Ο Καλός μου Φίλος Μιχάλης Πασιάκος (1959-2023), οι Αχανείς Αναζητήσεις του, και η πάντοτε Άφθαστη για μένα Σαγιάδα

Краткое содержание на русском языке в конце / Deutsche Zusammenfassung am Ende / Résumé en français à la fin / English Summary at the end 

 

 

Η γνωριμία μου με τον Μιχάλη άρχισε με μία ολότελα απρόσμενη πρόσκληση! Αυτή προερχόταν από μία χώρα από την οποία δεν είχα περάσει ούτε καν για μία φορά τα προηγούμενα δεκα οκτώ (18) χρόνια: την Ελλάδα. Από τον Ιούλιο του 2001, οπότε είχα φύγει, ούτε είχα σκεφθεί να επισκεφθώ κάποια περιοχή της χώρας, ούτε είχα επικοινωνήσει με κανένα, ούτε και μου είχε κάποιος γράψει.

 

Περιεχόμενα

Ι. Ο Πεπερασμένος Κόσμος μου από το Μαρόκο μέχρι την Κίνα και ο Απέραντος Κόσμος του Μιχάλη στην Σαγιάδα

ΙΙ. Περιστατικά της εξ αποστάσεως γνωριμίας μας

ΙΙΙ. Όταν η ανταλλαγή μηνυμάτων μετατράπηκε σε επικοινωνία με emails

ΙV. Όταν ο Μιχάλης αυτο-προσδιορίστηκε: Άθεος, Αναρχικός κι Αγρότης!

V. Οι τελευταίες επικοινωνίες μας

VΙ. Una furtiva lagrima ή ξηροῖς ἀκλαύτοις ὄμμασιν;

Επίμετρο

Краткое содержание / Zusammenfassung / Résumé / Summary

Ήταν Νοέμβριος του 2019 και, ως συνήθως, βρισκόμουν σε πολλά ταξείδια. Όλα άρχισαν με ένα μήνυμα που δέχθηκα στον λογαριασμό μου στο μεγάλο πόρταλ academia dot edu. Είχε αποσταλεί από τον Μιχάλη και ήδη με την πρώτη ανταλλαγή μηνυμάτων με προσκαλούσε να δώσω μία διάλεξη στους Φιλιάτες, μία μικρή πόλη της ΒΔ Θεσπρωτίας την οποία είχα πολύ παλιά επισκεφθεί για μόνον μισή ώρα, ένα απόγευμα του 1964, όταν πήγαινα ταξείδι με τους γονείς μου και ένα ζευγάρι θείων μου στην Κέρκυρα.

 

Ποτέ δεν ξέχασα εκείνη την βανίλια-υποβρύχιο που είχα απολαύσει σε ένα καφενείο της πλατείας απέναντι στην εκκλησία της κωμόπολης. Όπως και ποτέ δεν ξέχασα την αποτυχία μου να πείσω τον θείο μου να μας οδηγήσει από την Ηγουμενίτσα, όπου εφθάσαμε αργότερα και εβγάλαμε αρκετά νωρίς τα εισιτήρια για το φέρρυ μπωτ, στην κοντινή Σαγιάδα, εφόσον η απόσταση ήταν κοντινή και ούτως ή άλλως, θα περιμέναμε ακόμη για 45 λεπτά μέχρι τον απόπλου για την Κέρκυρα.

 

Όλα αυτά είχαν για πολλές δεκαετίες παραμείνει βαθειά στις χαράδρες της μνήμης μου αλλά αυτόματα ανασύρθηκαν στην επιφάνεια χάρη στο μήνυμα-πρόσκληση του μακαρίτη πλέον σήμερα Μιχάλη. Ωστόσο, μου είχε φανεί παράξενο να προσκληθώ να μιλήσω σε μία πόλη, την οποία εγνώριζα τόσο λίγο, για θέματα της ειδίκευσής μου, τα οποία τόσο ελάχιστα θα ενδιέφεραν το εν Φιλιάταις φιλομαθές κοινό. Με άλλα λόγια, τα τόσο αντιφατικά στοιχεία μιας τέτοιας πρόσκλησης ντε φάκτο με έκαναν να ενδιαφερθώ για τον μυστηριώδη αποστολέα.

 

Ι. Ο Πεπερασμένος Κόσμος μου από το Μαρόκο μέχρι την Κίνα και ο Απέραντος Κόσμος του Μιχάλη στην Σαγιάδα

Έτσι και εγώ, πριν απαντήσω, ανακάλυψα .... the United States of Σαγιάδα, ή για να είμαι πιο ακριβής, τον Μιχάλη ... dans tous ses états! Δηλαδή μυήθηκα στα ατελείωτα μυστικά και στα άγνωστα σε μένα πιο πριν αλλά ιδιαίτερα σημαντικά τοπία και μνημεία, περιστατικά και γεγονότα της περί την Σαγιάδα Θεσπρωτίας που τόσο θαυμάσια και τόσο πλουσιοπάροχα εκείνος αναπαριστούσε στο μπλογκ του.  

 

Και σ' αυτή την τόσο απίθανη και τόσο ξεχωριστή ικανότητα του Μιχάλη οφείλονται οι παραπάνω όροι τους οποίους εδημιούργησα κάθε τόσο επισκεπτόμενος το -εξαιρετικό και βαθύπλουτο σε γνώσεις, στοιχεία, αναλύσεις, περιγραφές, τεκμήρια και ιστορικές φωτογραφίες- μπλογκ του, La Bastia (https://labastia.blogspot.com/), όπου εκείνος, με αναφορά στην παλαιότερη, ιταλική ονομάσία της Σαγιάδας, με πρωτοφανή συνέπεια, με ανεξάντλητη επινοητικότητα, και με υπερβατική αγάπη επέμενε να παρουσιάζει ακόμη και την τελευταία πέτρα της Θεσπρωτίας σε όλες της τις διαστάσεις.  

 

Δεν πρόκειται να δημοσιεύσω εδώ την μακροσκελέστατη αλληλογραφία μας στην διάρκεια των τελευταίων ετών. Προδιατίθεμαι ωστόσο να το κάνω στο εγγύς μέλλον. Αρκεί επί του παρόντος να τονίσω ότι ακριβώς χάρη στην αλληλογραφία μου με τον Μιχάλη προκλήθηκαν δύο άρθρα μου, ένα σχετικά με τον Περίπλου του Άννωνα και ένα σχετικά με την χήρα του Τουταγχαμών, Ανκχες-ενπά-Ατόν η οποία αργότερα μετονομάσθηκε υποχρεωτικά σε Άνκχες-εν-αμόν μετά την αμμωνική πολυθεϊστική παλινόρθωση. Αυτά μπορείτε να τα βρείτε εδώ:

https://www.academia.edu/43245807/Από_τον_Περίπλου_του_Άννωνα_στον_Περίπλου_της_Ανθρωπότητας_και_στο_Τέλος_της

και

https://www.academia.edu/50238328/Όταν_Πανικόβλητη_η_Χήρα_του_Τουταγχαμών_παρακαλούσε_να_παντρευθεί_Χιττίτη_Διάδοχο_του_Θρόνου_1323_πτεμ

 

Δεν ήταν απλά και μόνο ένα ενδιαφέρον του Μιχάλη για τους αρχαίους πολιτισμούς και την ιστορία των Αιγυπτίων, των Χιττιτών, των Χουριτών, των Ασσυρίων, των Βαβυλωνίων, και των Ιρανών. Αυτό θα ήταν κάτι το κοινό, και όντως εντοπίζεται σε πολλούς ανθρώπους. Ήταν μία απίστευτα διεισδυτική ματιά, ένας ακριβέστατος εντοπισμός σημείων ολοζώντανης έκφρασης ενός ανθρώπου στο παρελθόν, και ένα μαγνητικό πέρασμα αγάπης για ένα μακρινό συνάνθρωπό μας που πριν από 3300 χρόνια βρέθηκε μπροστά σε απίστευτα δύσκολες περιστάσεις και σε αξεπέραστη αντιξοότητα.

 

Το βιβλίο μου για τον Άννωνα και τον Περίπλου του (εκδοθέν πίσω στο 1991) υπήρξε προφανώς η αφορμή για να με αναζητήσει και επικοινωνήσει μαζί μου ο Μιχάλης. Αυτό άλλωστε εμφαίνεται στο πρώτο του μήνυμά του. Όμως η συζήτηση μεταξύ μας πολύ σύντομα εξαπλώθηκε εκατέρωθεν σε πολλά θέματα και, μελετώντας συχνά τις αναρτήσεις του στο μπλογκ του, κατάλαβα πολύ σύντομα και πολύ καλά ότι είχα απέναντί μου ένα από τα πλέον αξιοθαύμαστα μυαλά και μία από τις πλέον εμπεριεκτικές καρδιές που θα μπορούσε κανείς να βρει πιά στην Ελλάδα.

 

Η επικοινωνία μας συνεχίστηκε πρώτα στο προαναφερμένο πόρταλ και στην συνέχεια μέσω email. Εδιάβαζε με περισσή μανία και τα παλιά μου βιβλία και τα νεώτερα άρθρα μου, όπως και εγώ παρακολουθούσα με αδημονία τις δημοσιεύσεις του στο μπλογκ του όπου ο κάθε ευτυχής επισκέπτης και μάθαινε την πιο απρόσμενη θεσπρωτική θεματολογία, και εμυείτο στην θεσπρωτική ματιά προς την Ελλάδα και τον κόσμο όλο, και βίωνε την αφοσίωση του ερευνητή σε όλα τα αντικείμενα που τον εμάγευαν και τον επάθιαζαν. Αυτό δεν ήταν καθόλου μία συνηθισμένη ιντερνετική περίπτωση και σπάνια θα μπορούσε κάποιος να βρει ένα τόσο εγκάρδιο χώρο.

 

Ο Μιχάλης χαρακτηριζόταν από μία καθαρή, άδολη και αγνή αγάπη για όλα τα θέματα με τα οποία είχε ασχοληθεί, στα οποία είχε εντρυφήσει, και τα οποία είχε πάντοτε πολύπλευρα ψάξει. Η προσήλωσή του στο αντικείμενο του ενδιαφέροντός του ήταν τόσο απίστευτα δυνατή που έχανες τον λογαριασμό. Δεν μπορούσες πια να ξεχωρίσεις ποιος μαγνήτιζε ποιον. Τον είλκυαν μία αντίξοη ανθρώπινη περίσταση και ένα παράξενο ιστορικό συμβάν ή εκείνος προσπαθούσε να τα τραβήξει κοντά και να ζήσει στις ημέρες του το τι είχε διαδραματιστεί προ αιώνων ή χιλιετιών;

 

Γρήγορα αντιλήφθηκα ότι ο Μιχάλης ευρισκόταν στους ακριβείς αντίποδες όλων όσων χαρακτηρίζονται από ένα είδος υστερόβουλης, εγω-κεντρικής (και συνεπώς ψευδέστατης) αγάπης, η οποία στοχεύει σε δικαίωση αφηγημάτων, σε υποστήριξη δογμάτων, και σε 'απόδειξη' ανυπάρκτων εθνικών υπεροχών.

 

Με άλλα λόγια, πουθενά στα γραπτά του δεν μπορούσες να εντοπίσεις δόλο, τοπικό / τοπικιστικό ή εθνικό / εθνικιστικό συμφέρον, προσωπική ιδιοτέλεια, αμετροέπεια, ή έπαρση. Αντίθετα από τους πλείστους σημερινούς ερευνητές, διανοητές, καθηγητές ή συγγραφείς, ο Μιχάλης ήξερε πολύ καλά να παραμερίζει εντελώς τον εαυτό του, να αναδεικνύει το θέμα του έτσι όπως αυτό κυλάει 'η είχε κυλήσει μέσα στη ζωή, και να μαγνητίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη με την αυθεντικότητα των στοιχείων που παρέθετε.

 

Υπεράνω ψευδεπιγράφων 'πρωτοποριών', ποικίλων μεγαλοστομικών 'διεκδικήσεων', ή αλαζονικά παρανοημένων 'κατακτήσεων', ο Μιχάλης ηλέκτριζε την προσοχή των συνομιλητών του, χάρη στον αυθεντικό αντικατοπτρισμό της πραγματικότητας τον οποίο ήταν ικανός αν επιτυγχάνει. Γνώμονάς του ήταν η χαρακτηριστική ικανότητά του να τονίζει και να αναδεικνύει την σημασία της κάθε λεπτομέρειας.

 

Μου έκανε από πολύ νωρίς ιδιαίτερη εντύπωση πως μπορούσε να παρουσιάζει με τέτοιο πάθος ένα μικρό και παραμελημένο γεφύρι σε μία σχεδόν απρόσβατη περιοχή σαν να ήταν το κέντρο του κόσμου. Όμως η συνεχιζόμενη αλληλογραφία μας μου αποκάλυψε σταδιακά τόσο την τεράστια διαφορά μας όσο και την έντονη, αμοιβαία πνευματική έλξη, εγγύτητα, αδελφότητα και σεβασμό που νοιώθαμε ο ένας για τον άλλο. Να ποια ήταν η διαφορά μας:

 

Εγώ είχα κάνει όλο τον κόσμο μου, από το Μαρόκο μέχρι την Κίνα, ένα σημείο.

 

Και ο Μιχάλης είχε κάνει το κάθε σημείο αναφοράς του ένα ολόκληρο κόσμο.

 

Έτσι για να μπορεί να συνεχίζει την εκ μέρους του μετατροπή του κάθε θεσπρωτικού μνημείου ή λαγκαδιού σε ένα αυτοδύναμο σύμπαν, ο Μιχάλης επίμονα ερευνούσε ταξειδιωτικά κείμενα, χάρτες, περιγραφές μακρινών τόπων, αναφορές εκστρατειών, αφηγήσεις καραβανιών, ιστορίες μετακινήσεων, καταγραφές δυσχερειών σε ξένους τόπους, και εν γένει το κάθε γραπτό μνημείο, το οποίο θα του έδινε την διάσταση του απείρου, την οποία στην συνέχεια ο ίδιος θα εφάρμοζε με εξαιρετική συνέπεια στην όποια περιοχή της Σαγιάδας και γενικώτερα της Θεσπρωτίας ήθελε να αναφερθεί.

 

Έχω την πεποίθηση ότι ακόμη και συγγενείς, φίλοι και γνωστοί του στην Ελλάδα θα εκπλαγούν, αν μάθουν τους πραγματικούς, συμπαντικούς, ορίζοντες του Μιχάλη, του οποίου κάποιες από τις ατελείωτες πνευματικές αναζητήσεις είχα την καλή τύχη να συζητήσω μαζί του. Έτσι, στην πυκνή αλληλογραφία μας, ο Μιχάλης και εγώ περιηγηθήκαμε διαδοχικά από την ενασχόληση με τον Περίπλου του Καρχηδόνιου ηγεμόνα Άννωνα, στις Πέριπέτειες του Ουεναμούν (άλλο μου βιβλίο), στις σχέσεις Χιττιτών και Αιγυπτίων, στην συμμαχία των Χιττιτών με τους συγγενικούς Αχαιούς, στις βαρβαρικές και αβυσσαλέες επιδρομές των Λαών της Θάλασσας, στούς αιώνες του σχηματισμού της Χριστιανωσύνης και στον τότε ακμάζοντα αλλά άθλιο και οικτρό Ωριγενισμό, στην καταστροφική για τους Οθωμανούς κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453, στην Αγιασοφιά, και σε πολλά άλλα θέματα.

