Orient & Occident: Οι Ατελείωτες Επελάσεις του Μίθρα προς την Δύση κι ο Πολιτισμικός Εξιρανισμός Ελλήνων, Ρωμαίων κι Ευρωπαίων

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΝΕΡΓΟ ΜΠΛΟΓΚ “ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ”

Το κείμενο του κ. Νίκου Μπαϋρακτάρη είχε αρχικά δημοσιευθεί την 29η Απριλίου 2019.

Ο κ. Μπαϋρακτάρης αναπαράγει θεματολογία σχετική με την διάδοση του Μιθραϊσμού ανά τον κόσμο από διαλέξεις μου και συζητήσεις μας. Επιπλέον αναδημοσιεύει επιλεγμένες σελίδες από το κεφάλαιο “Κομμαγηνή” του βιβλίου μου “Έξι Άστρα της Ανατολής”.

—————

Οι Ατελείωτες Επελάσεις του Μίθρα προς την Δύση κι ο Πολιτισμικός Εξιρανισμός Ελλήνων, Ρωμαίων κι Ευρωπαίων

http://greeksoftheorient.wordpress.com/2019/04/29/οι-ατελείωτες-επελάσεις-του-μίθρα-προ/

============

Οι Ρωμιοί της Ανατολής – Greeks of the Orient

Ρωμιοσύνη, Ρωμανία, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Μέσα στην Χριστιανωσύνη και στο Ισλάμ επιβιώνουν μέχρι τις μέρες μας λατρείες, δοξασίες, κοσμοαντιλήψεις, παραδόσεις, έθιμα και δόγματα πολλών και διαφορετικών παλαιοτέρων θρησκειών.

Όσα από αυτά έχουν να κάνουν με θυσία ταύρου, δηλαδή ταυροκτονία, είναι εμφανώς μιθραϊκής προέλευσης.

Οι γνωστές ισπανικές ταυρομαχίες είναι μόνον ένα δείγμα.

Αναπαράσταση ταυροκτονίας από το Μιθραίο της Santa Maria Capua Vetere – Σχετικά:

http://www.mithraeum.eu/monumenta/mitreo_di_santa_maria_capua_vetere /

Μιθραϊκές λατρείες, πίστεις, μυστήρια, κοσμοαντιλήψεις και θεουργίες είχαν κατακλύσει την Ευρώπη των τελευταίων προχριστιανικών και των πρώτων χριστιανικών αιώνων.

Κεντρασιατικής αρχικά κι ιρανικής έπειτα προέλευσης, ο Μιθραϊσμός είναι μια γενικευμένη μορφή εξιρανισμού όλων των ευρωπαϊκών εθνών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Ό,τι και αν ήσαν, όπως κι αν είχαν υπάρξει πριν από την διάδοση του Μιθραϊσμού στην Ευρώπη, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Γερμανοί, οι Κέλτες και τα λοιπά ευρωπαϊκά έθνη, το παρελθόν τους είχε σβυστεί κι οι παραδόσεις τους είχαν λήξει, μετά την μαζική αποδοχή που είχε ο Μίθρας σε κάθε ρωμαϊκή επαρχία και σε όλες τις ευρωπαϊκές εκτάσεις εκτός της αυτοκρατορίας.

Τον 3ο χριστιανικό αιώνα, μια πλημμυρίδα ιρανικών, αιγυπτιακών, φοινικικών, αραμαϊκών κι ανατολιακών θρησκειών είχε οριστικά κι αμετάκλητα εκμηδενίσει κάθε έννοια ελληνισμού και ρωμαϊσμού.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και οι λαοί της με επίσημη θρησκεία την πίστη στον Μίθρα – Ανίκητο Ήλιο (Sol Invictus) ήταν πλέον πολιτισμικά αντίγραφα ή παράγωγα του αρσακιδικού Ιράν.

Και η Ρώμη ήταν μια ολότελα ανατολική αυτοκρατορική πρωτεύουσα στην οποία είχε σβυστεί κάθε παραδοσιακή ρωμαϊκή αρετή ή αρχαιοελληνική επίδραση.

Οι Έλληνες είχαν εξιρανιστεί πρώτοι.

Στον Πόντο, την Μικρά Ασία, την Καππαδοκία και την Κομμαγηνή εκτεταμένες αναμείξεις ιρανικών, ανατολιακών κι ελληνικών πληθυσμών είχαν συμβάλει σε απόλυτο πολιτισμικό εξιρανισμό και στην διάδοση πολλών άλλων ανατολικών πολιτισμικών χαρακτηριστικών.

Όταν οι βασιλείς του Πόντου επέλεξαν το όνομα του Μίθρα ως βασικό στοιχείο του βασιλικού θεοφορικού ονόματός τους (Μιθριδάτης), κάθε έννοια αρχαιοελληνικής θρησκείας και πολιτισμού είχε σβύσει.

