Thursday, September 2, 2021

Βακτριανή, Αριανή, Αραχωσία και Αφγανιστάν: το Ανύπαρκτο Παρελθόν ενός Ψευτο-κράτους Παρασκευασμένου από Μηχανορραφίες Άγγλων

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΝΕΡΓΟ ΜΠΛΟΓΚ “ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ” 

Το κείμενο του κ. Νίκου Μπαϋρακτάρη είχε αρχικά δημοσιευθεί την 16η Σεπτεμβρίου 2019.

-------------------------------------------   

Βακτριανή, Αριανή, Αραχωσία και Αφγανιστάν: το Ανύπαρκτο Παρελθόν ενός Ψευτο-κράτους Παρασκευασμένου από Μηχανορραφίες Άγγλων


https://greeksoftheorient.wordpress.com/2019/09/16/βακτριανή-αριανή-αραχωσία-και-αφγανι/ 

=============== 

Οι Ρωμιοί της Ανατολής – Greeks of the Orient

Ρωμιοσύνη, Ρωμανία, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Βακτριανή, Αριανή, Αραχωσία και Αφγανιστάν: το Ανύπαρκτο Παρελθόν ενός Ψευτο-κράτους Παρασκευασμένου από Μηχανορραφίες Άγγλων

Σε ένα πρώτο κείμενο σχετικά με το Αφγανιστάν και τα έθνη που έχουν εγκλωβιστεί εκεί κι έχουν ως εκ τούτου χρησιμοποιηθεί από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις, οι οποίες  έσπειραν συστηματικά κι επί αιώνες τον όλεθρο στην ευρύτερη περιοχή, αναφέρθηκα στους πληθυσμούς των Παστούνων, Τατζίκων, Χαζάρα και Ουζμπέκων που είναι Αφγανοί πολίτες, στα ποσοστά που αυτά τα έθνη εκπροσωπούν επί του συνόλου του πληθυσμού του Αφγανιστάν και της Αφγανικής Διασποράς, καθώς και στις θρησκείες (Σουνιτικό Ισλάμ, Δωδεκατοϊμαμικό Σιιτικό Ισλάμ, και Εβδομοϊμαμικό Σιιτικό Ισλάμ) που αυτά τα έθνη πιστεύουν.

Επίσης, διά μακρών παρουσίασα κι ανέλυσα τα ψέμματα, τις αλλοιώσεις παραποιήσεις στοιχείων, και τα αντιφατικά δεδομένα που οι βασικοί θεσμοί της διεθνούς κοινότητας (ΟΗΕ, ΟΥΝΕΣΚΟ), τα καίρια ιδρύματα των αποικιοκρατικών χωρών (όπως η ΣΙΑ), τα σημαντικώτερα ΜΜΕ και σάιτς του Ιντερνέτ (όπως η Wikipedia) παρουσιάζουν σχετικά με τα έθνη που κατοικούν στο Αφγανιστάν, τις γλώσσες και τις πίστεις τους. Επιπλέον, εξήγησα τους λόγους που κρύβονται πίσω από αυτές τις παραποιήσεις. Το κείμενο εκείνο βρίσκεται εδώ:

Τατζίκοι, Παστούνοι, Χαζάρα, Ουζμπέκοι: Καταπιεσμένα Έθνη του Αφγανιστάν, ενός Τερατουργηματικού Ψευτοκράτους

https://greeksoftheorient.wordpress.com/2019/09/15/τατζίκοι-παστούνοι-χαζάρα-ουζμπέκοι/

(και πλέον εδώ: https://profmegalommatistextsingreek.wordpress.com/2021/09/01/τατζίκοι-παστούνοι-χαζάρα-ουζμπέκοι/)

Μόνον η οργανωμένη αποπληροφόρηση και παραπληροφόρηση της διεθνούς κοινότητας εμποδίζουν όλους τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι το Αφγανιστάν ήταν, είναι και θα είναι (όσο ακόμη θα υπάρχει) ένα αχρείαστο ψευτοκράτος που επινοήθηκε για να προξενεί προβλήματα εις βάρος όλων των αντιπάλων των αποικιοκρατικών δυνάμεων.

Στο προαναφερμένο κείμενο εξήγησα ότι, αν οι Τατζίκοι του Αφγανιστάν ενσωματώνονταν στο Τατζικιστάν και οι Ουζμπέκοι του Αφγανιστάν γίνονταν επαρχία του Ουζμπεκιστάν, δεν θα απέμενε παρά να συσταθούν δυο κράτη για τα άλλα δύο σημαντικά σε πληθυσμό έθνη του Αφγανιστάν: τους Χαζάρα και τους Παστούνους. Αντί να σκοτώνονται μεταξύ τους, το κάθε έθνος θα είχε το κράτος του.

Αυτό όμως που θα έφερνε την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή θα κατέστρεφε τα απάνθρωπα σχέδια των αποικιοκρατικών χωρών: της Αγγλίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ.

Κουσανός πιστός σε στάση ικεσίας προς τον Δία – Σάραπη – Ωρομάζδη (3ος χριστιανικός αιών) 

Εξηγώντας μου τα μυστικά του Αφγανιστάν, ο Έλληνας ανατολιστής και ιρανολόγος, ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας, καθ. Μουχάμαντ Σαμσαντίν Μεγαλομμάτης, ο οποίος μετεμφιεσμένος σε ντόπιο μπήκε παράνομα δυο φορές στο Αφγανιστάν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 (επί σοβιετικής κατοχής), μετακινήθηκε πολύ κι έμεινε συνολικά δυο μήνες εκεί, ετόνισε δυο επιπλέον καθοριστικές διαστάσεις (εκτός από την εθνολογική, την γλωσσολογική και την θρησκειολογική που ήδη προανέφερα στο χθεσινό κείμενό μου) που από μόνες τους επικυρώνουν το συμπέρασμα ότι το Αφγανιστάν είναι ένα από ξένους παρασκευασμένο ψευτοκράτος: την γεωγραφική και την ιστορική διάσταση.