 

Από ένα σημείο και ύστερα, είχε παραιτηθεί από την ιδέα να με κάνει να μιλήσω στο Κέντρο Μελετών στους Φιλιάτες αλλά επανειλημμένα με προσκαλούσε για ένα έστω σύντομο πέρασμα από την Σαγιάδα, εναλλακτικά ζητώντας μου μία πρόσκλησή του σε όποιο μέρος τύχαινε να βρεθώ για να δώσω ενδεχομένως μία δημόσια ομιλία.

 

ΙΙ. Περιστατικά της εξ αποστάσεως γνωριμίας μας

Έτσι γνωριστήκαμε πολύ καλλίτερα από όσο συνήθως συμβαίνει σε περιπτώσεις μιας νέας γνωριμίας εκ του σύνεγγυς. Αυτό οφειλόταν σε κάποια χαρακτηριστικά από όσα προανέφερα και σε άλλα που θα παραθέσω στην συνέχεια.

 

Το πρώτο σύντομο μήνυμα του Μιχάλη ήταν το ακόλουθο (Νοέμβριος 2019):

​«​​​​​​Διάβασα το βιβλίο σας για τον περίπλου του Άννωνος. Μπορώ να σας ενοχλήσω με κάποιες ερωτήσεις; Μιχάλης Πασιάκος mpasiakos@gmail.com»

 

Καθώς ήμουν σε συνεχείς μετακινήσεις στην Κίνα, την Κεντρική Ασία και την Ρωσσία, δεν προλάβαινα να ασχοληθώ με τα μπλογκς και τις σελίδες που έχω σε online portals, οπότε την απάντησή μου έστειλα (στο σάιτ academia dot edu) στα μέσα Ιανουαρίου 2020:

​ «Καλημέρα από Μπαλχ (Βάκτρα), Αφγανιστάν! Μου προξενεί εντύπωση ότι εκείνο το έργο μου ακόμη απασχολεί. Ναι! Μπορείτε να μου γράψετε στο

megalommatis@inbox.ru / mshamsaddin@inbox.ru 

Σας υπόσχομαι ότι θα σας απαντήσω αλλά αυτό μπορεί να πάρει κάποιο χρονικό διάστημα, είτε λόγω φόρτου εργασίας, είτε επειδή συχνά βρίσκομαι σε απόμακρα χωριά και τόπους χωρίς σύνδεση με Ιντερνέτ ή κινητή τηλεφωνία. Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Η ανταπάντηση του Μιχάλη ήλθε σύντομα:

​«Ευχαριστώ για την απάντηση. Όταν γυρίσετε με το καλό, θα ήθελα να συζητήσουμε για μια παρουσίαση του έργου σας στους Φιλιάτες στο ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ. Ευχαριστώ και πάλι. Μιχάλης Πασιάκος»​​​​​​

 

Η έκπληξή μου από το γεγονός ότι μιλούσα με κάποιον που ζούσε σε μία κωμόπολη από την οποία είχα περάσει για λίγη μόνον ώρα πριν από πολλές δεκαετίες εντάθηκε από το δεδομένο ότι βρισκόμουν πολύ μακριά από εκείνο τον τόπο που δεν είχα ξαναδεί, και ζούσα σε ολοσχερώς διαφορετικό περιβάλλον. Οπότε, του απάντησα σύντομα και ανέφερα τα περιστατικά που θυμόμουν από εκείνο το πέρασμα, το προ 55 ετών. Έτσι, ήδη μέσα στο υπόλοιπο τμήμα του Γενάρη του 2020, είχαμε μία πυκνή επικοινωνία, εκείνος από την Σαγιάδα και εγώ από το Αφγανιστάν:

​«Φιλιάτες! Ω, Θεέ μου! Είναι η πρώτη φορά μέσα στην χιλιετία που ακούω το όνομα! Έχω εξαιρετικές αναμνήσεις από την μία και μόνη φορά που πέρασα από την κωμόπολή σας το 1964, όταν ήμουν 8 ετών και με τους γονείς μου, και ένα θείο και μία θεία (με ένα αυτοκίνητο και τον πατέρα μου και τον θείο μου να εναλλάσσονται στο τιμόνι) ταξιδέψαμε μέσω Ιωαννίνων για Κέρκυρα (δεν υπήρχε δρόμος από Πρέβεζα προς Ηγουμενίτσα). Είχαμε φύγει πολύ νωρίς με σκοτάδι για να περάσουμε την Κακιά Σκάλα χωρίς μεγάλη κυκλοφορία. Έτσι, περάσαμε νωρίς το Ρίο-Αντίρριο και από Αγρίνιο και Αμφιλοχία φτάσαμε νωρίς και φύγαμε νωρίς από τα Ιωάννινα. Θα παίρναμε το φέρρυ μπωτ από την Ηγουμενίτσα κατά τις 5 νομίζω, οπότε αποφάσισαν να σταματήσουμε λίγο στους Φιλιάτες που (τότε) δεν ήταν ακριβώς πάνω στον δρόμο προς Ηγουμενίτσα. Καθήσαμε στην πλατεία για 20 λεπτά και φύγαμε. Τι μου θυμίσατε!

Σας ευχαριστώ θερμώς για το ενδιαφέρον σας και την πρόσκλησή σας! Και συγχαρητήρια για το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Θεσπρωτίας που έχετε! Αλλά πρέπει να σας πω ότι δεν πιστεύω ότι το έργο μου χρειάζεται παρουσίαση πουθενά και ότι ουδέποτε έχω παρευρεθεί σε εκδηλώσεις άλλες από σεμινάρια, μαθήματα, διαλέξεις ή ομιλίες. Ήμουν για αρκετούς μήνες στο Ανατολικό Τουρκεστάν (ΒΔ Κίνα) σε έρευνες, πήγα στις αρχές του μήνα στην Νουρσουλτάν (πρώην Αστάνα) του Καζακστάν και μετά στο Πεκίνο (πριν μέσω Καζακστάν φθάσω στο Αφγανιστάν). Και στις δύο πόλεις έδωσα 14 διαλέξεις σε κλειστούς κύκλους και οργανώσεις (υπήρχαν και Έλληνες φίλοι εκεί) αλλά δεν θα πήγαινα πουθενά όπου θα με προσκαλούσαν για να με παρουσιάσουν εμένα ή το έργο μου. Γιατί; Επειδή θα μου έδινε την εντύπωση ότι είμαι 99 ετών, ενώ είμαι 63 και αισθάνομαι 25! Εξάλλου, δεν έχω ερευνητικό έργο που να αφορά την Θεσπρωτία ή την Ήπειρο, αν και ο Αχέροντας, η Αχερουσία, και η Νέκυια ήταν κάποτε (στη δεκαετία του 70) πολύ δυνατά σημεία έλξης.

Αλλά υπάρχει και άλλο 'εμπόδιο' για να αποδεχθώ την ευγενική σας πρόσκληση. Δεν μένω στην Ελλάδα μετά τον Ιούλιο του 2001 και έκτοτε δεν έχω περάσει ούτε μία φορά από την χώρα. Έχω σπίτια στην Κίνα, την Ρωσσία και την Αίγυπτο αλλά και από εκεί περνάω λίγες μέρες τον χρόνο. Είμαι συνέχεια καθ' οδόν ή, αν προτιμάτε, υπ' ατμόν. Γιατί; Επειδή πολλές υποχρεώσεις και απασχολήσεις με τραβούν από το Μαρόκο στην Κίνα και από την Σιβηρία στην Τανζανία. Δεν προλαβαίνω να ανανεώσω το βιογραφικό μου ή να καθαρογράψω τις διαλέξεις μου και να τις δημοσιεύσω στο Ιντερνέτ. Αυτόν τον λογαριασμό άνοιξα εδώ για να αναρτήσω πάνω από 2000 άρθρα τα οποία δημοσίευσα online στην περίοδο 2004-2011 αλλά δεν έχω προλάβει να ανεβάσω ούτε 300! Εχθές και προχθές ήμουν με τους ντόπιους φίλους μου στο φημισμένο Τίλια Τεπέ όπου είχε ανασκάψει το1978 ο παλιός φίλος Ρωσσο-Πόντιος Βίκτωρ Σαριγιαννίδης. Ήταν η πρώτη φορά - αν και είχα μπει παράνομα στο Αφγανιστάν το 1986 από το Ιράν μετεμφιεσμένος σε ντόιπιο Χαζάρα, είχα βρεθεί σε νοτιώτερα σημεία, Αραχωσία περισσότερο και λιγώτερο Βακτριανή! Δόξα τω Θεώ κάνει καλό καιρό αυτές τις μέρες ('ήλιο με δόντια!') και θα πηγαινο-έρχομαι σε πολλούς άλλους χώρους της Βακτριανής τους οποίους δεν είχα ποτέ επισκεφθεί.

Φίλε Μιχάλη, μπορείς να με αποκαλείς Σαμσαντίν! Σου έστειλα ήδη και σύντομο email και θα σου ξαναστείλω αφού τελειώσω την απάντησή μου αυτήν εδώ. Αν θέλεις να επικοινωνούμε εδώ, καλώς! Αλλοιώς μπορούμε και με κανονικά emails. Ευχαρίστως θα σου απαντήσω σε όλες τις ερωτήσεις τις οποίες είπες στο πρώτο σου γράμμα ότι θέλεις να μου κάνεις. Αλλά η Ελλάδα τώρα μου μοιάζει πιο μακρινή και από την Σελήνη! Και το χειρότερο είναι ότι δεν προλαβαίνω. Φίλοι ασταμάτητα μου ζητάνε να επιστρέψω στην Σομαλία (όπου είχα ζήσει και διδάξει σε πανεπιστήμιο του Μογκαντίσου το 2012-2014), στην Κένυα, στο Σουδάν, στο Μάλι, στο Χαντραμάουντ της Υεμένης, στο Μπαλουτσιστάν του Πακιστάν, ενώ από Τουρκία, Ρωσσία, Αζερμπαϊτζάν και Καζακστάν επίμονα μου ζητάνε σεμινάρια, μαθήματα και διαλέξεις. Θέλεις να καταλάβεις την ζωή μου; Άκουσε ένα από τα καλύτερα τραγούδια της πιο αγαπημένης μου τραγουδίστριας, της Βίκυς Μοσχολιού:
- Σ' ένα εξπρές είσαι και συ!
Και πάλι πολλά ευχαριστήρια!
Ο Θεός μαζί σου!
Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Ήταν πλέον σαφές ότι θα δενόμασταν ιδιαίτερα, έστω και αν χιλιάδες χιλιόμετρα μας κρατούσαν σε απόσταση. Ο Μιχάλης απάντησε πάραυτα:

​«Φίλε Σαμσαντίν!
Σ' ευχαριστώ που μου επιτρέπεις να σ' αποκαλώ έτσι. Διάβασα τη μελέτη σου για τον Άννωνα και τη φυλλάδα και τώρα δεν προλαβαίνω να διαβάζω τα όσα εκπληκτικά έχεις γράψει! Καταλαβαίνω ότι δεν πρόκειται ποτέ να συναντηθούμε! (Δεν σταματάς ποτέ!) Θα σου είμουν υπόχρεος αν με καλούσες σε κάποια σου διάλεξη όπου κι αν τη δώσεις, αλλά μάλλον ζητάω πολλά! Μου αρκεί και η ηλεκτρονική... επικοινωνία. Θα σου στείλω τις ερωτήσεις μου, αν και πιστεύω ότι ο Άννων είναι μακριά από τις σημερινές σου αναζητήσεις.
Καλή δύναμη φίλε μου Σαμσαντίν!
Από το μακρινό Φιλιάτι, καλή νύχτα!
Μιχάλης»​​​​​​

 

Τα επόμενα μηνύματα που ανταλλάξαμε στα τέλη του Γενάρη και στις αρχές του Φλεβάρη του 2020 δείχνουν σαφώς ότι αμφότεροι προσπαθούσαμε να μειώσουμε την απόσταση που μας χώριζε. Του απάντησα με τα εξής δύο μηνύματα:

«Φίλε Μιχάλη,
Καλησπέρα από τα - κοντινά στην Θεσπρωτία - Βάκτρα (Μπαλχ)!
Είμαι υποχρεωμένος να ξεκινήσω έτσι για να διώξω την μερική απαισιοδοξία που εκφράζουν κάποιες από τις προτάσεις σου. Και σαφώς θα μου ήταν χαρά μια φορά να σου στείλω ένα εισιτήριο για να παρακολουθήσεις μια διάλεξή μου, αρκεί να είναι σε σχετικά εύκολα προσεγγίσιμο για σένα μέρος. Δεν υπάρχει απόσταση, δεν υπάρχει χώρος, και δεν υπάρχει χρόνος. Όλα αυτά είναι κατά συνθήκην ψέμματα. Δυο άνθρωποι που βρίσκονται 'δίπλα' μπορεί να απέχουν ο ένας για τον άλλο τόσο όσο η άλλη άκρη του Σύμπαντος. Και δυο άλλοι άνθρωποι που θεωρητικά απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα μπορεί να είναι πολύ κοντά, χωρίς καν το Ιντερνέτ. Και επειδή εγώ δεν σταματώ ποτέ, ασφαλώς και δεν θα έλεγα με τόση ευκολία ότι δεν πρόκειται να συναντηθούμε ποτέ. Υποθέτω ότι είσαι Χριστιανός. Ο Ιησούς δεν είπε 'ουδέν αδυνατήσει υμίν'; Απλά υπό τις παρούσες περιστάσεις δεν μπορώ να αφήσω τις εδώ απασχολήσεις μου για να σε συναντήσω και εσένα, θα σου ήταν δύσκολο να έλθεις εδώ. Αλλά οι περιστάσεις αλλάζουν και όλα μπορεί να συμβούν πιο γρήγορα από όσο οι άνθρωποι τα προσδοκούν. Έχεις υπόψει σου τον Ξεπεσμένο Δερβίση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη; Γιατί δεν διαβάζεις τις τελευταίες γραμμές του μικρού αυτού διηγήματος;

Έχω γράψει 'εκπληκτικά' κείμενα; Τότε τι είναι τα κείμενα του Κοσμά Ινδικοπλεύστη, του Μιχαήλ Ψελλού, του Φερντοουσί, του Μάνη, του Νεμεσίου Εμέσης;»​​​​​​

 

και

 

«Όλοι τριγύρω κοιμούνται γιατί αύριο ξεκινάμε πολύ νωρίς και εγώ ήδη ... μισοκοιμάμαι! Είναι μεσάνυχτα εδώ. Είμαστε δυόμιση ώρες πιο μπροστά από εσάς. Γι' αυτό και το γράμμα έφυγε πιο νωρίς από όσο έπρεπε! Εδώ είναι η συνέχεια και το τέλος.

