογο το οποίο την φέρει. Εμφανής συμβολισμός της έμφυτης επιθυμίας του ανθρώπου να συνενωθεί με την ψυχή του.

Όποιος πιστεύει τους κακούργους δυτικούς ψευτο-ισλαμολόγους και τους συνεργάτες τους, δηλαδή τους ισλαμιστές ιμάμηδες του πολιτικού ψευτο-Ισλάμ και του σατανο-ουαχαμπισμού, ότι το γυμνό είναι απαγορευμένο στην ισλαμική τέχνη, μένει εφ’ όρου ζωής ένα άθλιο ζώο. Οι σημερινοί ψευτο-μουσουλμάνοι δεν έχουν ιδέα για το τι είναι το Ισλάμ. Σμικρογραφία ιρανικού χειρογράφου του 18ου αι. με απεικόνιση της Σιρίν να λούεται γυμνή και του Φαρχάντ (σε άλλες παραδόσεις Χοσρόη) να την παραμονεύει και παρακολυθεί από μακριά. Δεν υπάρχει κανένας ερωτισμός στην Ισλαμική Τέχνη, Ποίηση και Ζωγραφική. Ο Έρωτας του Φαρχάντ και η επιθυμία του να συνενωθεί με την Σιρίν είναι ο συμβολισμός του υλικού τμήματος του ανθρώπου (καρδιά, μυαλό και γενικώτερα το σώμα) να συνενωθεί με την ψυχή του. Και το λουτρό της Σιρίν χαρακτηριστικά συμβολίζει την κάθαρση της ψυχής στην απερνατοσύνη της Σοφίας του Θεού.

Ο Χοσρόης (σε άλλες παραδόσεις Φαρχάντ) ενώπιον του κάστρου της Σιρίν – αλληγορία της προσπάθειας να ανευρεθούν οι κανόνες πρόσβασης του κάθε ανθρώπου στην Ψυχή του.

Ο αντικατοπτρισμός του Φαρχάντ και της Σιρίν στα ύδατα της λίμνης κατά τον σύγχρονο λαϊκό ζωγράφο. ‘Ενα πολύ απλό θέμα ισλαμικής ζωγραφικής το οποίο πολύ απλά μιλάει συγκεκαλυμμένα για μία πολύ γνωστή και απαραίτητη ψυχική άσκηση.

Ένα από τα αναρίθμητα έπη τα οποία έχουν γραφεί από μοσυουλμάνους σοφούς, ποιητές και μύστες αναφορικά με το θέμα της σχέσης του Φαρχάντ και της Σιρίν: εν προκειμένω από τον Αλί Σαρ Ναβαΐ (علی‌شیر نوایی/Ali-Shir Nava’i). Σύγχρονη μετάφραση στα ρωσσικά.

Η απουσία χρόνου ήταν κάτι που είχα ήδη καταλάβει στα παραμύθια του παππού μου. Υπάρχει μόνον καιρός – δηλαδή ορισμένο από τους ίδιους τους ανθρώπους και σε συνάρτηση με κινήσεις ανθρώπων και άστρων διάστημα. Σήμερα μπορώ να πω ότι ποτέ μου δεν μετακινήθηκα από την θέση μου αυτή. Και οι σπουδές μου και τα ταξείδια μου, οι έρευνές μου και οι μελέτες μου τελικά μου αποκάλυψαν το μυστικό των ανατολιακών παραμυθιών του παππού μου: δεν υπάρχουν καθόλου τόποι και αποστάσεις. Όλο το Σύμπαν είναι ένα απέραντο σημείο. Η σφαίρα του Σύμπαντος είναι μία κουκίδα. Αυτό η κάθε ψυχή το αντιλαμβάνεται ακαριαία. Και αν το υλικό τμήμα ενός ανθρώπου (βασικά: η καρδιά, ο νους και το ηλιακό πλέγμα, δηλαδή ό,τι δημιουργεί τον χαρακτήρα και κινείται και στο κατώτερο ψυχικό -αστρικό- επίπεδο) είναι καλά συνδεδεμένο την ψυχή του, τότε και ο άνθρωπος το αισθάνεται και νοεί.

 

Τα παραμύθια του παππού μου με οδήγησαν στους ανατολιακούς, μεσοποταμιακούς, ιρανικούς και τουρανικούς κήπους.