Βάκτριος στρατιώτης από την αχαιμενιδική σατραπεία της Βακτριανής απεικονίζεται στον τάφο του Ξέρξη Α’ (περίπου 470 π.Χ.).

Τμήμα αγάλματος με αναπαράσταση Βάκτριου ιερέα (μομπάδ) από το Ταχτ-ι Σενγκίν της Αρχαίας Βακτριανής (σήμερα στο Τατζικιστάν)

Α. Γεωγραφία: αποδεικνύει ότι το Αγφανιστάν είναι ένα ψευτοκράτος

Πάρτε ένα χάρτη του Αφγανιστάν και συμβουλευθείτε ένα τουριστικό οδηγό ή ένα γενικών πληροφοριών λήμμα / άρθρο για την χώρα αυτή! Αμέσως θα αντιληφθείτε ότι οι τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας βρίσκονται στα … άκρα της χώρας. Αντίθετα, καμμιά σημαντική πόλη δεν βρίσκεται σε όλο το κέντρο του Αφγανιστάν. Αυτό είναι από μόνο του πολύ περίεργο!

Σημειώστε ότι δεν αναφέρομαι μόνο στην πρωτεύουσα, αλλά στις τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις. Η Καμπούλ είναι στα βορειοανατολικά, όχι μακριά από τα σύνορα του Πακιστάν. Το Καντάχαρ βρίσκεται στα νοτιοανατολικά και απέχει ακόμη λιγώτερο από τα σύνορα του Πακιστάν. Η Χεράτ στα δυτικά είναι πολύ κοντά στα ιρανικά σύνορα. Και τέλος, το Μαζάρ-ι Σερίφ στα βόρεια είναι ακόμη πιο κοντά στα σύνορα του Ουζμπεκιστάν.

Το Αφγανιστάν είναι μια ηπειρωτική χώρα χωρίς διέξοδο σε θάλασσα. Το σχήμα της είναι περίπου ελλειπτικό. Αν σύρουμε μια νοητική, ομόκεντρη ελλειπτική γραμμή που να περιλαμβάνει στο κέντρο του Αφγανιστάν εκτάσεις ανάμεσα στο 35% και το 50% της συνολικής επιφάνειας της χώρας, θα αντιληφθούμε ότι εκεί δεν υπάρχει καμμιά μεγάλη πόλη. Το κέντρο του Αφγανιστάν είναι ‘άδειο’ – μεταφορικά βέβαια. Πληθυσμιακά στο περίπου 50% της έκτασης της χώρας, στο κέντρο της, ζουν πληθυσμοί κάτω του 20% του συνολικού πληθυσμού.

Αυτό αποτελεί μια κατάσταση ολότελα ασυνήθιστη σε άλλες χώρες. Από μόνο του το γεγονός αυτό δείχνει ότι το κράτος που ‘χωράει’ στα σύνορα αυτά συναρμολογήθηκε για κάποιους λόγους που δεν έχουν ιστορικότητα. Οι τέσσερις αυτές πόλεις ουσιαστικά ανήκουν σε άλλους ‘κόσμους’. Από κει αποσπάστηκαν για να τσουβαλιαστούν στο Αφγανιστάν.

Και κάποιες από αυτές τις πόλεις ήταν και πρωτεύουσες βασιλείων στο παρελθόν, αλλά αυτά τα βασίλεια δεν ταυτίζονταν ως ‘αφγανικά’, δεν ενδιαφέρονταν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τις εκτάσεις του σημερινού Αφγανιστάν, και κατέχοντας ένα τμήμα των εκτάσεων του σημερινού ψευτοκράτους, περιλάμβαναν στην επικράτειά τους άλλες εκτάσεις ομόρων χωρών του σημερινού Αφγανιστάν. Και δεν υπήρχε αφγανική ταυτότητα.

Σήμερα, μετά από λιγώτερο από τρεις αιώνες ταραγμένης ύπαρξης, από την βασιλική, κομμουνιστική, ταλιμπανική ή ρεπουμπλικανική διοίκηση και προπαγάνδα έχει διατυπωθεί μια κάποια αφγανική ή αφγανο-κεντρική ‘θεωρία’, επίσημο κρατικό ‘δόγμα’, και θεώρηση της Ιστορίας, αλλά αυτά όλα είναι ολότελα οριενταλιστικής επινόησης κι υποστήριξης και κάνουν κακό σε όλα τα έθνη που έχουν συρθεί στην επικράτεια του Αφγανιστάν για τις ανάγκες και τα συμφέροντα των δυτικών αποικιοκρατικών χωρών.

Οπότε, μπορείτε να ακούσετε από μια μειονότητα Αφγανών που εκπροσωπούν την μικρή ελίτ της χώρας την ‘θεωρία’ ότι το Ιράν ξεκίνησε από το Αφγανιστάν, ότι η καταγωγή των Αχαιμενιδών, του Ζωροαστρισμού, των Αρσακιδών, του Μιθραϊσμού, και σημαντικών Ιρανών φιλοσόφων, θεολόγων κι επιστημόνων των ισλαμικών χρόνων είναι ‘αφγανική’, αλλά αυτό είναι μια ανοησία που εμπεριέχει και σωστά σημεία και λάθη.