Οπότε, με ευχαρίστηση θα δω τις ερωτήσεις σου για τον Άννωνα ή ό,τι άλλο. Τα κείμενά μου δεν είναι ποτέ μακριά από εμένα. Είναι τμήματα του σώματός μου: ένας αγκώνας, ένα τμήμα ώμου ή ένα μέρος του στέρνου. Άλλωστε και η ευρύτερη περιοχή του Άτλαντα είναι ένας χώρος όπου πηγαίνω συχνά, έχω εκεί πολλά ενδιαφέροντα και πολλούς Βέρβερους και Τουαρέγκ φίλους που χαίρονται να μου διορθώνουν τα σπαστά Αμαζίγτ (: γλώσσα τους) που μιλάω, να με ρωτάνε για στιγμές της αποσιωπημένης από τους αποικιοκράτες αφρικανιστές και ανατολιστές ιστορίας τους, και να με ευχαριστούν για την υποστήριξη που πάντα προσφέρω σε όσους αντιμάχονται τις ξενόφερτες ισλαμιστικές και παναραβιστικές οργανώσεις ή κυβερνήσεις των βορειοαφρικανικών χωρών.

Από εσένα περιμένω μια μικρή περιγραφή της ζωής και των δραστηριοτήτων σου: ηλικία, επάγγελμα, ενδιαφέροντα και ποιες ξένες γλώσσες καταλαβαίνεις. Αυτό είναι απαραίτητο για τις όποιες απαντήσεις στις ερωτήσεις σου.

Αύριο θα πάμε στο Τασκοργκάν. Είχα γράψει γι' αυτό περαστικός από την Ελλάδα το 1989. Δεν είχα ακόμη πάει και μου έλειπε - τρομερά. Τώρα είναι όλο δικό μου. Δεν είναι ευτυχία;
Όλες οι Χαφτ Πεύκάρ (Εφτά Ομορφιές) του Νεζαμί Γκαντζεβί στα όνειρά σου!
Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Σ'αυτά ο Μιχάλης απάντησε με τα εξής δύο μηνύματα:

«Χαίρε Σαμσαντίν!
Α! Όχι, δεν είμαι Χριστιανός! Και τον Κοσμά τον Ινδικοπλεύστη μόλις τον τελείωσα. Θα διαβάσω τον Παπαδιαμάντη που μου προτείνεις. Και θα έρθω να σ' ακούσω γιατί πιστεύω ότι έχεις κάτι ιδιαίτερο να πεις. Καληνύχτα!​​​​​​»​​​​​​

 

και

 

«Σαμσαντίν, μπερδεύτηκα με τα μηνύματα, αλλά ελπίζω να βγάλουμε άκρη. Ιστορικό Αρχαιολογικό τελείωσα και με τη γλώσσα των οξύφωνων Αγγλωσαξόνων συνεννοούμαι. (Εκτός αν θέλεις να μου γράφεις στα ελληνιστικά κοινά). Τα ινδοευρωπαικά με τραβάνε αλλά απ' τα υπόλοιπα...άστα. (δεν έχουμε όλοι τις δικές σου δυνατότητες!) Ελπίζω να ...πέρασα! :)»​​​​​​

 

Η συνέχεια της αλληλογραφίας μας ήδη από τότε άρχισε να περιστρέφεται γύρω από ιστορικά και άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, διατηρώντας πάντοτε έντονο το χαρακτηριστικό της καλλίτερης αλληλογνωριμίας και κατανόησης. Στο παραπάνω απάντησα ως εξής:

​«Καλησπέρα από Κουντούζ, στο βόρειο Αφγανιστάν, πιο ανατολικά από το Μπαλχ (Βάκτρα) και το Μαζάρ-ι Σερίφ. Σε ρώτησα ποιες ξένες γλώσσες γνωρίζεις για να ξέρω ενδεχομένως τι βιβλιογραφία να σου συστήσω όταν μου κάνεις τις ερωτήσεις τις οποίες ανήγγειλες. Οι διαγωνισμοί τους οποίους όλοι οι άνθρωποι περνούν στη ζωή τους είναι ενώπιον του Υψίστου, οπότε ούτε συγκρίσεις χρειάζονται, ούτε και καθηγητής σου είμαι. Περιμένω λοιπόν τις ερωτήσεις σου. Δεν έχω λάβει τίποτα άλλο εκτός από τα τελευταία δύο μηνύματά σου εδώ. Νάσαι πάντα καλά! Σαμσαντίν»​​​​​​

Ήταν ακόμη Φλεβάρης του 2020.

 

Ο Μιχάλης μου απάντησε τον Μάιο του 2020:

​« Φίλε μου Σαμσαντίν, καλημέρα από την Ελλάδα! Δεν ξέρω πού σε βρίσκω σ' αυτές τις αχανείς εκτάσεις που εξερευνάς! Την απάντησή σου την...ανακάλυψα σήμερα! Φαίνεται πως δεν τα πάω καλά με την Academia... Συγνώμη!
Ερώτηση πρώτη λοιπόν: Υπάρχει η πιθανότητα το κείμενο περί Άννωνος να γράφτηκε κατευθείαν στα ελληνικά (δηλαδή η μετάφρασή του από τα Καρχηδονιακά να ήταν μια επινόηση του συγγραφέα) ο οποίος χρησιμοποίησε τις γνώσεις της εποχής του για τις ανατολικές ακτές της Αφρικής; Βλέπω πιστή αναπαραγωγή του χάρτη του Ερατοσθένη (στη διήγηση) και όχι παρατηρήσεις κάποιου που εξερεύνησε την περιοχή. Εσύ που την ξέρεις καλά, τώρα που πέρασε αρκετός καιρός από τότε που ασχολήθηκες με την περιήγηση του Άννωνος ποια γνώμη έχεις;
Ελπίζω να είσαι καλά και να συνεχίζεις τα ατέλειωτα ταξίδια σου.
Μιχάλης»​​​​​​

 

Από το σημείο αυτό, η αλληλογραφία μας πήρε μεγάλη έκταση, οπότε εδώ αναδημοσιεύω μικρά αποσπάσματα από την απάντησή μου (Μάιος 2020):

​«Φίλε Μιχάλη, καλημέρα από Ασουάν της Άνω Αιγύπτου!
Οδικώς από το Αφγανιστάν στην Κέτα του Πακιστάν και από εκεί αεροπορικώς μέσω Καράτσι και Ντουμπάι έφθασα στο Κάιρο με μια από τις τελευταίες πτήσεις που προσγειώθηκαν πριν κλείσουν τα σύνορα. Θα μπορούσα να επιστρέψω σπίτι μου στην Ρωσσία (Κουργκάν) ή στην Κίνα (Τουρφάν και Ξιάν) αλλά προτίμησα να γυρίσω στο Ασουάν επειδή είχα άλλα σχέδια για τους μήνες που μεσολάβησαν. Έτσι, πέρασα περίπου ενάμιση μήνα στους καταυλισμούς των φίλων μου Μπισαρίν Μπέτζα (Βλεμμύων) στα νότια άκρα της ανατολικής ερήμου (Ουάντι Αλάκι) μαθαίνοντας την γλώσσα τους, η οποία είναι η πιο 'καθαρή' από τις σύγχρονες γλώσσες των Μπέτζα (αν την συγκρίνεις, ας πούμε, με την γλώσσα των Χαντεν-ντάουα), και στις αρχές με μέσα Ραμαζανιού γύρισα στο σπίτι μου στο Ασουάν σχεδόν ολότελα μαύρος και πολύ αδυνατισμένος. Εννοείται ότι έμενα σε τέντες γιατί κανένας Μπισαρίν δεν καταδέχεται να γίνει βάρβαρος και να κτίσει 'σπίτια', να χρησιμοποιεί 'ψυγεία' και 'πλυντήρια', ή να εκτίθεται στον θάνατο της ηλεκτροδότησης.
...........

Ευχαριστώ για τις ευχές σου και τις ανταποδίδω! Υπό τις παρούσες περιστάσεις και γενικώς, να είσαι γερός, δυνατός και υγιής! Νάστε πάντα καλά, και συ και η οικογένειά σου, και οι Φιλιάτες!

Πολλοί φίλοι με καλούν σε πολλά σημεία τώρα που αρχίζουν και πάλι οι αεροπορικές πτήσεις και ειλικρινά δεν ξέρω που θα βρίσκομαι σε ένα μήνα: από Σομαλία και Σουδάν σε Νότια Αλγερία, Πακιστάν, Τατζικιστάν και Κίνα - όλα παίζουν.
Σαμσαντίν

Υστερόγραφο:
Αυτό είναι το email που έστειλα σε φίλους μουσουλμάνους σε όλο τον κόσμο με την επέτειο της εορτής Άιντ αλ Φιτρ (τέλος του Ραμαζανιού). Στην συνέχεια το ανάρτησα και στον παρακάτω σύνδεσμο και αλλού. Εσένα σου το στέλνω, για να δεις την προσέγγισή μου στον Κεμάλ Χοτζαντί, τον οποίο μελετούσα ιδιαίτερα τις τελευταίες εβδομάδες και επιπλέον επέλεξα ως βασικό θέμα αναφοράς στο email των ευχών μου:
https://megalommatis.wordpress.com/best-wishes-for-a-happy-eid-ul-fitr-2020-with-kemal-khujandi/»​​​​​​

 

Σύντομα ήλθε και η απάντηση του Μιχάλη:

«​​​​​​Φίλε μου Σαμσαντίν καλησπέρα από τη Σαγιάδα (αυτό είναι το χωριό μου, στην άκρη της θάλασσας δίπλα από τους Φιλιάτες, ακριβώς απέναντι από την πόλη της Κέρκυρας). Στους Φιλιάτες βρίσκεται το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Θεσπρωτίας κι εκεί γίνονται οι εκδηλώσεις. Ελπίζω το τοπωνύμιο Σαγιάδα, να σου θυμίσει ανάλογες Σαγιάδες σε αραβικά μέρη. Θα χαιρόμουν αν μου έγραφες κάτι γι αυτό!
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ιστορικό επειδή τελείωσα μια σχολή. Ούτε γλωσσολόγο επειδή ασχολήθηκα με τα σλάβικα τοπωνύμια της Θεσπρωτίας στη διατριβή μου. Αλλά, με τις λίγες γνώσεις που έχω στην αρχαία ελληνική γλώσσα, προσπάθησα πρώτα απ' όλα να δω το αυθεντικό κείμενο του Άννωνος και την εποχή που γράφτηκε.

......... 

Διάβασα με προσοχή τον τελευταίο καιρό πολλά κείμενά σου και θα συνεχίζω να σε διαβάζω παρά την αντίθετη παρότρυνσή σου.
Δεν νομίζω ότι θα προλάβω να μάθω τόσα πράγματα που μου προτείνεις! (είμαι 62 χρονών :) Ταξιδεύω μόνο για αρχεία (αγαπημένος τόπος το αρχείο της Βενετίας). Ζω μόνος στο χωριό μου, έχοντας ένα παλιό σπίτι(γεμάτο με παλιούς χάρτες) με πολύ μεγάλο κήπο που μου εξασφαλίζει τα περισσότερα. Όπως καταλαβαίνεις ζούμε στους ..."αντίποδες" γι αυτό και με συγκίνησε ο τρόπος ζωής σου.
Χτες πήρα και τα υπόλοιπα βιβλία σου από τον ΣΤΟΧΑΣΤΗ.
Να είσαι πάντα καλά
Μιχάλης»

 

Να και μερικά αποσπάσματα από την απάντησή μου:

«......................... 

Όχι, φίλε μου, μην προεξοφλείς τίποτα με βάση την ηλικία σου - είσαι 1-1.5 χρόνο μικρότερος από εμένα. Έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε. Και μην υποτιμάς τον εαυτό σου! Όχι μόνον είσαι πολύ καλύτερος από πολλούς ιστορικούς καθηγητές πανεπιστημίων που δεν βλέπουν τι διαβάζουν μπροστά τους, αλλά είσαι ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος ικανός να προσέχει καίριες λεπτομέρειες και να εντοπίζει την ουσία εκεί που ελάχιστοι διακρίνουν κάτι. Αλλά μην κρύβεις τόσο τις ικανότητές σου!

Με τον ίδιο τρόπο που σε συγκινούν οι ασταμάτητες μετακινήσεις μου, ο δικός σου τρόπος ζωής τραβάει όλη την προσοχή και τον θαυμασμό μου. Και δεν έχω ανάγκη να κάνω κομπλιμέντα σε ένα άνθρωπο σε μια χώρα που δεν επισκέφθηκα ούτε μία φορά μετά το 2001. Και η Σαγιάδα δεν είναι και η άλλη άκρη του κόσμου! Ο ήλιος σηκώνεται με τον ίδιο τρόπο πάνω από την Συήνη (Ασουάν) και την Σαγιάδα.

Εντυπωσιακό να θέλεις να με διαβάσεις τόσο πολύ. Εφόσον το επιχειρείς, πρέπει να ξέρεις ότι από όλα Ο Περίπλους της Ερυθράς Θαλάσσης είναι αυτό που βρίσκεται πιο κοντά μου. Ίσως επειδή στα χρόνια στα οποία τοποθετείται χρονολογικά η συγγραφή του έζησα την περισσότερη ζωή μου.

Αλλά θα με χαροποιούσε πολύ περισσότερο αν μάθαινα ότι μελετούσες το Χαφτ Πεϋκάρ (Επτά Ομορφιές) του Νεζαμί Γκαντζεβί, εθνικού ποιητή των Αζέρων, ο οποίος τον 12ο αιώνα διευθέτησε ένα θόλο για την Ομορφιά της Ρωμανίας και περιέγραψε την σχέση της με τον Μπαχράμ Γκουρ, τον οποίο πολλοί ερμηνευτές ταυτίζουν - κακώς - με τον Σασανίδη Σάχη Μπαχράμ Ε' (420-438).

...................... 

Να είσαι πάντα καλά, φίλε μου! Ειλικρινά χαίρομαι πολύ που σε γνώρισα και χαίρομαι ακόμη περισσότερο που άνθρωποι σαν και σένα υπάρχουν ακόμη σε κείνο τον τόπο! Ο Θεός μαζί σου!
Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Σύντομα ο Μιχάλης μου έγραψε για να μου πει ότι του άρεσε ένα πρόσφατα τότε δημοσιευμένο στα αγγλικά άρθρο μου:

​«Καλημέρα Σαμσαντίν!
Διάβασα το κείμενό σου για την 29η Μαΐου 1453. Εξαιρετικό. Αν μου δώσεις την άδεια, θα το μεταφράσω για να το ανεβάσω και στο δικό μου ιστολόγιο. Μην βιαστείς για την απάντηση πάνω στον Άννωνα, γιατί σε περιμένουν πολλές ερωτήσεις ακόμα! :)
Να είσαι καλά!
Μιχάλης»​​​​​​

 

Και να η απάντησή μου στο τέλος Μαΐου 2020:

«Καλησπέρα Μιχάλη!
Έχω γράψει πάνω από την μισή απάντησή μου και όπως περίμενα θα προκύψει αρκετά μεγάλη. Συνεπώς με βάση τα όσα μου λες εδώ πρέπει να επισπεύσω πριν με φτάσει ο Αχέροντας των ερωτήσεών σου! Απλά χθες με καθυστέρησαν πολλά τοπικά τηλεφωνήματα και πλήθος (ακόμη αναπάντητων - θα απαντήσω μόνον αφού σου στείλω την απάντησή μου) επιστολών από Τούρκους, Ιρανούς, Τουρμένους, Τσερκέζους, Αζέρους, Ουζμπέκους και Καζάκους φίλους, οι οποίοι αναστατώθηκαν από το άρθρο το οποίο σου άρεσε. Εξαιρετικοί τουρκολόγοι με ειδίκευση στην Οθωμανική Ιστορία (που έχουν μνημονεύσει άρθρα μου σε βιβλία τους) έμειναν εμβρόντητοι.