Σμικρογραφία Μουγάλ χειρογράφου με αναπαράσταση των κήπων της Καμπούλ, οι οποίοι φιλοτεχνήθηκαν από τον Μπάμπουρ, ιδρυτή της Μουγάλ Αυτοκρατορίας της Νότιας Ασίας, στην περίοδο κατά την οποία ο ίδιος κυριαρχούσε μόνο στην Καμπούλ και δεν είχε ακόμη κατακτήσει την Κοιλάδα του Ινδού και την Κοιλάδα του Γάγγη (στις αρχές του 16ου αιώνα).

Εγώ προσέθεσα στις εξερευνήσεις μου τους ινδικούς/μογγολικούς και τους κινεζικούς κήπους. Εδώ ο Μουγάλ αυτοκράτορας Τζαχανγκίρ αναπαρίσταται στους κήπους των ανακτόρων του.

Κινεζικοί κήποι στην τέχνη και στην φύση: ειλικρινά δεν ξέρεις τι να προτιμήσεις!

Υπήρχε τέλος κάτι το πολύ σημαντικό, το οποίο μου είχε επίσης καταστεί ιδαίτερα σαφές από τα παιδικά μου χρόνια, χάρη στα παραμύθια του παππού μου. Η πραγματική γνώση και αίσθηση ενός χώρου, ενός μνημείου, και ενός ολόκληρου πολιτισμού δεν γίνονται ποτέ μέσα στα θλιβερά ντουβάρια των βιβλιοθηκών, των πανεπιστημιακών σεμιναρίων, των γραφείων των καθηγητών, και των ερευνητικών ιδρυμάτων. Η μελέτη ενός πολιτισμού δεν μπορεί παρά να είναι μία επιτόπια έρευνα, μια συνδυασμένη αναζήτηση του 'παρελθόντος' (όπως αποτυπώθηκε σε μνημεία, επιγραφές και άλλα ενδεχομένως ευρήματα) και ανασύσταση του παρλεθόντος μέσα από τις ψυχές των ανθρώπων του 'παρόντος'. Είναι κάτι το ολότελα ζωντανό.

 

Αυτό έχει να κάνει με πολλές υποχρεώσεις του μελετητή: αν θα ήταν απλά και μόνον αρκετό να πάει μία ομάδα αρχαιολόγων, επιγραφιστών και ιστορικών σε ένα χώρο για δυο μήνες, να ανασκάψει, να μαζέψει τα ευρήματα, και να τα μελετήσει μακριά (είτε στην πρωτεύουσα της χώρας είτε πολύ πιο μακρυά) δεν θα το ανέφερα καν. Αλλά κάτι τέτοιο είναι το έλασσον και ως εκ τούτου ανεπαρκές.

 

Ο πραγματικός ερευνητής πρέπει να περπατήσει τον τόπο που ερευνά. Ούτε το ελικόπτερο βοηθάει, ούτε το αυτοκίνητο χρησιμεύει.

 

Πρέπει να μιλήσει με τους εντόπιους ανθρώπους, να τους δει πως κινούνται μέσα στον χώρο και σε ένα αυθεντικό, δηλαδή χωρίς σύγχρονη τεχνολογία, περιβάλλον.

 

Πρέπει να ανιχνεύσει τις παραδόσεις τους, και να αποτιμήσει σε ποιο βαθμό αφομοιώθηκαν αυτοί στον τόπο και έτσι τον εκφράζουν μέσα στις παραδόσεις τους.

 

Και αφού έχει κάνει όλα αυτά και έχει ήδη μελετήσει τα κείμενα, διαβάσει τα αρχαιολογικά δελτία, και γνωρίσει τα μνημεία, πρέπει να επικοινωνήσει με τον ίδιο τον χώρο. Αυτό είναι πιο δύσκολο και θέλει πολλή ώρα, περισσότερη ησυχία, και απόλυτη αυτοσυγκέντρωση. Θέλει και την σωστή ηθική στάση. Σε ένα χώρο, αν θέλεις να επικοινωνήσεις μαζί του, προσέρχεσαι ως ικέτης και μόνον ως ικέτης.

 

Σαφώς ο παππούς μου δεν μου είχε διδάξει όλα αυτά. Αλλά μου είχε μάθει ότι ένα τόπο, τον σέβεσαι, τον προστατεύεις, τον αφουγκράζεσαι και τον αγαπάς. Καμμία Γνώση δεν υπάρχει χωρίς Αγάπη, και δεν υπάρχει Αγάπη όπου υπάρχει η ιδιοτέλεια της σκέψης, της θεωρίας και της ιδεολογίας: αυτά καταστρέφουν όλους τους τόπους και όλη την Γη. Έπεται συνέχεια.