Όντως, ο Τζελαλεντίν Ρούμι, ο ιδρυτής του τάγματος των Δερβίσηδων Μεβλεβήδων (13ος αιών), καταγόταν από τις εκτάσεις που σήμερα ανήκουν στο Αφγανιστάν: αλλά ούτε Αφγανιστάν υπήρχε τότε, ούτε αφγανική συνείδηση ή ταυτότητα υφίστατο (δεδομένου ότι δεν υπάρχει αφγανικό έθνος), ούτε και κάποιο βασίλειο είχε (ή ενδιαφερόταν να έχει) στην κατοχή του ακριβώς τις εκτάσεις του σημερινού Αφγανιστάν.

Ταφικά κτερίσματα από το Τίλυα Τεπέ των χρόνων των επιδρομών των Σακών (1ος προχριστιανικός αιώνας) 

Β. Ιστορία: αποδεικνύει ότι το Αγφανιστάν είναι ένα ψευτοκράτος

Ούτε στην Αρχαιότητα, ούτε στα ισλαμικά χρόνια, η έκταση του σημερινού Αφγανιστάν απετέλεσε ένα κράτος, ή μία περιοχή, ή μία ιρανική σατραπεία. Όλος ο χώρος αυτός ανήκε στην ιρανική αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών αλλά ήταν διαιρεμένος σε διαφορετικές σατραπείες που η κάθε μία τους περιλάμβανε και άλλες εκτάσεις από σημερινά όμορα κράτη.

Αν αναφερθώ στην αρχαία ελληνική γραμματεία, το βόρειο άκρο του Αφγανιστάν ονομαζόταν Βακτριανή από το όνομα της πόλης των Βάκτρων (σήμερα Μπαλχ) που ήταν η πρωτεύουσα. Αλλά η Βακτριανή καταλάμβανε και εκτάσεις του νότιου Ουζμπεκιστάν και σχεδόν όλη την έκταση του Τατζικιστάν.

Είναι παραχάραξη της Ιστορίας να λέμε ότι η Αρχαία Βακτριανή ‘είναι’ το σημερινό Αφγανιστάν.

Το άρμα της Κυβέλης σέρνουν λιοντάρια – Άι Χανούμ, Βακτριανή

Κορινθιακό κιονόκρανο από το Άι Χανούμ της Βακτριανής

Χρυσό νόμισμα του Βασιλέως Διοδότου της Βακτριανής – 245 π.Χ.

Νόμισμα του Βασιλέως Ευθυδήμου της Βακτριανής, 230-200 π.Χ.

Ο Βασιλεύς Αγαθοκλής της Βακτριανής, 190-180 π.Χ.

Αργυρό τετράδραχμο του Βασιλέως Ευκρατίδου της Βακτριανής, 171-145  π.Χ.

Χρυσός στατήρας του Βασιλέως Ευκρατίδου της Βακτριανής, 171-145  π.Χ.

Στο Τίλυα Τεπέ το 1978, ο Ελληνορώσσος αρχαιολόγος και ελληνιστής Βίκτωρ Σαρηγιανίδης (1929-2013) ανέσκαψε ένα εντυπωσιακό θησαυρό των χρόνων του ελληνιστικού βασιλείου της Βακτριανής. Σχετικά:

https://ru.wikipedia.org/wiki/Сарианиди,_Виктор_Иванович

https://el.wikipedia.org/wiki/Βίκτωρ_Σαριγιαννίδης

https://en.wikipedia.org/wiki/Viktor_Sarianidi

Τα δυτικά άκρα του Αφγανιστάν, γύρω από την Χεράτ, και το ανατολικό τμήμα της επαρχίας Χορασάν του σημερινού Ιράν, ονομαζόταν Αριακή (στα λατινικά Ariana).

Αυτή θεωρείται η πατρογονική γη των Αρίων των ιρανικών παραδόσεων. Η Αριακή βρισκόταν στα ανατολικά της Παρθίας και στα νοτιοδυτικά της Βακτριανής.

Τα ταξίδια του Ζαν Κιάν (Zhang Qian) στην Κεντρική Ασία: 138-126 π.Χ. Τοιχογραφία από τα Σπήλαια Μογκάο της Δυτικής Κίνας χρονολογούμενη γύρω στο 700 μ.Χ.: ο Ζαν Κιάν αποχαιρετά τον αυτοκράτορα Χαν Ουούντι (Han Wudi) ξεκινώντας την αποστολή του.

Όλο το σημερινό νότιο Αφγανιστάν ονομαζόταν Αραχωσία. Όμως η Αραχωσία εκτεινόταν και πιο νότια, και περιελάμβανε και τις βόρειες εκτάσεις του σημερινού πακιστανικού Μπαλουτσιστάν (Βελουχιστάν).

Νότια από την Αραχωσία εκτεινόταν η Γεδρωσία μέχρι την Θάλασσα του Ομάν.

Και βορειοανατολικά – ανατολικά από την Αραχωσία βρίσκονταν η Γανδαρίτις και η Ινδική – στην Κοιλάδα του Ινδού.

Στις συζητήσεις που είχα με τον κ. Μεγαλομμάτη για το Αφγανιστάν κατάλαβα πόσο επηρέασε κι επηρεάζει τις εξελίξεις το βάρος της Ιστορίας.