Δεν είμαι ειδικός τουρκολόγος (όπως χιλιάδες αμορφώτων κρετίνων ανά τον κόσμο ισχυρίζονται ότι είναι οι ίδιοι) αλλά και τουρκικά ξέρω, και την Οθωμανική Ιστορία ξέρω, και πολλά καίρια σημεία της έχω εντοπίσει όπου ακόμη και οι καλύτεροι, ικανώτεροι και ισχυρώτεροι σουλτάνοι έκαναν λάθος επιλογές. Αυτά είναι βέβαια καίρια σημεία τα οποία οι δυτικοί οριενταλιστές πασχίζουν να καλύψουν με λήθη σύροντας το ενδιαφέρον των εντοπίων αλλού. Γιατί; Γιατί αν καταλάβεις ένα καίριο λάθος, τότε αποφεύγεις ένα παρεμφερές στο μέλλον.

Καθώς είμαι Μικρασιάτης από γονείς, παππούδες και γιαγιάδες, θυμάμαι ένα ποντιακό τραγούδι με τίτλο Ανάθεμά το το Ερζεροιύμ. Εγώ λέω Αναθεμά την την Κωνσταντινούπολη!

Φίλε Μιχάλη, θα προτιμούσα πολύ περισσότερο να ασχοληθείς με τον ψυχικό εαυτό σου από το να καταγίνεσαι με τα βιβλία μου και τα άρθρα μου. Το άρθρο είναι 4700+ λέξεις. Θα σου πάρει χρόνο να το μεταφράσεις. Αλλά αν πάλι τόσο διακαώς επιθυμείς κάτι τέτοιο και τόσο χρήσιμο το βρίσκεις, κάνε την μετάφραση και ανάρτησέ την, στέλνοντάς μου τον σύνδεσμο. Και γι' αυτό και για όλα τα κείμενά μου, ούτε εσύ ούτε κανένας άλλος χρειάζεται άδεια. Δεν είμαι τόσο μικρός ώστε να ζητάω δικαιώματα και τόσο μίζερος ώστε να θεωρώ κάτι που έγραψα, είπα και δημοσίευσα ως αυστηρά και αποκλειστικά 'δικό' μου. Είναι απλό: αν όλα αυτά τα θεωρούσα ως μυστικό, δεν θα τα δημοσίευα!

Και τώρα, με την άδειά σου, θα επιστρέψω στον Άννωνα για να ολοκληρώσω την απάντησή μου! Να είσαι πάντα καλά!
Σαμσαντίν»​​​​​​

 

ΙΙΙ. Όταν η ανταλλαγή μηνυμάτων μετατράπηκε σε επικοινωνία με emails

Τον Ιούνιο του 2020 μεταφέραμε την ηλεκτρονική επικοινωνία μας στα emails. Ήταν τότε που του έστειλα την μακροσκελή απάντησή μου στις περί τον Άννωνα ερωτήσεις του, η οποία είχε μόλις τότε δημοσιευθεί, όπως προανέφερα. Στις 5 Ιουνίου, ο Μιχάλης απάντησε:

​«Καλημέρα Σαμσαντίν!

Ευχαριστώ πολύ για την απάντησή σου στο ερώτημά μου!

Όπως καταλαβαίνεις, σύντομα θα έχεις την δική μου εκδοχή μαζί με νέα ερωτήματα! Συνεχώς ανακαλύπτω στα γραπτά σου καινούργιους δρόμους.

Να είσαι πάντα καλά και πολυγραφότατος!

Μιχάλης»​​​​​​

 

Στις 15 Ιουνίου, του έστειλα συνδέσμους με την αναρτημένη, ελληνική μετάφραση του άρθρου μου για την 29η Μαΐου 1453 ως την πιο άχρηστη οθωμανική νίκη, που εκείνος είχε μεταφράσει από τα αγγλικά και εγώ είχα επιμεληθεί, ώστε να το δημοσιεύσει και εκείνος στο μπλογκ του (https://labastia.blogspot.com/2020/06/29-1453.html).

 

Δείγμα του γεγονότος ότι πλέον τον παρακολουθούσα από κοντά σε μπλογκ και σε βίντεο είναι το τι του έγραψα μετά:

​«Σε είδα και στα άγριά σου σε ένα βίντεο στο ΥΤ να απειλείς θεούς και δαίμονες για ένα κατεστραμμένο γεφύρι. Καλέ μου άνθρωπε, που ζεις; Εδώ καταστρέφονται ολόκληρες χώρες και κατακρημνίζεται όλος ο κόσμος! Το νιτερέσο — έτσι έλεγαν πιο παλιά το «κέρδος»!

 

Από την ανθρώπινα ζεστή Συήνη και από την περιοχή των θυμιαμάτων λιβανιού και κανέλλας (μποχούρ ου κέρφα στα αραβικά — έτσι περνάω τις χαρούμενες στιγμές μου), καλό απόγευμα!

Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Και ως υστερόγραφο, για να του εξηγήσω τα σχετικά με τα συνημμένα ΜΡ3, προσέθετα και τα εξής:

​«Το ίδιο τραγούδι σε δύο εκτελέσεις: η πρώτη πίσω στη δεκαετία με την θρυλική Ναγκάτ (ακόμη εν ζωή) https://en.wikipedia.org/wiki/Nagat_El-Sagheera

Και η δεύτερη, πρόσφατη, με τον Νούβιο (από το Ασουάν) Μουχάμαντ Μουνίρ: https://en.wikipedia.org/wiki/Mohamed_Mounir Τίτλος: Ανά μπασέκ αλ μπαχρ — «εγώ αγαπώ τη θάλασσα». Μη βιαστείς να καυχηθείς για τα παράλιά σου! Οι Αιγύπτιοι αποκαλούν και τον Νείλο «μπαχρ» (θάλασσα) και όχι «ναχρ» (ποτάμι). Και το σπίτι μου είναι 4 μόλις λεπτά ποδαρόδρομο από την παραλία.»

 

Η γνωριμία μας βρισκόταν πλέον σε ένα σημείο όπου καλλίτερη εξοικείωση προξενούσε μεγαλύτερο αμοιβαίο σεβασμό. Και μόνον αυτό μπορούσε να προξενήσει η λακωνική αλλά τόσο υπέροχη απάντηση που έλαβα στο κάπως προσγειωτικό ερώτημα που του είχα κάνει αναφορικά με το κατεστραμμένο γεφύρι για το οποίο προσπαθούσε απεγνωσμένα να δημιουργήσει ενδιαφέρον για την επανόρθωσή του:

 

​«Καλό βράδυ Σαμσαντίν. Τo Google  με ειδοποιεί ότι οι επισκέψεις στο LA BASTIA   άγγιξαν τις 3.000. Το άρθρο σου διαβάστηκε αρκετά! Όλη την ημέρα σήμερα άκουγα τα τραγούδια του Γιούρη! Ευχαριστώ για τον σύνδεσμο! Ωραία τα τραγούδια του Νείλου! Ωραίες κι οι φωτογραφίες που μου έστειλες!  Άσε με εμένα στον μικρόκοσμό μου με τα γεφύρια μου και τις μικρές μου μάχες...Οι πατάτες μου φέτος είχαν επιτυχία! :) Θα τα πούμε το πρωί!»​​​​​​

 

Νωρίς το επόμενο ​​​​​​πρωΐ, του έγραφα:

​«Καλημέρα Μιχάλη,

Και ευχαριστώ για τα εξαιρετικά νέα σου!

Εννοώ τις πατάτες σου που είναι από τις πιο αξιόλογες απασχολήσεις ενός κανονικού ανθρώπου που ζει στην φύση και ασχολείται μαζί της.

Μετά την γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία, όλα τα υπόλοιπα είναι από δευτερεύοντα έως επικίνδυνα.

Κανένα κακό δεν προέρχεται από όσους ζουν στην φύση και όλα τα κακά οφείλονται σε εκείνους που αποκόπηκαν από την φύση στις μεγαλουπόλεις.

Ένας τόπος δεν είναι ποτέ μικρόκοσμος. Είναι μια σμικρογραφία του σύμπαντιος.»​​​​​​

 

Και στην συνέχεια του εξηγούσα λεπτομέρειες σχετικά με τα τουρκμενικά, σομαλικά, τσερκέζικά και ελληνικά τραγούδια τα οποία έστελνα με συνημμένα ΜΡ3.

 

Ευρηματικός και με τεκμήριο μία φωτογραφία απαρτιζόμενη από μερικά εντελώς αντιφατικά στοιχεία, ο Μιχάλης μου έγραφε την 30η Ιουνίου για να μου αναφέρει ότι είχε αρχίσει να διαβάζει το βιβλίο μου σχετικά με τις Περιπέτειες του Ουεναμούν, ενός ιερέα του ναού του ναού του Άμμωνα στο Καρνάκ ο οποίος στις αρχές του 11ου προχριστιανικού αιώνα είχε ταξειδέψει μέχρι την Βύβλο της Φοινίκης με σκοπό να μεταφέρει πίσω στην Αίγυπτο ξύλο κέδρου απαιτούμενο για την κατασκευή της Ιερής Βάρκας του Άμμωνα. Ειρωνικά, το μόνο που έγραφε ωστόσο ήταν το εξής:

​«Καλό μεσημέρι από τη Σαγιάδα! :)»​​​​​​

 

Η αλλόκοτη φωτογραφία περιλάμβανε τα εξής: ένα γαλανόλευκο τραπεζομάντηλο ταβέρνας σε σχέδιο καρρώ, ένα πιάτο με γαρίδες, ένα άλλο με μερικά μπαρμπούνια τηγανητά, ένα ποτήρι γεμάτο μπύρα, ένα μπουκάλι μπύρας ΦΙΞ, και το βιβλίο μου ανοικτό στην σελίδα 62 με τμήμα από το κείμενο του Ουεναμούν στα ιερογλυφικά.

Με άλλα λόγια, ..... το Γέλιο βγήκε από την Σαγιάδα!

 

Σύντομα, το κέντρο βάρους της συζήτησής μας μεταφέρθηκε στην Χιττιτική Ανατολία.

 

Με το γράμμα του της 9ης Αυγούστου 2020, ο Μιχάλης με προήγαγε σε .... οθωμανό αξιωματούχο! Να τι μου έγραψε:

​«Σαμσαντίνμπεη,

Δεν μου απάντησες για τον Σούφετ!

Κάνε τα μπάνια σου αλλά σκέψου κι εμένα :)

(Έχεις πάει στη Χατούσα, έτσι δεν είναι;)»​​​​​​

 

Καθώς ήμουν σε μετακινήσεις, η απάντηση μακροσκελής απάντησή μου αποστάλθηκε στις 26 Αυγούστου. Παραθέτω λίγα αποσπάσματα:

​«Ναι και βέβαια έχω πάει στην Χαττούσας πολλές φορές και την έχω εξαιρετικά μελετήσει — και το Μπογάζ κιοϊ και την Γιαζιλί καγια. Και έμενα κάθε φορά στην Γιοζγκάτ όπου έχω πολλούς φίλους.

...........

Ένας άνθρωπος, ένας λαός, ένας πολιτισμός, μία πίστη, ένας μύστης, ένα ιδρυτής θρησκείας, ή ακόμη ο πιο απλός βοσκός μιας νομαδικής φυλής ΔΕΝ κατανοείται ποτέ με των άλλων τα μέτρα, τα σταθμά, τα κριτήρια ή το όποιο ξένο προς εκείνον οπτικό πρίσμα.

 

Το κάθε τι κατανοείται με τα δικά του, τα ίδια, μέτρα και κριτήρια.

Και για να τα αποκτήσεις αυτά, πρέπει να διαγράψεις και να σβύσεις τον εαυτό σου και τον κόσμο σου ολότελα. Πρέπει να πάψεις να υπάρχεις. Να εκκενωθείς ολότελα από τα σκουπίδια που έχεις μαζέψει μέσα σου (και συ και όλοι οι άλλοι). Ο Ιησούς το είπε («ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν») αλλά η ψευδής ερμηνεία των Ευαγγελίων το εκλαμβάνει ως αναφορά στο να είναι κάποιος Χριστιανός, ενώ δεν είναι κάτι τέτοιο. Έχει ολότελα άλλη σημασία. Μόνον με τον παραπάνω τρόπο μπορείς να προχωρήσεις: και να αρχίσεις από το τίποτα, μαθαίνοντας τα συστατικά στοιχεία του αντικειμένου της έρευνάς σου με τα μέτρα και τα κριτήρια τα οποία εκείνο σου δίνει για να το κατανοήσεις. Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, διότι δεν έχεις την ψυχική προπαίδεια και εξάσκηση.

............ 

Ακόμη θυμάμαι εκείνο το αμίμητό σου: «στις αχανείς περιοχές όπου μετακινείσαι». Όποιος λέει κάτι τέτοιο, ντε φάκτο δεν μπορεί να με καταλάβει.

Δεν απέχει η Volubilis από την Τσανγάν ούτε καν όσο η άκρη του μικρού δακτύλου μου από την άκρη του αντίχειρά μου. https://en.wikipedia.org/wiki/Xi%27an_Stele — https://en.wikipedia.org/wiki/Volubilis

Και αν θέλω, φέρνω τις δύο άκρες σε απόσταση τόσο μικρή όσο να ακουμπάνε η μία στην άλλη.

Και αν λέω ψέμματα, μάρτυράς μου ο Σαμς-ε Ταμπριζί!

.............

Εγώ δεν υποστήριξα τους κατατρεγμένους και οικτρά καταπιεσμένους Μακεδόνες της Ελλάδας επειδή είμαι κομμουνιστής ή διεθνιστής ή το ο,τιδήποτε άλλο. Αρνούμαι κάθε ιδεολογία, κάθε μεταναγεννησιακή φιλοσοφία, και κάθε πολιτική.

Ούτε έγραψα ό,τι έγραψα για την Μακεδονία (και μακάρι να μπορούσα περισσότερα, αλλά που χρόνος;) επειδή γνώρισα προσωπικά (ή μάλλον είχα την εξαιρετική τιμή να γνωρίσω) τον Σιμόφσκι και τον Γκλιγκόρωφ.

Ούτε η Μακεδονία είναι πατρίδα μου, ούτε η Ελλάδα είναι πατρίδα μου, ούτε η Τουρκία είναι πατρίδα μου.

Η μόνη πατρίδα μου ήταν πάντοτε η Αλήθεια.

Αλλά εσείς δεν μπορείτε να το καταλάβετε αυτό.

............

Αλλά και άγρια να σου μιλάω, μόνον άγρια ομιλούν οι πολιτισμένοι άνθρωποι.