Μεχρντάτ-Μιθριδάτης

Δεν κάνω λόγο για εξάλειψη αλλά για αφομοίωση μέσα σε ένα άλλο πολιτισμό – τον ιρανικό. Ό,τι συνέβη πρώτα στο βασίλειο του Πόντου (ο πολιτισμικός εξιρανισμός), συνέβη αργότερα στον ισχυρό του αντίπαλο: την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η Ρώμη εξιρανίστηκε κι υποτάχθηκε στην πολιτισμική – αυτοκρατορική επέλαση του Μίθρα προς την Δύση.

Δεν εννοώ ότι ήταν μια θετική εξέλιξη. Κάθε άλλο! Ο Μιθραϊσμός ήταν μια οικτρή πολυθεϊστική ειδωλολατρία κι ένας τρομερός αντίπαλος του μονοθεϊστικού Ζωροαστρισμού ήδη στο Ιράν. Η Ρώμη, η Ευρώπη κι ο κόσμος όλος σώθηκαν από την τελική επικράτηση της Χριστιανωσύνης. Ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται! Η αλήθεια είναι ότι ήδη χριστιανικές ιστορικές πηγές (Τερτυλλιανός) καταγράφουν την εντυπωσιακή ομοιότητα μιθραϊκών τελετουργιών με τις πρωτοχριστιανικές λειτουργίες.

Θα αναφερθώ εκτενέστερα στο θέμα αυτό μελλοντικά. Εδώ, χάρη στο παρακάτω βίντεο, δείχνω ότι ακόμη και στο Ισλάμ επιβιώνουν πολλά κατάλοιπα μιθραϊστικών εορτασιών και παραδόσεων. Η ίδια η περσικής ετυμολογίας λέξη Μεχραγκάν που σήμερα ακόμη χρησιμοποιούν όλοι οι μουσουλμάνοι για να δηλώσουν την ‘εορτασία’ ή το ‘φεστιβάλ’ είναι μιθραϊστικής καταγωγής και δηλώνει ‘εορτή του Μίθρα’.

Αλλά αυτή η προς τα δυτικά πορεία του κεντρασιατικού θεού Μίθρα δεν ήταν η πρώτη. Είχαν προϋπάρξει αρκετές απόπειρες. Ο μόνος γνώστης του Μιθραϊσμού στην Ελλάδα, ο ανατολιστής ιστορικός και ιστορικός θρησκειών, καθ. Μουχάμαντ Σαμσαντίν Μεγαλομμάτης, στο κεφάλαιο ‘Κομμαγηνή’ του βιβλίου του ‘Έξι Άστρα της Ανατολής’, έχει αναφερθεί σ’ αυτόν τον πολύ δύσκολο τομέα ιστορικο-θρησκευτικής έρευνας, δηλαδή τις καταβολές του Μιθραϊσμού στην Κεντρική Ασία της 2ης προχριστιανικής χιλιετίας και στις εκείθεν απόπειρες διάδοσής του. Στο τέλος, θα βρείτε τα σχετικά αποσπάσματα από το βιβλίο αυτό.

Ολόκληρο το συγκεκριμένο κεφάλαιο βρίσκεται εδώ:

https://6astratisanatolis.wordpress.com/2016/05/22/έξι-άστρα-της-ανατολής-κομμαγηνή/

(Σε PDF: https://www.academia.edu/49389487/Κομμαγηνή_Έξι_Άστρα_της_Ανατολής_Commagene_The_Six_Stars_of_the_Orient)

Και ολόκληρο το βιβλίο βρίσκεται εδώ:

https://6astratisanatolis.wordpress.com

(Σε PDF: https://www.academia.edu/49479727/Έξι_Άστρα_της_Ανατολής_The_Six_Stars_of_the_Orient)

Δείτε το βίντεο:

Бузкаши в Читрале на северо-западе Пакистана: центрально-азиатский спорт митраистского происхождения

https://ok.ru/video/1352119683693

Buzkashi played at Chitral, NW Pakistan: a Central Asiatic Sport of Mithraic Origins

https://vk.com/video434648441_456240146

Μπουζκάσι στην Τσιτράλ του Πακιστάν: ένα Κεντρασιατικό Άθλημα Μιθραϊκών Καταβολών

Περισσότερα:

Πολλοί στην Ελλάδα θα θεωρούσαν σήμερα το Μπουζκάσι σαν κάτι το ξένο ή βάρβαρο σαν έθιμο, εφόσον το εν λόγω άθλημα συνίσταται στην αρπαγή ενός πτώματος κατσικιού ή μοσχαριού, ακέφαλου και ακρωτηριασμένου, από έφιππους ανταγωνιστές που προσπαθούν να το αρπάξουν ο ένας από τον άλλο, αφού ο πρώτος το αρπάξει από κάτω.