Ύστερα από πολλή ώρα και πολλές αναφορές σε περιστατικά των τελευταίων τριών αιώνων, έκανα το απλοϊκό ερώτημα για ποιο λόγο τελικά υπάρχει ένα τόσο άχρηστο κι επιβλαβές ψευτοκράτος, στο οποίο έχουν συμπεριληφθεί τέσσερα μεγάλα έθνη από τα οποία τα δύο (Τατζίκοι και Ουζμπέκοι) έχουν τα εθνικά κράτη τους (Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν), ενώ από τα υπόλοιπα δύο, οι Παστούνοι έχουν διαιρεθεί ανάμεσα σε Πακιστάν κι Αφγανιστάν, και οι Χαζάρα ζουν μόνο στο Αφγανιστάν. Τότε πήρα μια σύντομη απάντηση που ωστόσο κάλυπτε χιλιετίες:

– Το Αφγανιστάν υπάρχει, επειδή το Ιράν είναι αδύναμο. Όλους αυτούς τους τελευταίους αιώνες. Και πάντοτε στην Ιστορία, αναφύεται στον χώρο του σημερινού Αφγανιστάν ένα κράτος, όταν το Ιράν είναι αδύναμο. Μερικές φορές αναφύονται και περισσότερα του ενός κράτη. Από τα χρόνια των Αχαιμενιδών (550-330 π.Χ.) είναι ορισμένο – με βάση τις αρχές της αρχαίας ανατολικής επιστήμης του γεωγραφικού ντετερμινισμού – ότι τα φυσικά ανατολικά όρια μιας ισχυρής αυτοκρατορίας με κέντρο το ιρανικό οροπέδιο είναι ο Ινδός ποταμός, το Παμίρ και ο Ώξος (ή ακόμη και ο Ιαξάρτης). Δεν έχει σημασία αν Ιρανοί, Τουρανοί ή Έλληνες κυβερνούν τον χώρο αυτό. Όταν η κεντρική εξουσία είναι αδύναμη, μικρότερα κράτη, συχνά επιθετικά και προβληματικά, αναφύονται στα ανατολικά. Τα πράγματα έχουν πάντα έτσι.  

Στην συνέχεια, έψαξα αρκετά με βάση το παραπάνω σκεπτικό και πρόσεξα πόσες φορές έχει αυτό το μοτίβο επαναληφθεί στην Ιστορία. Εντυπωσιακό!

Όταν η σελευκιδική εξουσία έχασε την αρχική της ισχύ (που έφθανε μέχρι τον Ινδό, το Παμίρ και τον Ώξο), οι Πάρθες απεσχίσθηκαν κι έτσι συστάθηκε η ιρανική αρσακιδική δυναστεία (250 π.Χ. – 224 μ.Χ.) που απέσπασε από το μεγαλύτερο κράτος των Επιγόνων την μισή του επικράτεια, αν και η Αντιόχεια συνέχισε να ελέγχει την Συρο-Παλαιστίνη, την Μεσοποταμία, παράλια του Περσικού Κόλπου και την Ανατολία.

Δίγλωσση (ελληνικά κι αραμαϊκά) επιγραφή του βασιλιά Ασόκα της βόρειας Ινδίας από το Καντάχαρ (περίπου 250 π.Χ.)

Αλλά το παρθικό αρσακιδικό Ιράν ήταν μια αρκετά αδύναμη χώρα και γι’ αυτό στα ανατολικά της διαμορφώθηκαν διαδοχικά πολλά βασίλεια: το ελληνιστικό βασίλειο της Βακτριανής, τα ινδο-ελληνικά κράτη, το ινδοσκυθικό κράτος, το ινδοπαρθικό κράτος, και τελικά η αυτοκρατορία του Κουσάν που προς στιγμήν έθεσε την ύπαρξη του παρθικού αρσακιδικού Ιράν σε κίνδυνο.

——————————————————

Επιγραφή σε μέσα μπραχμικά: “Ο Μέγας Βασιλεύς, Βασιλεύς Βασιλέων, Θεού Υιός, Κανίσκα”

Πολιτισμικές επαφές, ανταλλαγές κι αλληλεπιδράσεις τεσσάρων διαφορετικών περιοχών με αντίστοιχες όμορες δεν επιτρέπουν στις τέσσερις περιοχές αυτές να αποτελέσουν μια ενότητα / οντότητα μέσα στην Ιστορία. Βασίλεια που μπορούν να στηθούν εδώ είναι προσωρινά.

Αναπαράσταση Κουσανού μονομάχου σε υάλινο αγγείο – Μπέγκραμ (Αλεξάνδρεια του Καυκάσου στα χρόνια του ελληνιστικού βασιλείου της Βακτριανής / Καπίσα στα χρόνια της Αυτοκρατορίας του Κουσάν), 2ος χριστιανικός αιών

Χρυσό νόμισμα του Κουσανού Βασιλέως Κανίσκα (αρχές 2ου χριστιανικού αιώνα) με αναπαράσταση του ίδιου στην μία πλευρά και αναπαράσταση του Βούδα στην άλλη, όπου υπάρχει και ελληνική επιγραφή (Βοδδο: Βούδας)

Κουσανός ηγεμόνας κάνει αφιέρωση στον Βούδα

Άγαλμα του Κανίσκα, βασιλέως του Κουσάν (τέλη 1ου – αρχές 2ου χριστιανικού αιώνα)

Νόμισμα του Κουσανού Βασιλέως Χουβίσκα (περίπου 140-180 μ.Χ.), γιου του Κανίσκα, με αναπαράσταση του Ηρακλή και επιγραφή στα ελληνικά (Ηρακίλο) – 2ος χριστιανικός αιώνας

Κουσανικό ανάγλυφο από την Γκαντάρα (Γανδαρίτιδα) του 2ου-3ου χριστιανικού αιώνα: οι τρεις κεντρικές μορφές αναπαριστούν την βουδιστική τριάδα.