Και άγρια σφάζουν. Και έτσι παράγεται πολιτισμός.

Αλλοιώς γίνονται όλα η σιχαμερή σας κρεμ καραμέλ η οποία έχει ήδη μουχλιάσει μέσα στον άθλιο σημερινό δυτικό βαρβαρισμό και σας κάνει όλους σας ένα ατελείωτο βρωμερό τάφο πάνω στην επιφάνεια της Γης.

Σύντομα έρχεται ο λογαριασμός και η Γη θα καθαρισθεί εκνέου.

 

Αν εσείς είστε Ρωμιοί, είμαι και εγώ ο Τεμουτζίν!

Χαχαχα! Θέλετε και Μαρμαρωμένο Βασιλιά!

Μα, ένας απλά καλός και μέσος βασιλεύς Ρωμαίων, όπως ο Ιουστινιανός Β’ Ρινότμητος, αν ερχόταν σήμερα στην ζωή, θα σας εσκότωνε όλους γιατί αυτό σας πρέπει.

....................

Όλα καλά εύχομαι και ο Θεός μαζί σου!

Και στέλνε μου τα νεώτερά σου και του όμορφου τόπου σου!

Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Η πολύ βίαιη απάντησή μου πρέπει να άρεσε ιδιαίτερα στον μεγάλο και αυθεντικό Ρωμιό της Σαγιάδας και έτσι ο Μιχάλης μου απάντησε πάραυτα:

​«Καλημέρα Σαμσαντίν από τη Σαγιάδα.

 

Σε βρίσκω πάλι πάνω στα ταξίδια σου, που τόσο ζηλεύω!

 

Εγώ πήγα προχτές μέχρι τον Γράμμο, για την έρευνά μου για τον εμφύλιο. Ετοιμάζω τον κήπο μου για τα χειμερινά και μην ανησυχείς τελειώνω και τα κείμενα που είχες δημοσιεύσει ως Κοσμάς. (Μεταξύ μας, κανείς δεν μπορεί να αλλάξει το παρελθόν όσο κι αν το θέλει. Μόνο ο εγκέφαλος μπορεί να ξεχάσει επιλεκτικά ή ακόμα και να κατασκευάσει ψεύτικες εικόνες του παρελθόντος αν τον βολεύει). Προσπαθούσα στο διαδίκτυο να βρω το κείμενο από την Χαττούσα με την επιστολή της γυναίκας του Τουταγχαμών. Θυμάμαι εκείνο το αρχαίο «φοβάμαι» στο τέλος της. Αν ποτέ τη βρεις κάνε τον κόπο να τη στείλεις.

 

Με διασκεδάζουν αφάνταστα οι αφορισμοί σου! Έχω συνηθίσει το θυμό σου και μ’ αρέσει η επιθετικότητά σου.

 

Υπάρχει και το «άλλο» ξέρεις, το διαφορετικό. Δεν είναι ανάγκη να έχουμε όλοι την ίδια άποψη. Θα μας είχε πλάσει όλους ο θεός σου μυρμήγκια κι όχι ανθρώπους!

 

Σου έστειλα το τρίγωνο του Άννωνος κι αν θέλεις θα σου στείλω ολόκληρο το κείμενο. Δεν έχει δημοσιευτεί. Για μένα αυτά τα διαβάσματα κι αυτά τα κείμενα είναι διαλείμματα  από την έρευνά μου. Δεν τους δίνω μεγάλη σημασία αλλά με τέρπουν ιδιαίτερα.

 

Σου εύχομαι ολόψυχα να περνάς καλά σ’ αυτές τις «εσχατιές».

Περιμένω γράμματά σου, τραγούδια, δημοσιεύσεις, κι εσένα τον ίδιο, αν Ο Γιαραμπής σε φέρει στα μέρη μου!

Μιχάλης»​​​​​​

 

ΙV. Όταν ο Μιχάλης αυτο-προσδιορίστηκε: Άθεος, Αναρχικός κι Αγρότης!

Καθώς η γνωριμία μας προχωρούσε και θεματικά και προσωπικά, ήδη γνωρίζαμε (ή μάλλον συναισθανόμασταν) ο ένας τον άλλον πολύ καλλίτερα. Στον Μιχάλη άρεσαν και το γεγονός ότι κάποιες από τις απαντήσεις μου στις ερωτήσεις του είχαν τόση έκταση ώστε να μετατρέπονται σε online δημοσιευμένα εκλαϊκευτικά άρθρα (όπως αυτό στο οποίο αναφέρεται παρακάτω σχετικά με την χήρα του Τουταγχαμών) και η συνήθης, επιλεκτική αποστολή μου προς αυτόν πολλών τραγουδιών κατά το μάλλον ή ήττον αντιπροσωπευτικών των χωρών όπου είχα ζήσει ή ζούσα. Αυτό στο οποίο αναφέρεται στο συγκεκριμένο email του είναι το πολύ δημοφιλές Ινσάλλαχ (Πρώτα ο Θεός) της Τυνήσιας τραγουδίστριας Λατίφα. Μπορείτε να το βρείτε εδώ:

Latifa - Inchallah (Tunisian Arabic) Lyrics + English Translation - لطيفة - إن شاء الله

https://www.youtube.com/watch?v=piCk4D4OiGE (σε αραβο-γαλλικά) και

https://www.youtube.com/watch?v=oXTD2QNoZSQ (σε αραβικά/αρχική ερμηνεία)

 

(Σημ. Γνωρίζω πολύ καλά ότι γράφω μία νεκρολογία, αλλά ο Μιχάλης ήταν ένας τόσο απίστευτα ζωντανός, μη συμβατικός, δηλαδή αληθινός, άνθρωπος, ώστε ένα τυπικό περιεχόμενο νεκρολογίας να αποτελεί μάλλον ένα είδος παραχάραξης προσωπικότητας.)

 

Να λοιπόν τι μου έγραφε στις 21 Μαΐου 2021! Εδώ θα βρείτε το πλάτος των ενδιαφερόντων του Μιχάλη, την δημιουργική φαντασία του, την αφομοιωτική ικανότητά του, τις γλωσσοπλαστικές δυνατότητές του, τον αυτοσαρκασμό του, και την προς εμένα συμπάθειά του.

​«Πάνω που είχα αρχίσει να ανησυχώ!

 

Γειά σου Σαμσαντίνε με τα ωραία σου τραγούδια! Το άκουσα 3 φορές και το έστειλα σε τρεις φίλες!

(Όχι αυτό με τα γαλλικά).

Οι πατάτες μου είναι σχεδόν έτοιμες (όπως και η εργασία μου για την Μουργκάνα) αλλά το δεύτερο δεν νομίζω να σε ενδιαφέρει...

Ινσάλλαχ λοιπόν, μέσα στο καλοκαίρι ελπίζω να εκδοθούν κάποια πράγματα, θα στα στείλω αν σταματήσεις κάπου στον πλανήτη και δεν γυρίζεις γρηγορότερα από αυτόν!

Ευχαριστώ θερμά για τον κόπο που έκανες στο θέμα της Άνχες επα Ατόν. Νομίζω ότι θα φάω το καλοκαίρι διαβάζοντας όλα αυτά (Δεν μου κόβει δυστυχώς τόσο πολύ).

Τον χειμώνα τον πέρασα με τη γραμμική Β' (δεν ξέρω πόσο ασχολήθηκες με αυτήν). 

Ταλαιπωρήθηκα πολύ, οπότε καταλαβαίνεις τι θα γίνει τώρα με τη σφηνοειδή...

Να είσαι πάντα καλά και να τριγυρνάς στον ατέλειωτο κόσμο.

Όποτε ξεπέσεις στο ...Βαλκανιστάν, πέρνα κι απ' τη Σαγιάδα!

Ο Ιλού μαζί σου!

 

Μιχαήλ (για την ώρα, μέχρι να βρω κάτι καλύτερο). Βλέπεις ότι κι εγώ έχω τον Ιλού στο όνομά μου...»​​​​​​

 

Απαντώντας στην απάντησή μου (με τίτλο "Η πανικόβλητη χήρα!" αναφορικά με την Άνκχες ενπά Ατόν, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Άνκχες εναμόν), σχεδόν δύο μήνες αργότερα (26 Ιουλίου 2021), μου έγραψε:

​«Εξαιρετικό! Πρόσθεσες πληροφορίες που δεν τις γνώριζα (πίστευα ότι ο Αχενατών ήταν ο πρώτος μονοθεϊστής).

Χαίρομαι που με αποκαλείς φίλο σου!

Τώρα μπορώ κι εγώ να δημοσιοποιήσω την δική μου εκδοχή (η...φοβισμένη χήρα!) Κάποτε θα συναντηθούμε σ' αυτόν τον μικρόκοσμο!

Καλή σου μέρα και καληνύχτα από το Σαγιαδιστάν.

Μιχαήλ των αγρών»​​​​​​

 

Την επόμενη μέρα του έγραψα (με τίτλο: "Τώρα, μάλιστα! Χτύπησες το μαχαίρι σε κόκκαλο!"):

​«Τι αστείο!!!!!! Για φαντάσου: «πίστευα ότι ο Αχενατών ήταν ο πρώτος μονοθεϊστής»!!!!!!

Το Mémoire de maîtrise (M.Phil thesis) μου στο Παρίσι το 1979 σε Αιγυπτιολογία με τον Jean Leclant ήταν ακριβώς αυτό το θέμα! Ο τίτλος της εργασίας (160 σελίδες) ήταν: Recherches sur la montée du culte et de l'idéologie solaires avant Echnaton, δηλαδή: Έρευνες για άνοδο της ηλιακής λατρείας και ιδεολογίας πριν από τον Αχενατόν.

 

Όλα ξεκίνησαν πάντως πολύ νωρίτερα, και μονοθεϊσμός και πολυθεϊσμός υπάρχουν από την αρχή της Ιστορίας (4-3η χιλιετία πτεμ) σε σύγκρουση και σε αναπαράσταση (δηλαδή αφήγηση-μυθολόγηση). Με τους Αμενχοτέπ Β’ και Τούθμωση Δ’ απλώς ξεκίνησε ό,τι ξέσπασε επί Αχενατόν. Αλλά όλη η σύγκρουση Χατσεπσούτ-Τούθμωση Γ’ ήταν μία μετωπική σύρραξη δύο ιερατείων. Όπου είχε αναγραφεί το όνομα Χατσεπσούτ ξύστηκε η επιφάνεια για να σβυστεί. Και αντίστοιχα αργότερα για τον Αχενατόν.

 

Δεν είπαν κάποιοι τον πρώτο χριστιανικό αιώνα πρώτοι ότι ο Ιησούς είναι κυριολεκτικά (και όχι μεταφορικά) ‘υιός του Θεού’!

Το είπαν κάποιοι άλλοι πριν από 1500 χρόνια σχεδόν όταν ανέγραφαν την Αποστολή στο Πουντ της Χατσεπσούτ. Η τεράστια επιγραφή τελειώνει με την αναθηματική παρουσίαση στον Άμμωνα όλων των καλών του Πουντ. Εκεί περιγράφεται για πρώτη φορά στην Ιστορία η αισχρή θεωρία της Θεογαμίας. Ο ίδιος ο Άμμων περιγράφηκε ως έχων σωματική κοινωνία με την Αχμοζέ, μητέρα της Χατσεπσούτ (https://en.wikipedia.org/wiki/Ahmose_(queen) / προσοχή: αυτή δεν είναι η περισσότερο γνωστή Αχμοζέ-Νεφερτάρι), παίρνοντας την μορφή του Τούθμωση Α’. Αλλοιώς δεν στεκόταν η Χατσεπσούτ, όργανο του πολυθεϊστικού ιερατείου, ούτε μισή στιγμή στον θρόνο! Μόνη δικαιολογία: «θεϊκή κόρη» του Άμμωνα.

 

------------------------------------  

 

Η καϋμενούλα όμως Άνχες ενπά Ατόν θα χαιρόταν λιγουλάκι, αν γνώριζε ότι 3350 χρόνια αργότερα θα αποκτούσε ένα Θεσπρωτό οπαδό και μάλιστα τόσο συμπάσχοντα με τον φόβο της.

 

Ναι!, Εσύ ασφαλώς νοιάζεσαι για την «φοβισμένη», αλλά εμένα μου αρέσει στα ελληνικά η λέξη «πανικόβλητο».

Όπως συχνά έλεγα παλιά, το «πανικόβλητο» έχει και την χάρη ότι περιλαμβάνει και το …….. «βλήτο»! Αυτό για την χήρα του Τουταγχαμών, και όχι …… της μασωνίας, ή την …….. χήρα (χείρα) με τα πέντε ορφανά!

 

Μα αν συναντηθούμε σ’ αυτόν τον κόσμο, δεν το λυπάσαι το μέρος;

Είτε ξενοδοχείο είναι, είτε καφέ, είτε εστιατόριο, είτε καμπαρέ — θα το διαλύσουμε από τα γέλια μας!

 

Ευχαριστώ θερμώς για τα νέα του Σαγιαδιστάν! Αξιοπρόσεκτο συμβάν. Πως και το ανέφεραν τα ΜΜΕ?

Πότε με το καλό θα σας δώσουν και μια έδρα στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ???

Όχι τίποτ’άλλο αλλά για να κάνω νόμιμες δοσοληψίες και να σας χαρίσω τα όπλα που σας χρειάζονται για να καταλάβετε την Αθήνα και να την κάνετε στάχτη, ….. κουρνιαχτό! 

 

Με τις ευχές του Νετσέρ (όπως λέγεται ο Θεός στα αρχαία αιγυπτιακά) για σένα και τους αγρούς σου!

Καλημέρα από Σι-άν!

Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Ανάμεσα στα πολλά άλλα emails που ανταλλάξαμε εκείνες τις ημέρες, ξεχωρίζω το πολύ σύντομο αλλά μεστό περιεχομένου λόγω του συμπεριλαμβανόμενου συνδέσμου προς ένα θαυμάσιο άρθρο του Μιχάλη, το οποίο θεωρώ υποχρέωση κάθε Έλληνα να διαβάσει και να μελετήσει. Ήδη ο τίτλος, τον οποίο όρισε ο ίδιος, ήταν ενδεικτικός του "ηφαιστείου" το οποίο παραλάμβανα: "Περί της αλλαγής των τοπωνυμίων στο Μπαλκανιστάν και δη στο Θεσπρωτσαμουριστάν". Και να το γράμμα:

​«Ως αντίδωρον, για τα τόσα που μου στέλνεις! http://labastia.blogspot.com/2021/07/blog-post_31.html»​​​​​​

 

Σε γράμμα του της 8ης Αυγούστου 2021, ο Μιχάλης, με το δίκιο του, εκφράστηκε αποδοκιμαστικά για την περιφερόμενη μούμια των εξαμβλωματικών ελληνικών τηλεοπτικών καναλιών Ελένη Αρβελέρ, για την οποία έχει ειπωθεί μία απίστευτη σωρεία ανοήτων εγκωμίων και υπερβολικά κολακευτικών περιγραφών οι οποίες συσκοτίζουν την πραγματική πληροφόρηση των αναγνωστών-θεατών για το θέμα. Η άμεση και εκτενής απάντησή μου (9 Αυγούστου 2021) δημοσιεύθηκε πάραυτα ως άρθρο:

https://www.academia.edu/50816877/Ντυροζέλ_Αρβελέρ_Πλούταρχος_Όσιρις_και_η_Ακαδημαϊκή_Ζωή_της_Γαλλίας_η_Ελένη_Αρβελέρ_στις_όντως_Μικρές_Διαστάσεις_της_και_η_εν_Ελλάδι_Άθλια_Άγνοια

 

Είναι ένα ακόμη ιδιαίτερα ενημερωτικό κείμενό μου το οποίο οφείλω στον καλό και τόσο πρόωρα εκλιπόντα φίλο μου.