Αλλά το άθλημα προϋποθέτει θυσία και στην αρχική της μορφή αυτή ήταν μια θυσία ταύρου. Και η λέξη ταυροκτονία είναι ελληνική. Ταυροκτονία ήταν από τα βασικά χαρακτηριστικά του Μίθρα.

Λατρείες, μυστήρια και μεσσιανικές εσχατολογίες του Μίθρα, ενός κεντρασιατικού πρώτα κι ύστερα ιρανικού θεού, είχαν κατακλύσει όχι μόνον την Ελλάδα αλλά κι όλη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από τον 1ο προχριστιανικό αιώνα και ο Μιθραϊσμός έγινε τον 3ο χριστιανικό αιώνα η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Μπορεί ο Μίθρας να λατρευόταν σε εκατοντάδες ιερά που έχουν σήμερα ανασκαφεί στην Γερμανία, την Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη αλλά η διάδοση του Μιθραϊσμού ήταν ακόμη πιο έντονη στα Βαλκάνια και στην Μικρά Ασία, περιοχές εγγύτερες στο Ιράν, στην Μεσοποταμία και στην Συρία όπου διαφορετικές εκδοχές του Μιθραϊσμού είχαν επίσης επικρατήσει.

Οι βασιλείς του Πόντου ήταν πιστοί εν Μίθρα ηγεμόνες και τα θεοφορικά ονόματά τους (Μιθριδάτης – από το περσικό Μεχρ-ντατ ή Μιτρά-ντατ, δηλαδή Μιθράδοτος) έδειχναν την αρχιερατική πλευρά των καθηκόντων τους. Σχετικά:

https://el.wikipedia.org/wiki/Μιθριδάτης_ΣΤ΄_Ευπάτωρ

https://en.wikipedia.org/wiki/Mithridatic_Wars

Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία του Ιράν (όχι ‘Περσία’)

Α’ Μιθριδατικός Πόλεμος

Και στην Κομμαγηνή, μια ελληνοϊρανική δυναστεία καταγόμενη από τον Δαρείο και τον Αλέξανδρο ανήγειρε τα μέχρι σήμερα πιο μεγαλοπρεπή μνημεία Μιθραϊσμού στο Ιεροθέσιο Κορυφής του Νέμρουτ Νταγ (2150 μ υψόμετρο) κοντά στην Αρσάμεια του Νυμφαίου, πρωτεύουσα του βασιλείου.

Απόλλων-Ερμής-Μίθρας-Ήλιος: δυτική εξέδρα του Νέμρουντ Νταγ, ΝΑ Τουρκία

Επειδή ο Μίθρας είχε μυθολογηθεί ως ταυροκτόνος, πλήθος σχετικών αθλημάτων είχαν επινοηθεί για να εκτελούνται στις μιθραϊκές εορτές. Το μπουζκάσι είναι ένα μιθραϊστικό κατάλοιπο που επιβιώνει μέσα στον κεντρασιατικό μουσουλμανισμό.

Περισσότερα:
Buzkashi, which literally translated means “goat grabbing” is the national sport of Afghanistan. Many historians believe that Buzkashi began with the Turkic-Mongol people, and it is indigenously shared by the people of Northern Afghanistan. There are two main types of Buzkashi, Tudabarai and Qarajai. Tudabarai is relatively simple compared with Qarajai, even though they share similar objectives.

In Buzkashi, a headless carcass is placed in the center of a circle and surrounded by the players of two opposing teams. The object of the game, is to get control of the carcass and bring it to the scoring area. Although it seems like a simple task, it is not. Only the most masterful players, (called chapandaz) ever even get close to the carcass. The competition is fierce, and the winner of a match receives prizes that have been donated by a sponsor. These prizes range from money, to fine turbans and clothes. In order for someone to become a chapandaz, one must undergo a tremendous amount of difficult training. In fact, the best chapandaz, are usually over the age of forty. Buzkashi, is definitely not a game for the weak.

The players are not the only ones who undergo arduous training; the horses that participate in buzkashi must train for five years before ever making it to the playing field. Buzkashi, is indeed a dangerous sport, but intensive training and excellent communication between the horse and rider can help minimize the risk of injury.
By Abdullah Qazi (1997)
https://www.afghan-web.com/sports/buzkashi/

Επίσης:
https://theculturetrip.com/asia/afghanistan/articles/buzkashi-afghanistans-goat-grabbing-national-sport/

https://en.wikipedia.org/wiki/Buzkashi

https://ru.wikipedia.org/wiki/Бузкаши

https://en.wikipedia.org/wiki/Tauroctony

https://en.wikipedia.org/wiki/Mithraism

https://en.wikipedia.org/wiki/Taurobolium

https://ru.wikipedia.org/wiki/Мистерии_Митры

https://ru.wikipedia.org/wiki/Митра_(божество)

Митраизм, поверхностный анализ

https://simon-gnostik.livejournal.com/1281.html

Επίσης:

Τα Μιθραία τριών ηπείρων (κατάλογος και χάρτης)