Κουσανική τοιχογραφία του 2ου-3ου χριστιανικού αιώνα

Κουσανική τοιχογραφία του 2ου-3ου χριστιανικού αιώνα με αναπαράσταση πιστού (αριστερά) ενώπιον της ζενδικής θεότητας Χβαρενά (: ‘δόξα’) η οποία σε πολλούς ασιατικούς λαούς έγινε αντικείμενο θρησκευτικού συγκρητισμού με κατά τόπους θεότητες της Τύχης. Στα κουσανικά και στα σογδιανικά ονομαζόταν Φάρχο. Σχετικά: https://en.wikipedia.org/wiki/Khvarenah

Κουσανική τοιχογραφία του 2ου-3ου χριστιανικού αιώνα με αναπαράσταση πιστού (αριστερά) ενώπιον της κουσανικής θεότητας Οέσο που ταυτίζεται με την ινδική θεότητα Σίβα.

—————————————— 

Αντίθετα, αλλά πάντοτε εις επίρρωσιν των λόγων του κ. Μεγαλομμάτη, όταν το 224 μ.Χ. ανέβηκε στο Ιστάχρ (κοντά στην Περσέπολη) η ιρανική σασανιδική δυναστεία (που πήρε τέλος το 651 όταν καταλύθηκε από τις ισλαμικές στρατιές), ο χώρος απέκτησε μια ισχυρή εξουσία μετά από πολλούς αιώνες. Έτσι λοιπόν τότε το Κουσάν διαλύθηκε και το ανατολικό ιρανικό όριο ήταν και πάλι ο Ινδός ποταμός, το Παμίρ και ο Ιαξάρτης.

Ακόμη περισσότερο, το ίδιο συνέβηκε με τις επελάσεις των ισλαμικών στρατιών και την κατάλυση του Ιράν τον 7ο αιώνα. Τόσον οι Ομεϋάδες της Δαμασκού (661-750) όσο και οι Αβασίδες της Βαγδάτης (από το 750 και τουλάχιστον μέχρι το 900) ήταν ισχυρές εξουσίες, οι οποίες, έστω και αν το κέντρο της ισχύος τους βρισκόταν στην Συρία ή στην Μεσοποταμία, έλεγχαν στα ανατολικά όλες τις εκτάσεις μέχρι τον Ινδό ποταμό, το Παμίρ και τον Ιαξάρτη.

Και στην συνέχεια, σε όλη την περίοδο από την αποδυνάμωση της αβασιδικής χαλιφατικής ισχύος (στα τέλη του 9ου αιώνα) μέχρι την άνοδο των Σαφεβιδών (1501), ο χώρος από την οροσειρά του Ζάγρου (δυτικά άκρα του ιρανικού οροπεδίου) μέχρι τον Ινδό, το Παμίρ και τον Ιαξάρτη διαιρέθηκε σε πολλά ως επί το πλείστον βραχύβια βασίλεια και ποτέ δεν ελέγχθηκε από ένα ηγεμόνα. Ακόμη και τα μογγολικά βασίλεια που ήταν πελωρίων διαστάσεων δεν είχαν το ιρανικό οροπέδιο ως κέντρο και έτσι δεν συνένωσαν όλη την έκταση αυτή.

Αντίθετα, η άνοδος των Σαφεβιδών σηματοδότησε την συνένωση όλου του χώσρου μέχρι τον Ινδό ποταμό και αυτό κράτησε μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα όταν οι Σαφεβίδες, μετά τους συνεχείς πολέμους τους με τους Οθωμανούς, κατέρρευσαν.

Γ. Αφγανιστάν: ένα Ψευτο-όνομα για ένα Ψευτο-κράτος

Το ίδιο το όνομα αυτού του ψευτοκράτους είναι ανιστόρητο και δεν εντοπίζεται σε κανένα ιστορικό κείμενο πριν τις αρχές του 16ου αιώνα. Όμως, όταν πρωτοαναφέρθηκε, περιέγραφε μόνο μια γεωγραφική περιοχή. Η κατάληξη –ιστάν είναι περσικής (φαρσί) ετυμολογίας και χρησιμεύει στο να ορίζει περιοχές (Ταμπαριστάν) ή χώρες-κράτη (Τουρκεστάν, Τουρκμενιστάν, κοκ).

Το όνομα ‘Αφγάν’ (Αφγανός) κατάγεται από το προϊσλαμικό μέσο ιρανικό ‘Αμπγκάν’ που στα αραβικά παραφθάρηκε σε ‘Αφγάν’. Η πρώτη αναφορά του εθνωνύμου ‘Αμπγκάν’ χρονολογείται στα χρόνια του Σασανίδη Σάχη Σαπούρ Α’, συνεπώς τον 3ο χριστιανικό αιώνα.

Στα χρόνια της ισλαμικής δυναστείας των Γαζνεβιδών (977-1186) που κυριάρχησε σε εκτάσεις των σημερινών Αφγανιστάν, Πακιστάν και Ινδίας χρονολογούνται αραβικά και φαρσί κείμενα τα οποία κάνουν λόγο για ‘Αφγάν’, μια τότε ολιγάριθμη ισλαμική φυλή. Το Γαζνί άλλωστε (η πρωτεύουσα των Γαζνεβιδών) βρίσκεται κοντά στην Καντάχαρ στο σημερινό Αφγανιστάν.