 

Όταν στις 30 Αυγούστου 2021, του κοινοποίησα ένα άρθρο μου με πολλές θεολογικές αναφορές υπό τον τίτλο "Γνώση, Σοφία, Πίστη, Σωτηρία, και το Επερχόμενο, Αναπόφευκτο Τέλος: Διαφορά Οπτικών Γωνιών με τον φίλο κ. Νίκο Μπαϋρακτάρη" (https://www.academia.edu/51085799/Γνώση_Σοφία_Πίστη_Σωτηρία_και_το_Επερχόμενο_Αναπόφευκτο_Τέλος_Διαφορά_Οπτικών_Γωνιών_με_τον_φίλο_κ_Νίκο_Μπαϋρακτάρη), ο Μιχάλης αμέσως μου απάντησε. Και να τι ακριβώς μου έγραψε, προσλαμβάνοντας την εποχιακή του υπόσταση με την οποία υπέγραψε το email του:

​«​​​​​​Καλημέρα!

Με βρίσκεις πάνω στον τρύγο. Έχω την καλύβα (εντάξει, σπίτι) και το χωράφι δίπλα. Μόνο με πατάτες δεν ζει ο άνθρωπος. Θέλει και το κρασί του (και το τσίπουρό του και...).

Με παραξένεψες!!! 3.000 χρόνια μας χωρίζουν από τον Εκκλησιαστή; Δεν είναι ένα νεότερο κείμενο; Δεν έχει "ελληνιστικές" επιρροές; 

Ξέρω ότι τρελαίνεσαι να απαντάς αμέσως σε ότι σε ερεθίζει πνευματικά και γυρίζεις την πλάτη σε θέματα που έχεις ξεθυμάνει (π.χ. Άνχες). 

Εκκλησιαστής λοιπόν;

Ε;

Μιχαήλ του τρύγου»

 

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2021, του έστειλα ένα μικρό email με την φωτογραφία ενός αρχαιολογικού ευρήματος, δηλαδή ενός κουμπιού που έφερε το φαραωνικό όνομα του Άυ σε ιδιαίτερο πλαίσιο (cartouche). Αυτό είχε δημοσιευθεί σε ένα πλουσιώτατο μπλογκ αιγυπτιολογικού ενδιαφέροντος:

https://egyptophile.blogspot.com/2021/07/un-bouton-au-cartouche-day-dans-la.html

 

Σημειώνω διευκρινιστικά ότι ο πολυθεϊστής ιερέας Άυ είχε ηγηθεί της αντι-Ατονικής (αντι-μονοθεϊστικής) αντίδρασης και αμμωνικής παλινόρθωσης, υποχρεώνοντας τον Τουταγχατόν να αποκηρύξει τον μονοθεϊσμό (Ατονισμό, λατρεία του Άτον), να μετονομασθεί σε Τουταγχαμών, να επιστρέψει την πρωτεύουσα από την Αχετατόν (σήμερα Τελ Αμάρνα) στις Θήβες της Αιγύπτου (Λούξορ) και να αποδώσει τιμές στο πολυθεϊστικό βδέλυγμα του Άμμωνα. Επίσης, ο Άυ είχε πιθανώτατα οργανώσει την δολοφονία (?) του φαραώ και συζύγου της Άνκχες ενπά Ατόν (και μετέπειτα Άνκχες εναμόν), η οποία -σε δεινή θέση και απελπισμένη επειδή θα ήταν υποχρεωμένη να παντρευθεί τον μυσαρό και βδελυρό ιερέα- είχε μυστικά αποστείλει μία πρωτοφανώς απεγνωσμένη επιστολή προς τον ίδιο τον Χιττίτη αυτοκράτορα ζητώντας του να της στείλει ένα γιο του για να τον παντρευτεί και να παραμείνει βασίλισσα της Αιγύπτου – κάτι το μοναδικό στην Παγκόσμια Ιστορία.

Σχετικά: https://en.wikipedia.org/wiki/Ankhesenamun#Hittite_letters

 

Αυτή η ιστορία είχε κυριολεκτικά συνεπάρει τον Μιχάλη. και με το δίκιο του. Ακριβώς γι' αυτό το email μου είχε τον τίτλο: "Αυτόν εδώ δεν ήθελε να παντρευθεί η γλυκειά σου! Τον αμμωνικό αρχιερέα Άυ!"

 

Για να δώσει κάποιος ένα σύγχρονο παράλληλο, θα ήταν σαν η Τζάκι Κέννεντυ να ζητούσε, μετά την δολοφονία του συζύγου της (22 Νοεμβρίου 1963), από τον Νικήτα Χρουστσώφ να της στείλει τον γιο του Σεργκέι (1935-2020) για να τον παντρευτεί παραμένοντας έτσι πρώτη κυρία των ΗΠΑ!

 

 Κουμπί με το φαραωνικό όνομα του Άυ σε πλαίσιο

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2021, απαντώντας μου από την Κύθνο, όπου βρισκόταν σε διακοπές, ο Μιχάλης μου έγραψε τα εξής:  

​«Καλημέρα από την Κίθνο! (Πάμε κι εμείς οι αγρότες διακοπές!) Στόχος μου είναι το Δασκαλιό στην Κέρο. Εκεί σκάβει ακόμα ο Colin Renfrew. Ελπίζω να έχεις καλή άποψη γι αυτόν.

Ευχαριστώ για το...κουμπί του Άυ!

Περιμένω την πινακίδα της Χαττούσας (το περιμένω, ξεκινάει από τώρα μέχρι την αιωνιότητα).

Μετά το κουμπί, στέλνω  το δαχτυλίδι του Άυ και της Άνχες. (Αρχίζω να το συμπαθώ αυτό το ζευγάρι).

Να είσαι πάντα καλά!

Μιχαήλ του Αιγαίου»

  Το δαχτυλίδι του Άυ και της Άνκχες

Στην​​​​​​ απάντηση που αμέσως του έστειλα, μου ανταπάντησε εκτενώς την επομένη (20 Σεπτεμβρίου 2021) με τίτλο "Κύθνου συνέχεια", γράφοντας και τα εξής ανάμεσα σε πολλά άλλα:

​«​​​​​​Το...ξενοδοχείο μου είναι πάνω στο κάστρο της Ωργιάς. Θέλει πολύ ποδαρόδρομο για να φτάσει κανείς εκεί κι έτσι έχω την ησυχία μου!

Δωμάτιο έχω σ' έναν ερειπωμένο οξυκόρυφο ναό με θέα το πέλαγος.

Ντομάτες κρεμμύδια ελιές, ξερό ψωμί και άσπρο κρασί είναι το φαγητό που πήρα μαζί. Κάτω στο γκρεμό είναι μια παραλία.

Μερικές πεταλίδες συμπληρώνουν το...μενού. ¨

Ήρθα Αιγαίο γιατί δεν είχα πάει ποτέ στη Δήλο.

Τους ανακάτεψα λίγο με θεωρίες ότι δεν προέρχεται από το Δήλον φανερόν και άλλες αηδίες. Τί θα έλεγες για μια φοινικική ονομασία; Τί σου θυμίζει το Ντεέλος;»

 

Μη έχοντας παραιτηθεί από την ιδέα να με γνωρίσει από κοντά και να συζητήσουμε για όσα περισσότερα χωρούσαν τα συνεχώς επεκτεινόμενα ενδιαφέροντά μας, ο Μιχάλης σε απάντηση γράμματός μου της 30ης Σεπτεμβρίου 2021, μου έστειλε το εξής email (στις 4 Οκτωβρίου 2021):

​«​​​​​​Καλό μήνα σύντροφε! Συμφωνώ απόλυτα με το Αιγαίο, έχει ξεφτιλιστεί κι έχει τελειώσει. Αλλά εγώ θέλω να το γνωρίσω, όμως η δεκαετία του '60 έχει περάσει ανεπιστρεπτί κι εγώ επιμένω. Γράψε όταν ευκαιρέσεις για τα προελληνικά ονόματα των νησιών. Γύρισα στη Σαγιάδα κι ασχολούμαι με τον χειμωνιάτικο κήπο. "Έχω βιβλιοθήκη και κήπο" που έλεγε ένας γνωστός μας...»

 

 Από τις διακοπές του Μιχάλη στην Κύθνο τον Σεπτέμβρη του 2021

Επακολούθησε μία πυκνή ανταλλαγή γραμμάτων με αναφορές, συγκρίσεις, εκτιμήσεις και αξιολογήσεις του προσώπου και του έργου τριών καθηγητών Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και περιγραφές προσωπικών γνωριμιών και σχέσεων μαζί τους. Αυτούς, τους είχαμε γνωρίσει αμφότεροι ως φοιτητές πίσω στην δεκαετία του 1970. Αναφέρομαι στους Ιωάννη Σακελλαραάκη, Γεωργιο Στυλιανού Κορρέ, και Αντώνη Ζώη. Εγώ και ο Μιχάλης είχαμε σχεδόν διαδεχθεί ο ένας τον άλλον στην Φιλοσοφική Αθηνών και αυτό μας φαινόταν αρκετά διασκεδαστικό επειδή ακριβώς δεν είχαμε ποτέ συναντηθεί από κοντά: η τελευταία μου χρονιά (1977-1978) ήταν η πρώτη του!

 

Αποτιμώντας το περιεχόμενο των αφηγήσεων, κρίσεων, και εκτενών περιγραφών μου, ο Μιχάλης μου έγραψε ("περί Αιγαίου") στις 7 Οκτωβρίου 2021, προσκαλώντας με και πάλι (έστω και έμμεσα) και μάλιστα προσδιορίζοντας τον εαυτό του με τόση αυθεντικότητα όση διεισδυτικότητα είχα εγώ προηγουμένως χρειαστεί για να τον καταλάβω. Αυτό το email είναι από τα πιο σημαντικά που έχω λάβει τα τελευταία 24 χρόνια, επειδή αποτελεί μία ιδιόρυθμη κοσμοθεωρητική διακήρυξη, σύντομη, πρωτότυπη, και ξεχωριστή. Να τι μου έγραψε:  

​«Φίλε μου Σαμσαντίν.

Στα γραπτά σου διακρίνω μιαν υποβόσκουσα νοσταλγία για το Ελλαδιστάν. Μεγάλωσες εδώ, εδώ είναι η "πατρίδα"σου. Η "μητριά πατρίδα" που λέει ο Μιχάλης Γκανάς από τη Μουργκάνα.

Σε παρακολουθώ όσο μπορώ, μην ανησυχείς.

Μου άνοιξες καινούριους ορίζοντες και σ' ευχαριστώ γι αυτό. Αλλά, παραμένω ξεροκέφαλος!

Άθεος, Αναρχικός κι Αγρότης!

Λατρεύω τις ιστορίες σου, τις περιπλανήσεις σου, τις αναζητήσεις σου κι εύχομαι κάποια μέρα να πιούμε ένα κρασί στη Σαγιάδα ή  στο Ιτσαχαπέν!»​​​​​​

 

Μου έκανε εντύπωση αυτός ο αυτοπροσδιορισμός τόσο συνειδητά διατυπωμένος.

Αλλά σύντομα αντιλήφθηκα ότι και εγώ έτσι είχα δει τον Μιχάλη και γι' αυτό τόσο εκτιμήσει και σεβαστεί για τις θέσεις του. Βεβαίως, στον κάθε όρο ενδέχεται κάποιος να αποδώσει πολλές και διαφορετικές έννοιες και σημασίες, αλλά με την διάσταση που αυτές οι λέξεις αποκτούν ειπωμένες από τον Μιχάλη είναι και αληθινές και ουσιαστικές. Πολύ περισσότερο, συνιστούν μία εντελώς ιδιαίτερη πρωτοτυπία κοσμοθεώρησης, την οποία ο μεταστάς φίλος μου είχε από μόνος του εμφανώς επίπονα συνθέσει.

 

V. Οι τελευταίες επικοινωνίες μας

Στις 4 Ιουνίου 2022, βρίσκοντας στο προαναφερμένο αιγυπτιολογικό μπλογκ μία παρουσίαση κάποιων σκουλαρικιών του Τουταγχαμών που έφεραν αναπαραστάσεις γαλανών πτηνών, θέλησα να την κοινοποιήσω στον Μιχάλη, δεόντως τσιγκλίζοντάς τον με τον εξής τίτλο: "Τα σκουλαρίκια του άντρα της .... δικιάς σου!". Η Άνκχες ενπά Ατόν είχε πλέον λάβει κεντρική θέση στην επικοινωνία μας. Να το σύντομο email:

​ «Boucles d'oreilles aux oiseaux bleus de Toutankhamon

https://egyptophile.blogspot.com/2022/04/boucles-doreilles-aux-oiseaux-bleus-de.html

Ακόμη στην Μόσχα! Φεύγω σε λίγες ημέρες επιτέλους!

Νάσαι πάντα καλά, Σαμσαντίν»​​​​​​

 

Ακαριαία ήταν η απάντηση από την Σαγιάδα:

​ «Γειά σου καλέ μου φίλε Σαμσαντίν! Θα τα πούμε κάποτε (με τσίπουρο εγώ, εσύ με βότκα ή ότι σε φωτίσει ο Γιαραμπής) στις εσχατιές του κόσμου!

Αν μου στείλεις μιά πρόσκληση για την επόμενη ομιλία σου θα είμαι εκεί!

Από την Καζαμπλάνκα ως το Εσκί Σεχίρ!

Μιχαήλ του μπαξέ»​​​​​​

 

Στις 5 Ιουνίου 2023, έλαβα από τον Μιχάλη ένα ανησυχητικό email, το οποίο ωστόσο -παρά την αναφορά στην επερχόμενη χειρουργική επέμβαση στα Γιάννινα- ανεδείκνυε όλο το σθένος του για την περίσταση, όλη την πίστη του στην Αλήθεια που πάντοτε αναζητούσε, και όλη την εσωτερική γαλήνη την οποία η γη της Σαγιάδας του είχε δώσει.

 

Ενώ οι πρώτες τέσσερις γραμμές του γράμματος καλύπτουν το ιατρικό θέμα του, οι επόμενες τρεις αφορούν την ιστορία των Κροτσιάρηδων για την οποία ο καλός μου φίλος ήθελε να με ρωτήσει. Δεν εγνώριζα ούτε την λέξη ούτε την ιστορία αλλά, χάρη στην εξοικείωσή μου με τις σλαυϊκές γλώσσες και με την βοήθεια των γνώσεών μου σχετικά με τον ισλαμικό μυστικισμό και την πολιτισμική επίδραση της Ανατολίας επί των Βαλκανίων, μπορούσα να υποπτευθώ ότι ο ασταμάτητος ερευνητής φίλος μου είχε πέσει πάνω σε ένα σπάνιο λεκτικό υπόλειμμα μιας ελάχιστα αναφερμένης στην Ιστορία μπεκτασικής σέκτας.

 

Ένα τέτοιο ψυχικό και υπερβατικό ενδιαφέρον εκ μέρους του Μιχάλη μου φάνηκε ως μία νέα αρχή και γι' αυτό του απάντησα αυθημερόν, στέλνοντάς του και τις ευχές μου. Το email του Μιχάλη (στις 8:22 το πρωΐ) είχε τον τίτλο "Περί κροτσιάρηδων". Νάτο:

​«Καλημέρα Σαμσαντίν

Είμαι στα Γιάννινα (στο πανεπιστημιακό Νοσοκομείο) και περιμένω μιά δύσκολη επέμβαση στον ...εγκέφαλο αύριο (Αφαίρεση ενός ανευρίσματος, το οποίο κατά καιρούς φουσκώνει και πιέζει ότι θέλει με απρόβλεπτα επακόλουθα....) Δεν ξέρω  αν έκανα καλά που συμφώνησα για την επέμβαση αλλά δεν φαίνεται να έχω και πολλές επιλογές.

Γράφω κάτι για μιά περίεργη μουσουλμανική σέχτα των Φιλιατών τους "κροτσιάρηδες" οι οποίοι μέσω της απόλυτης εγκατάλειψης και απλησιάς προσέγγιζαν το... θείο! (Έντονη όμως σχέση με τα νερά!!!)

Έχεις (σιγά μη δεν) κάτι υπόψιν;

Ευχές

Μιχαήλ»​​​​​​

 

Η απάντησή μου (στις 16:59 το απόγευμα) είχε τίτλο: "Με όλες μου τις ευχές για επιτυχή επέμβαση και τάχιστη ανάρρωση!". Την παραθέτω ολόκληρη:

​«​​​​​​Αγαπημένε μου φίλε Μιχάλη,

Σε ευχαριστώ που με θυμήθηκες και μοιράστηκες μαζί μου τα νεώτερά σου!

Σου εύχομαι την πλήρη επιτυχία της εγχείρησης, την γρήγορη επανάκαμψη, και την σύντομη επιστροφή στην Σαγιάδα!

 

Κάνεις λάθος να με θεωρείς παντογνώστη! Ούτε είμαι, ούτε και το ισχυρίζομαι.

Σκέψου ότι, αν και είχα ακουστά τον όρο «ανεύρυσμα», έπρεπε να διαβάσω μερικές σελίδες σε διάφορες γλώσσες για να καταλάβω περί τίνος πρόκειται. 

Οπότε έμαθα ότι υπάρχει και μία νέα μέθοδος χειρουργικής αντιμετώπισης του θέματος:

https://mediterraneohospital.gr/ενδοαγγειακή-νευροχειρουργική/ 

Δεν νωρίζω τι ακριβώς έχουν επιλέξει οι γιατροί σου, αλλά στην κάθε περίπτωση σου εύχομαι όλα τα καλά και περιμένω να μου στείλεις μία φωτογραφία από το χωράφι σου με τις πατάτες σου (και όχι με κάποια από τα βιβλία εκείνου του βλάκα που μου είχες στείλει προ ετών από την παραλιακή ταβέρνα). 

 

Ούτε και στο θέμα των κροτσιάρηδων είμαι παντογνώστης — εις πανηγυρικήν διάψευσιν του αδικαιολόγητου θαυμασμού σου για το άτομό μου!

Το όνομα είναι εμφανέστατα σλαυικό και πιθανολογώ βοσνιακό (όπως ξέρεις τα σερβο-κροατο-βοσνιακά είναι κατ’ ουσίαν μία γλώσσα).

Μπορεί να σχετίζεται με το кротко (κρότκο/επίρρημα) και το кроткий (κρότκι/επίθετο) που δηλώνουν τον ευγενή, μειλίχιο, πράο, ταπεινό και ήρεμο άνθρωπο. 

Μπορεί όμως και να σχετίζεται με το σερβο-κροατο-βοσνιακό крочити (κροτσιτί / σε λατινικούς χαρακτήρες: kročiti) που είναι ένα αμετάβατο ρήμα και σημαίνει ‘βαδίζω’ ‘η ‘πατάω). 

 

Εκείνο που μπερδεύει εν προκειμένω την υπόθεση είναι τα ελληνικά τα οποία είναι μία φωνητικώς πολύ πτωχή γλώσσα και έτσι δεν ξέρω αν το -τσ (του ‘κροτσιάρης’) αντιστοιχεί σε σλαυικό -ц (-ts, οπως στο pets) η σε σλαυικό -ч (-ch, οπως στο

cherish). 

 

Πιθανολογώ ότι αυτό το τάγμα (του οποίου το όνομα δεν ήξερα και την ύπαρξη στους Φιλιάτες αγνοούσα) προέρχεται από την Βοσνία, επειδή οι εκεί Βογόμιλοι αποδέχθηκαν εύκολα το Ισλάμ, ενστερνιζόμενοι περισσότερο τις ψυχικές πρακτικές ασκήσεις μυστικιστικών ταγμάτων και λιγώτερο την θεολογική βλακεία των άχρηστων σεϊχουλισλάμηδων. 

 

Μπορεί όμως να αποτελούν και μία μπεκτασική και κιζιλμπασική παραφυάδα που έφθασε σε σας από την κοντινή Αλβανία επειδή, όπως ξέρεις, ο γελοίος βλάκας Μαχμούντ Β’ απαγόρευσε το 1826 τους μόνους εκφραστές του πραγματικού Ισλάμ, δηλαδή τους Μπεκτασήδες, και κατάργησε (την ίδια χρονιά) το μόνο σώμα στρατού το οποίο θα μπορούσε να σώσει την καταρρέουσα και διάτρητη από αγγλο-γαλλική χολέρα αυτοκρατορία του, δηλαδή τους Γενίτσαρους. Αυτά προξένησαν μία μεγάλη φυγή των Μπεκτασήδων από την Ανατολία προς τις εκτάσεις της σημερινής Αλβανίας και ΒΔ Ελλάδας που ήταν ελάχιστα ελεγχόμενοι και ούτως ή άλλως περιθωριακοί χώροι για την αυτοκρατορική αντίληψη περί των εκτάσεων του κράτους.

 

Και αυτό το αναφέρω επειδή η πρακτική των κροτσιάρηδων, την οποία αναφέρεις, ήταν συχνά-πυκνά αυτή των μυστικιστών πολλών και ποικίλων ισλαμικών μυστικιστικών ταγμάτων, όπως άλλωστε και πολλών χριστιανών, ινδουϊστών, βουδιστών και Αφρικανών. Η «εγκατάλειψη» και η «απλυσιά» είναι συμπληρωματικές καταστάσεις της αφαγίας, της αγαμίας, και της εν γένει αφιέρωσης του ατόμου στο Θείο. Όλα αυτά υπάρχουν και στον Ιουδαϊσμό της Ύστερης Αρχαιότητας (Εσσαίοι). 

 

Και βεβαίως έχεις δίκιο να αναφέρεις την παρουσία αυτών των ατόμων κοντά σε λίμνες, πηγές και ποτάμια για διαδικασίες εξαγνισμού. Οι σημερινές κυρα-Κατίνες του δυτικού κόσμου της ψευτο-αναζήτησης νομίζουν ότι εκείνοι όλοι, τους οποίους εβάπτιζε στον Ιορδάνη ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, είχαν σαπουνιστεί πρώτα σε μπανιέρες ξενοδοχείων πέντε αστέρων, αλλά αυτό είναι μικρό δείγμα μόνον της απέραντης βλακείας και τύφλας τους.

 

Σου εύχομαι ολόψυχα την πλέον επιτυχημένη έκβαση της αυριανής χειρουργικής επέμβασης, την γρηγορώτερη ανάρρωση, και σιδερένιος στην Σαγιάδα όπου θα έλθω για να τσακωνόμαστε τόσο που να ανησυχήσουν ακόμη και οι Αλβανοί στρατιώτες που είναι κοντά!

 

Ο Θεός μαζί σου και περιμένω οποτεδήποτε μπορείς δυο λόγια μόνον («είμαι καλά») για να χαρώ και να βάλω την Σαγιάδα στην λίστα των προορισμών μου! 

Σε φιλώ αδελφικά,

Σαμσαντίν»

 

Μεγάλο τμήμα της απάντησής μου για το θέμα έχει συμπεριληφθεί στην ανάρτηση αυτή του Μιχάλη (Παρασκευή 2 Ιουνίου 2023)

Κροτσιάρης και κροτσιάρηδες (και κυρίως ) ξεκρότσιασμα!

https://labastia.blogspot.com/2023/06/blog-post_2.html

 

Ενδεικτικό της επιτυχούς έκβασης της εγχείρησης και της βαθμιαίας ανάρρωσης του Μιχάλη ήταν η συνέχιση των δημοσιεύσεων στο μπλογκ του, καθώς και των λοιπών πνευματικών απασχολήσεών του. Είχε επιστρέψει στα αναγνώσματά του και αυτά περιλάμβαναν και πολλά άρθρα μου. Πλέον, η εκ μέρους μου παρακολούθηση των αναρτήσεών του περιλάμβανε και την διάθεσή μου συχνά να επιβεβαιώνω ότι όλα πήγαιναν καλά γι' αυτόν. Άλλωστε, μέχρι τότε είχα ήδη μιλήσει σε αρκετούς φίλους και αυτοί είχαν επίσης αρχίσει να παρακολουθούν (ακόμη και από το Καζακστάν) τα νέα, πάντοτε το ίδιο ενδιαφέροντα και το ίδιο κατατοπιστικά, κείμενα που συνέχιζε ο Μιχάλης να δημοσιεύει.

 

Έτσι, όταν ένας φίλος με ειδοποίησε ότι ένα άρθρο (ουσιαστικά προδημοσίευση κεφαλαίου βιβλίου) μου για τον Μεγάλο Αλέξανδρο ως Ιρανό αυτοκράτορα είχε τόσο αρέσει στον Μιχάλη που το αναδημοσίευσε (την Κυριακή 13 Αυγούστου 2023,

υπό τον τίτλο "Ένα ανατρεπτικό άρθρο του φίλου μου Σαμσαντίν") παραθέτοντας και μία ελληνική μετάφραση (https://labastia.blogspot.com/2023/08/blog-post.html), έγραψα στον Μιχάλη (στις 2 Σεπτέμβρη 2023) τα εξής για να τον ευχαριστήσω: «Θερμά ευχαριστήρια για την απασχόληση, μετάφραση και αναδημοσίευση!»​​​​​​

 

Λίγες εβδομάδες αργότερα (στις 30 Σεπτεμβρίου 2023), ο ίδιος φίλος με ένα νέο email του με ειδοποιούσε μία επιπλέον δημοσίευση του Μιχάλη σχετικά με τον Καβάφη, τον Ιουλιανό, και πολλά άλλα συναφή. Ο Μιχάλης είχε μόλις γράψει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα άρθρα του και έτσι ο φίλος μου από το Καζακστάν είχε μία ερώτηση κοπτολογικού ενδιαφέροντος για μένα. Με τίτλο "Ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα από τον φίλο σου στην Θεσπρωτία", το γράμμα του ήταν αυτό: 

​«​​​​​​От кого: Nicos Bayraktaris <raktn@inbox.ru>
Кому: megalommatis <megalommatis@inbox.ru>
Дата: Суббота, 30 сентября 2023, 23:32 +03:00
Тема: Ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα από τον φίλο σου στην Θεσπρωτία

 

Ξέρεις κάποιαν E. L. Butcher συγγραφέα μιας Ιστορίας της Κοπτικής Εκκλησίας?? Την αναφέρει!

Γιατί κόλλησες στο Σιάν??

Πότε θα περάσεις από τα δυτικά??

Σε περιμένουμε όλοι!

 

Θα σου έγραφα το απόγευμα, αλλά μόλις παρέλαβα το τελευταίο σου, οπότε ήταν ευκαιρία.

Καταλαβαίνω, καταλαβαίνω!

Με το που θα το ξεκινήσω, θα διαβάσω την θανατική καταδίκη του Σελίμ του πρώτου!!!!!!!

 

Νάσαι πάντα καλά!

Νίκος

---------------------  
ΠΈΜΠΤΗ 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ 2023 Κόντογλου, Καβάφης, Ιουλιανός,Βαβύλας 

http://labastia.blogspot.com/»

 

Χάρη στην ειδοποίηση του φίλου μου, διάβασα αμέσως την εξαιρετική παρουσίαση που είχε κάνει ο Μιχάλης. Αμέσως αναλογίστηκα ότι σκόμη και από τα ακριβέστερα συμπεράσματα ή τις πιο εμπεριστατωμένες συνθέσεις, η απλή και μόνον έκφραση ενός καθοριστικού ερωτήματος είναι συχνά πιο σημαντική. Και αυτό έκανε σε εκείνο, το τελευταίο του, άρθρο ο Θεσπρωτός μύστης με την διεισδυτική ματιά, εκφράζοντας την αναρώτησή του γιατί ο Καβάφης δεν συμπαθούσε καθόλου τον Ιουλιανό. Είμαι βέβαιος ότι ο Μιχάλης θα πρέπει να ήταν από τα ελάχιστα άτομα ικανά να θέσουν ένα τέτοιο, τόσο αληθινό, ερώτημα.

 

Έτσι, αμέσως του έγραψα, την Κυριακή το βράδι (1 Οκτωβρίου 2023), και του έστειλα λίγο μετά τα μεσάνυχτα ένα email με τίτλο "Τα κατά E. L. Butcher, Καβάφην και Ιουλιανόν!". Αν και διαλεύκανα κάπως περισσότερο τις μάλλον παγερές σχέσεις που ο Αλεξανδρινός ποιητής θα πρέπει να είχε (και με το δίκιο του) με την σύγχρονη συντοπίτισσά του αγγλίδα κοπτολόγο, εξηγούσα τους λόγους για τους οποίους θα ήταν αδύνατον ο Καβάφης να συμπαθεί τον Ιουλιανό. Οι εξηγήσεις μου θα πρέπει να άρεσαν στον Μιχάλη ο οποίος πάραυτα, αυθόρμητα και στο σύνολό της δημοσίευσε στο μπλογκ του την απάντησή μου.

 

Η ανάρτηση αρχίζει έτσι:

«Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023 Ο Σαμσαντίν για τον Καβάφη και την Butcher

megalommatis muhammad shamsaddin

1:07 π.μ. (πριν από 10 ώρες)

προς εγώ»​​​​​​

 

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενό μου εδώ:

https://labastia.blogspot.com/2023/10/butcher.html

Και επίσης εδώ: https://labastia.blogspot.com/

 

Δυστυχώς όμως αυτή η ανάρτηση υπήρξε για μένα ό,τι πιο πικρό εγνώρισα στο Ιντερνέτ τα τελευταία 25 χρόνια. Ο Μιχάλης δεν έγραψε τίποτα άλλο, το email εκείνο παρέμεινε έτσι για πάντα επάνω-επάνω στο μπλογκ του ως αποχαιρετισμός σε ένα άνθρωπο που εθαύμασα από μακριά αλλά ποτέ δεν εγνώρισα από κοντά, και έτσι περίπου 20 ημέρες αργότερα, ο Μιχάλης έφευγε από αυτόν τον κόσμο, αφήνοντας ένα μοναδικά ελπιδοφόρο πρότυπο για όλη την ανθρωπότητα. 