Τον 11ο αιώνα τους αναφέρει επίσης, στην Ιστορία της Ινδίας (Ταρίχ ουλ Χεντ: αφορά μόνο την περιοχή γύρω από τον Ινδό ποταμό) ο Αλ Μπιρούνι, ένας από τους σημαντικώτερους ιστορικούς των ισλαμικών χρόνων. Τους τοποθετεί ακριβώς στον τόπο όπου στα νεώτερα χρόνια ζουν οι Παστούνοι σε Πακιστάν κι Αφγανιστάν.

Τους ‘Αφγάν’ αναφέρει στις αρχές του 14ου αιώνα ο Ιμπν Μπατούτα, ο μεγαλύτερος περιηγητής και συγγραφέας οδοιπορικών των ισλαμικών χρόνων. Τους τοποθετεί κοντά στο Κουχ-ε Σουλεϋμάν, την νότια προέκταση του Ινδοκαυκάσου (Χιντουκούς) στις μέσες περιοχές των σημερινών αφγανο-πακιστανικών συνόρων.

Γράφοντας ο ίδιος στα Χρονικά του, γύρω στο 1525, δηλαδή πριν επιβληθεί στην βόρεια Ινδία ως αυτοκράτορας, θεμελιώσει την Μογγολική (‘Μουγάλ’ / Mughal) Αυτοκρατορία της Νότιας Ασίας, και ιδρύσει την δυναστεία των Γκορκανιάν (γνωστών στην Δύση ως ‘Αυτοκρατορία των Μεγάλων Μογγόλων’), ο Μπαμπούρ, απόγονος του Ταμερλάνου, αναφέρει για πρώτη φορά την λέξη ‘Αφγανιστάν’. Το κείμενο σε πρώτη μετάφραση στα ελληνικά είναι το εξής (οι παρενθέσεις είναι δικές μου επεξηγήσεις):

Ο δρόμος από το Χορασάν (σημερινό βορειοανατολικό Ιράν) οδηγεί στο Καντάχαρ. Είναι ευθύς δρόμος και δεν διέρχεται από περάσματα λόφων. … Στην χώρα της Καμπούλ υπάρχουν πολλές φυλές. Οι κοιλάδες και οι πεδιάδες κατοικούνται από Τούρκους, Αϊμάκ (έτσι ονομάζονται οι Σουνίτες Χαζάρα) και Άραβες. Στην πόλη και στο μεγαλύτερο τμήμα των χωριών, ο πληθυσμός αποτελείται από Τατζίκους (“Σαρτ” τους ονομάζει το κείμενο). Πολλά άλλα χωριά κατοικούνται από τους Πασάι, Παράτσι, Τατζίκους, Μπερέκι, και Αφγανούς. …. Στην ορεινή χώρα στα βορειοανατολικά βρίσκεται το Καφιριστάν (αυτό το όνομα σημαίνει ‘τόπος απίστων’, δηλαδή μη μουσουλμάνων, οπαδών αρχαίων θρησκειών / εννοεί την επαρχία Νουριστάν του σημερινού Αφγανιστάν όπου ζουν μη μουσουλμανικά έθνη όπως οι Καλάς), όπου μένουν οι Κατόρ και Γκεμπρέκ. Στα νότια είναι το Αφγανιστάν.

Στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 17ου αιώνα ο Μογγόλος ιστορικός Φερίστα, γράφοντας την Ιστορία των Μουσουλμανικών Δυναστειών της Νότιας Ασίας, αναφέρει και την περιοχή του Αφγανιστάν (: το νοτιοανατολικό άκρο του σημερινού Αφγανιστάν και όμορες περιοχές στο σημερινό Πακιστάν) και την φυλή των Αφγανών. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι κάνει λόγο για αιγυπτιακή καταγωγή αυτής της φυλής. Πιο συγκεκριμένα:

Διάβασα στο Μούτλα ουλ Ανουάρ, ένα έργο γραμμένο από αξιοσέβαστο συγγραφέα το οποίο αγόρασα στο Μπουρχάν Πουρ, μια πόλη της επαρχίας Χαντές στο Ντεκάν  (προσέξτε ότι ο συγγραφέας αποκαλεί μια πόλη της σημερινής βόρειας Ινδίας ως μη ινδική και ως ανήκουσα στο Ντεκάν), ότι οι Αφγανοί είναι Κόπτες από την φυλή των Φαραώ. Όταν ο προφήτης Μωϋσής έπνιξε τους καλύτερους από τους άπιστους εκείνους στην Ερυθρά Θάλασσα, αρκετοί Κόπτες  (: Αιγύπτιοι) προσηλυτίστηκαν στην ιουδαϊκή πίστη. Αλλά άλλοι, πείσμονες και ισχυρογνώμονες, αρνήθηκαν να αποδεχθούν την αληθινή πίστη, έφυγαν από την χώρα τους, και ήλθαν στην Ινδία. Εκεί ενδεχομένως εγκαταστάθηκαν στα όρη Σουλεϋμάν όπου και έλαβαν το όνομα ‘Αφγανοί’.

Μια πολύ εντυπωσιακή αλλά υπερβολική και εξωπραγματική απόπειρα ανεύρεσης της καταγωγής της αρχικής φυλής των Αφγανών (που μπορεί να έχει ολότελα χαθεί μετά από μια στρατιωτική ήττα) έχει γίνει στις αρχές του 17ου αιώνα από τον μεγάλο αυτοκρατορικό ιστορικό της Μογγολικής Αυτοκρατορίας της Νότιας Ασίας Νιμάτ Αλλάχ αλ Χαράουϊ, ο οποίος εργαζόταν στην αυλή του Αυτοκράτορα Τζαχανγκίρ (1605-1627).

Στο έργο του Μαχζάν-ε Αφγάν, ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι ο πρόγονος των Αφγανών ήταν … εγγονός του βιβλικού Σαούλ, δηλαδή ένας Εβραίος.

Κατά την αφήγηση, οι απόγονοι του προγόνου των Αφγανών, έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον Ναβουχοδονόσορα Ιερουσαλήμ αλλά, αντί να πάνε στην Βαβυλώνα, κατέφυγαν στα βουνά Γορ του Αφγανιστάν, ενώ μερικοί από αυτούς κατέφυγαν στην Μέκκα της Αραβίας.

Αιώνες αργότερα, μια αντιπροσωπεία των Αφγανών από τα βουνά Γορ πήγε στην Μέκκα για να εκφράσει την προσχώρηση των Αφγανών στο κήρυγμα του Μωάμεθ.

Αυτό αρκεί για να γίνει αντιληπτό πόσο σκοτεινά είναι μερικά θέματα της Παγκόσμιας Ιστορίας και πόσο αντιφατικές μπορεί να είναι μερικές ιστορικές πηγές.

Ποια είναι η πραγματική ταυτότητα και καταγωγή των αρχικών Αφγανών και ποια ήταν η κατάληξη της φυλής εκείνης είναι θέματα όχι ακόμη αποσαφηνισμένα κι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενα.

Άγγλοι, Γάλλοι κι Αμερικανοί οριενταλιστές, ιρανολόγοι κι ινδολόγοι προσπαθούν να πείσουν όλο τον κόσμο ότι σε αρχικό ιστορικό στάδιο ‘Αφγανοί’ ονομάζονταν οι Παστούνοι. Είναι σίγουρο ότι, με την άνοδο της αγγλικής αποικιοκρατίας στην Ινδία του 18ου αιώνα και την επιβολή των Άγγλων στην Νότια Ασία τον 19ο αιώνα, επιβλήθηκε κατόπιν εξουθενωτικής προπαγάνδας η θεωρία ότι οι Αφγανοί ήταν οι Παστούνοι και ότι ‘Αφγανιστάν’ σήμαινε αρχικά τον χώρο όπου κατοικούσαν οι Παστούνοι.

Αυτό είναι ωστόσο πολύ αμφίβολο και δεν υπάρχει καμμιά ιστορική μαρτυρία κι απόδειξη ότι ‘Αφγάν’ σήμαινε ‘Παστούν’.

Αντίθετα, υπάρχει μια πολύ μυστηριώδης αναφορά του Χουσάλ Χαν Χατάκ (1613-1689), θεωρούμενου πατέρα της Παστό λογοτεχνίας, κατά την οποία ο ίδιος σε στίχους ηρωϊκού ποιήματος ισχυρίζεται τα εξής:

Σύρε το σπαθί σου

και σφάξε τον οποιονδήποτε λέει

ότι Παστούν και Αφγάν δεν είναι ένα!

Οι Άραβες το ξέρουν όπως κι οι Ρωμιοί:

Οι Αφγανοί είναι Παστούνοι!

Οι Παστούνοι είναι Αφγανοί!

Οι λόγοι που μπορεί να κρύβονται πίσω από ένα τέτοιο ισχυρισμό είναι μάλλον ύποπτοι. Σε μια αρχική φάση της γραπτής ιστορίας του κανένα έθνος δεν προάγει διπλή ονομασία.

Το πιθανώτερο είναι οι στίχοι αυτοί να αποτελούν υπαινιγμό για είτε μια σταδιακή αφομοίωση της αρχικής φυλής των Αφγανών στους Παστούνους, είτε συσσωμάτωση που μπορεί να έγινε μετά από μια αποφασιστική νίκη των Παστούνων επί των αρχικών Αφγανών και μετά από μια σειρά από μεικτούς γάμους που επιβλήθηκαν στις γυναίκες των ηττημένων.

Η φιλική στάση των Άγγλων οριενταλιστών κι αποικιοκρατών ως προς τους Παστούνους σε επίπεδο ιστοριογραφίας οφείλεται στον καταστροφικό ρόλο που οι Παστούνοι έπαιξαν εις βάρος της Μογγολικής Αυτοκρατορίας της Νότιας Ασίας και προς όφελος των αποικιοκρατικών συμφερόντων της Αγγλίας εκεί.

Τέλος, κάθε απόπειρα συσχέτισης του μέσου σασανιδικού εθνωνύμου ‘Αμπγκάν’ με τους Ασβάκας των σανσκριτικών κειμένων ή με τους Ασσακηνούς του Αρριανού είναι αυθαίρετη. Το αυτό ισχύει και για διάφορες απόπειρες ετυμολόγησης του εθνωνύμου αυτού είτε με αναφορές στα σανσκριτικά είτε με συσχετισμούς με σουμεριακά.

Η σύγχρονη οριενταλιστική ιστοριογραφία σχετικά με το Αφγανιστάν είναι αποσπασματική και ανυπόστατη. Για να δημιουργήσουν μια σύγχρονη Ιστορία του Αφγανιστάν, Άγγλοι, Γάλλοι κι Αμερικανοί ιστορικοί συνδυάζουν άσχετους ηγεμόνες, διαφορετικές δυναστείες και ασύνδετα γεγονότα.

Επιπλέον, αλλοιώνουν το περιεχόμενο της ιστορικής εξέλιξης, παρερμηνεύουν τις κινήσεις φυλάρχων, εμφανίζουν ως ‘βασίλεια’ μερικές περιθωριακές εξουσίες μικρών φυλών, και μεγαλοποιούν γεγονότα που δεν είχαν συνέχεια.

Η αλήθεια είναι ότι το σύγχρονο Αφγανιστάν ήταν το αποτέλεσμα της σταδιακής αποδυνάμωσης του Σαφεβιδικού Ιράν.

Αλλά οι Παστούνοι φύλαρχοι που αυτο-αποκλήθηκαν ‘Χαν’ δεν ήταν ποτέ βασιλείς και δεν διαμόρφωσαν βασιλική δυναστείες.

Είναι αστείο να κάνουμε λόγο για μια Χοτάκ δυναστεία (1709-1738), όταν αναφερόμαστε στους απογόνους του Παστούνου Μιρουάϊς Χοτάκ. Οι Χοτάκ είχαν μια μικρή περιοχή υπό τον έλεγχό τους και μετά από κάποιες στρατιωτικές επιτυχίες κυριάρχησαν στο μεγαλύτερο τμήμα του Ιράν για επτά μόνον χρόνια (1722-1729). Μετά το 1738 έσβυσαν ολοσχερώς. Δεν είχαν μάλιστα καμμιά αφγανική φιλοδοξία, ταυτότητα ή συνείδηση.

Και τέλος, οι Χοτάκ δεν είχαν καμμιά σχέση με την εξίσου ανυπόστατη ‘δυναστεία’ των Ντουράνι που η σύγχρονη οριενταλιστική ιστοριογραφία χρονολογεί από το 1747 μέχρι το 1826.

Πρόκειται για φύλαρχους απογόνους του Άχμαντ Ντουράνι που αποκλήθηκε ‘Σάχης’ του τίποτα. Μετά από μερικές στρατιωτικές νίκες του Άχμαντ Ντουράνι η επικράτειά του μεγάλωσε προς όλες τις κατευθύνσεις. Επρόκειτο όμως για μια παστουνική σουνιτική δυναστεία κινητοποιημένη από Οθωμανούς εναντίον του Ιράν και από Άγγλους εναντίον των Μεγάλων Μογγόλων. Αλλά οι νίκες του Άχμαντ Ντουράνι ήταν περιστασιακές και η έκταση του ψευτοβασιλείου του αυξανόταν και μειωνόταν κάθε χρόνο.

Όταν ο Τιμούρ, γιος του Άχμαντ Ντουράνι, αποκλήθηκε Σάχης κι έκανε την Καμπούλ πρωτεύουσά του, δεν είχε καμμιά αφγανική φιλοδοξία. Ήταν ένας Παστούνος Σουνίτης φύλαρχος που δεν είχε αντίληψη ή αίσθηση του τι είναι ένα βασίλειο και προσπαθούσε να εξισορροπήσει ανάμεσα σε εξεγέρσεις υπαρχηγών μικροτέρων παστουνικών φυλών και συστάσεις των Άγγλων αποικιοκρατών για εκστρατείες κατά του Ιράν.

Η ψευτοδυναστεία του παστουνικού ‘βασιλείου’ φυλάρχων πήρε ένα οριστικό τέλος το 1823, αφού οι εκτάσεις της αυξομειώνονταν συνέχεια κι αφού χρησίμευσε στους Άγγλους ως εργαλείο εμπέδωσης της κυριαρχίας τους στην Νότια Ασία.

Τέλος, η Μπαρακζαΐ ‘δυναστεία’ (1826-1973) ήταν ένα αγγλικό παιχνίδι με το οποίο οι Άγγλοι αποικιοκράτες έπαιζαν κατά βούληση. Άλλοτε έκαναν πόλεμο μαζί τους κι άλλοτε συμμαχούσαν για να τους παριστάνουν τους συμβούλους και να τους προτρέψουν να στήσουν ένα τοπικό βασίλειο με το όνομα Αφγανιστάν, για το οποίο μερικοί οριενταλιστές συνέθεσαν μια ιστορική σαπουνόφουσκα που χωρούσε το προϊσλαμικό βασίλειο του Κουσάν και το ελληνιστικό βασίλειο της Βακτριανής.

Οι αμόρφωτοι Παστούνοι φύλαρχοι που ως σκυλάκια των Άγγλων έμαθαν ότι είχαν 3000 χρόνια “Ιστορίας” από πίσω τους καμάρωναν μέχρις ότου το θέατρο τελείωσε και μπήκαν τα σοβιετικά τανκς που λίγο αργότερα τα τίναξαν στον αέρα οι ισλαμιστές ουαχαμπιστές του Ισραήλ,των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας.

Σχετικά:

https://en.wikipedia.org/wiki/Afghan_(ethnonym)

https://en.wikipedia.org/wiki/Ghazni

https://en.wikipedia.org/wiki/Ghaznavids

https://en.wikipedia.org/wiki/Sulaiman_Mountains

https://en.wikipedia.org/wiki/Babur

https://en.wikipedia.org/wiki/Kafiristan

https://en.wikipedia.org/wiki/Firishta

https://en.wikipedia.org/wiki/Nimat_Allah_al-Harawi

https://en.wikipedia.org/wiki/Khushal_Khattak

https://en.wikipedia.org/wiki/Hotak_dynasty

https://en.wikipedia.org/wiki/Durrani_Empire

https://en.wikipedia.org/wiki/Ahmad_Shah_Durrani

https://en.wikipedia.org/wiki/Barakzai_dynasty

No comments:

Post a Comment