 

VΙ. Una furtiva lagrima ή ξηροῖς ἀκλαύτοις ὄμμασιν;   

Η Θεσπρωτία δεν ήταν ποτέ το κέντρο του κόσμου για τον Μιχάλη αλλά η αλήθεια της Θεσπρωτίας, την οποία τόσο εντυπωσιακά παρουσίαζε, σε έκανε να θεωρήσεις τον τόπο αυτό ως το κέντρο της ψυχής σου. Όμως ούτε χίλια βραβεία Νόμπελ δεν καταφέρνουν να πετύχουν αυτό, οπότε γι' αυτό τον λόγο θεωρώ την προσφορά του Μιχάλη Πασιάκου στην Θεσπρωτία απροσμέτρητη.

 

Una furtiva lagrima – ένα φευγαλέο δάκρυ δεν θα ήταν αρκετό για τον μεταστάντα φίλο μου, και αυτό δεν θα είχε κυλήσει στο μάγουλο της Αντίνα (Adina), όπως στο Ελιξήριο του Έρωτα (L'elisir d'amore) του Γκαετάνο Ντονιτσέττι (Gaetano Donizetti), αλλά θα είχε ρεύσει από την ίδια την Μοίρα του, την οποία είχε τόσο μαεστρικά ο Μιχάλης υπερβεί. Μάλιστα, αυτό το δάκρυ δεν θα ήταν υποκριτικό ή σαρκαστικό όπως στην προαναφερμένη όπερα (λιμπρέτο: 1831 και πρεμιέρα: 1832) αλλά αληθινό και επιδοκιμαστικό για την κρυστάλλινη συνειδητότητα στην οποία είχε εκείνος φθάσει, απελευθερώνοντας τον εαυτό του από τον σημερινό μικρόκοσμο που μας περιβάλλει, φθείρει και εκμηδενίζει.

 

Και ποιο ήταν το Ελιξήριο το οποίο είχε ο Μιχάλης βρει;

Μα δεν ήταν τίποτα περισσότερο από τον πραγματικό Έρωτα Ζωής τον οποίο ο ίδιος είχε σιγά-σιγά διαμορφώσει, διά βίου διανύσει, και λακωνικά διατυπώσει:

«Άθεος, Αναρχικός κι Αγρότης!»

 

Ένα ελιξήριο είναι ένα ελιξήριο: μία πολυπολιτισμική πραγματικότητα, την οποία δεν μαθαίνεις ποτέ με τεχνητές αντικαταστάσεις πληθυσμών ή με φτειαχτούς και λάθρους μετανάστες αλλά

- είτε ζώντας σε πολλές χώρες και ερευνώντας πολλά έθνη και πολλούς πολιτισμούς, όπως έκανα εγώ,

- είτε αναζητώντας αγνά και καθαρά από μακρυά, όπως έκανε ο Μιχάλης, χωρίς προσωπικές προτιμήσεις, με απόλυτη αμεροληψία, με αγάπη για το Άλλο, και με αφοσίωση στο κάθε τι νέο που μάθαινε.

 

Το ελιξήριο είναι μία πολυταξειδεμένη λέξη που έχει κάνει ένα τεράστιο γύρο πάνω στην γη – σαν και αυτούς που έκανε ο Μιχάλης πάνω στους αμέτρητους χάρτες του: ελληνικό δάνειο από τις νεώτερες δυτικές ευρωπαϊκές γλώσσες, οι οποίες παρέλαβαν την λέξη από τα μεσαιωνικά λατινικά, όπου έφθασε από τα αραβικά (إكسير/ικσίρ και αλ ικσίρ), όπου είχε παραληφθεί από την αλεξανδρινή κοινή (ξηρός). Όμως 'ξηρός' δεν σημαίνει μόνο 'στεγνός', αλλά και 'αυστηρός' ή 'εγκρατής'.

 

Τι άλλο εμπεριέχει περισσότερη αυστηρότητα και εγκράτεια εκτός από τον ορισμό:

«Άθεος, Αναρχικός κι Αγρότης!»

 

Και όλοι εσείς, οι οποίοι διέρχεσθε από τον δρόμο αυτό της Ζωής («οἱ πρὸς ὑμᾶς πάντες παραπορευόμενοι ὁδόν, ἐπιστρέψατε καὶ ἴδετε»), σταματείστε και πείτε μου:

 

Πόσο άθεος δεν είναι ο υποκριτικά πιστός ή πόσο ένθεος δεν είναι ο συνειδητά Άθεος;

 

Πόση ανομία δεν εμπεριέχουν οι αρχές των κρατών ή πόση δικαιοσύνη δεν εκπέμπει ένας συνειδητά Αναρχικός;

 

Και στην εποχή, όπου η γεωργία χαρακτηρίζεται ως "καταστροφή" και οι πρώτοι γεωργοί αποκαλούνται "άχρηστοι βάρβαροι" (για τα 50 εκ. όντων που πρέπει τάχα να αφεθούν μεταλλαγμένα ή διεμφυλισμένα να επιβιώσουν πάνω στην Γη), ποιος είναι πιο πολιτισμένος και πιο άνθρωπος από τον Αγρότη, πρότυπο το οποίο ο λογιώτατος φίλος μου Μιχάλης Πασιάκος είχε και προτιμησει και τιμήσει;

 

Δεν είναι λοιπόν αυτές οι τρεις λέξεις του, σωστά νοητές, μία υποθήκη για όλους μας;

 

Ο χρόνος τελειώνει και ο χώρος στενεύει. Τι αρμόζει να πούμε για ένα τέτοιο Αστέρι του Πνεύματος, την θεάρεστη τροχιά που διέγραψε, την πανανθρώπινη, οικουμενική αποστολή που ολοκλήρωσε, και την πρόωρη επιστροφή του στον κόσμο όπου πάντα ανήκουμε;

 

Νομίζω ότι τα λόγια του Ετεοκλή από τους Επτά επί Θήβας (696-697) ταιριάζουν, αυτή την φορά όχι ως κατάρα (όπως του Οιδίποδα) αλλά ως δικαίωση και ευλογία:

«ξηροῖς ἀκλαύτοις ὄμμασιν προσιζάνει, λέγουσα κέρδος πρότερον ὑστέρου μόρου».

 

===============

 

Επίμετρο: επιλογή από βιβλία, online παρουσία, και νεκρολογίες    

 

https://labastia.blogspot.com/

 

Από την χειρουργική επέμβαση στο νοσοκομείο στα Γιάννινα:

Πέμπτη 8 Ιουνίου 2023 Για όσους ρωτάνε μω...

https://labastia.blogspot.com/2023/06/blog-post_8.html

και

Τρίτη 6 Ιουνίου 2023 Θα το σιάσουμε!!!!

https://labastia.blogspot.com/2023/06/blog-post_6.html

 

https://www.instagram.com/la.bastia/

{Μια φωτογραφική περιήγηση με παλιές και καινούριες απεικονίσεις στους χώρους ενός ταξιδευτή (από τη Σαγιάδα ως την Άπειρο και το άπειρο)}

 

https://el-gr.facebook.com/people/Μιχάλης-Πασιάκος/pfbid09YRW651eVbMpxo3DandUkh2uTKHEh4MsXeEd1j4FMmyUsMcF6A4aW95ue86fimBXl/

 

https://gr.pinterest.com/mpasiakos8697/

https://independent.academia.edu/MPa5

 

------------------------------ 

 

https://www.ipsi.gr/wp-content/uploads/2023/10/Pasiakos.pdf

 

https://neafiliaton.com/2023/10/26/για-το-μιχάλη-μας/

 

Επίσης:

https://neafiliaton.com/2023/10/31/αντίο-αγαπητέ-μου-φίλε-μιχάλη/

https://neafiliaton.com/2023/10/30/για-τον-μιχάλη-2/

https://neafiliaton.com/2023/10/27/για-τον-μιχάλη/

https://neafiliaton.com/2023/10/25/καλό-ταξίδι-μιχάλη/

https://neafiliaton.com/2023/11/01/μιχο-γιατι-να-ερθουμε-μω-πχια-στη-σαγια/

 

https://www.epohi.gr/article/48347/mihalhs-pasiakos-1959-2023

 

https://www.thesprotikoiantilaloi.gr/2023/10/blog-post_92.html

https://www.ipsi.gr/start/pasiakos/

https://paramythianews.gr/έφυγε-από-την-ζωή-ένας-αξιόλογος-άνθρω/

https://www.paramythia-online.gr/49841/to-archaiologiko-mouseio-apochaireta-ton-michali-pasiako/

https://epirusgate.gr/thesprotia-efyge-apo-tin-zoi-o-michalis-pasiakos/

https://www.paramythia-online.gr/49835/11efyge-apo-tin-zoi-o-michalis-pasiakos/

https://www.e-prologos.gr/έφυγε-νωρίς-από-τη-ζωή-ο-μιχάλης-πασιάκ/

https://www.thesprotikospalmos.gr/thesprotia-apochairetaei-ton-michali-pasiako-filoi-gnostoi-ton/

https://www.polyphonic.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=568:μιχαλησ-πασιακοσ-για-πάντα-εδώ,-στον-νου-και-την-καρδιά-μας&catid=191&Itemid=1121&lang=el-gr

https://periodikostep.gr/πιο-φτωχή-η-θεσπρωτία-πέθανε-ο-μιχάλης/

https://www.thespro.gr/2023/10/blog-post_578.html

https://www.m-lkke.gr/monimes-stiles/antapokriseis/έφυγε-νωρίς-από-τη-ζωήο-αγωνιστής-μιχα/

https://epirusgate.gr/igoumenitsa-to-archaiologiko-mouseio-apochaireta-ton-michali-pasiako/

https://diavouleusi.gr/2023/10/25/συλλυπητήριο-μήνυμα-από-το-αρχαιολογ/

https://diavouleusi.gr/2023/10/25/έφυγε-από-τη-ζωή-o-μιχάλης-πασιάκος/

 

https://www.arta24.gr/ειδησεις/ηπειρωτικη-επικαιροτητα/ipirotika_nea/1245781-ηγουμενιτσα-ο-παναγιώτης-νταής-για-το-θάνατο-του-μιχάλη-πασιάκου

https://neafiliaton.com/2023/10/26/για-το-μιχάλη-μας/

 

ttps://kidiesnews.gr/πολιτικη-κηδεια-τεταρτη-25-10-2023-μιχαλησ-πα/

 

https://thesprotiki.gr/τιμήθηκε-ο-αλησμόνητος-μιχάλης-πασιά/

 

https://meallalogia.blogspot.com/2010/10/0.html

 

https://www.paramythia-online.gr/50580/apo-tin-ekdilosi-tou-kentrou-istorikon-meleton-thesprotias-gia-ton-aeimnisto-michali-pasiako/

 

-----------------------------  

 

https://www.academia.edu/36491304/Τα_σλαβικά_τοπωνύμια_στην_Άρτα_και_Πρέβεζα

https://metabook.gr/books/anthologhia-yperfisikwn-diighiseon-mikhalis-pasiakos-118566

https://www.thespro.gr/2019/08/t.html

https://chameleon.gr/η-θεσπρωτια-του-εδουαρδου-λυαρ/

 

https://sayiada.blogspot.com/2014/

https://ipiros.gr/tourismos/24889-sagiada-psaroxori.html

https://www.protothema.gr/travelling/article/384360/apodrasi-sto-grafiko-psarohori-tis-sagiadas/

 

https://www.academia.edu/44820034/OSMANLI_K%C3%9CLT%C3%9CR%C3%9CNDE_KASIRLAR_VE_BEYKOZ_KASRI

 

 

Краткое содержание на русском языке - Михаил Пасиакос (1959-2023): некролог

Настоящий некролог под названием «Мой добрый друг Михаил Пасиакос (1959-2023), его бесконечные исследования и его деревня Сагиада, которая всегда оставалась для меня недосягаемой» был написан как воспоминание о четырех годах электронного общения, обмена идеями и дружбы, а также как обязательство ушедшему духовному брату, с которым я никогда не встречался физически, несмотря на его многочисленные, последовательные приглашения выступить с речью в Центре исторических исследований в Фильяте, Теспротия, т. е. отдаленная северо-западная провинция Греции.

 

Филолог и историк Михаил Пасиакос приложил огромные усилия для изучения, понимания и сохранения исторического, лингвистического и культурного наследия Теспротии. Его новаторский вклад в славянские топонимы в Арте и Превезе стал терминатором карьеры в таком государстве, как Греция, которое известно своей безапелляционно навязанной, абсурдной и ложной исторической догмой.

 

Этот длинный некролог (на современном греческом языке) включает части нашей плотной переписки, которая охватывала взаимно интересные темы исторического и историко-религиозного контекста от Перипла Ганнона (V в. до н. э.) до хеттско-египетского соперничества (XIV–XIII вв. до н. э.) и исламской духовности. Эти отрывки проливают свет на интеллектуальные горизонты Михаила Пасиакоса, которые, возможно, не были известны его родственникам, коллегам и друзьям.

 

Определив себя как «Атеист, анархист и фермер», Михаил Пасиакос был самым нетрадиционным интеллектуалом и самым проницательным ученым, далеким от сегодняшних бесполезных университетов систематизированной лжи, академической распущенности и научной чепухи; гораздо больше, чем выдающийся гуманист, он был образцовым человеком – одним из немногих, кто действительно остался в нашем рушащемся мире. Как таковой, он является ярким примером для всех во многих аспектах своей повседневной деятельности: от посева до написания текстов, от исследований до сбора урожая, от защиты своего наследия до возделывания своего поля.

 

 

Deutsche Zusammenfassung - Michael Pasiakos (1959-2023): ein Nachruf

Der vorliegende Nachruf mit dem Titel „Mein guter Freund Michael Pasiakos (1959-2023), seine unendlichen Erkundungen und sein Dorf Sagiada, das für mich immer unerreichbar blieb“ wurde als Erinnerung an vier Jahre elektronischer Kommunikation, Gedankenaustausch und Freundschaft und als Verpflichtung gegenüber einem verstorbenen geistigen Bruder geschrieben. Ich habe ihn nie persönlich getroffen, trotz seiner zahlreichen Einladungen, eine Rede am Zentrum für historische Studien in Filiates, Thesprotia, der nordwestlichen Provinz Griechenlands, zu halten.

 

Der Philologe und Historiker Michael Pasiakos unternahm enorme Anstrengungen, um das historische, sprachliche und kulturelle Erbe Thesprotiens zu studieren, zu verstehen und zu bewahren. Sein bahnbrechender Beitrag zu slawischen Toponymen in Arta und Preveza war ein Karriereende in einem Staat wie Griechenland, der für seine kategorisch aufgezwungenen, absurden und falschen Geschichtsdogmen bekannt ist.

 

Der ausführliche Nachruf (in Neugriechisch) enthält Teile unserer umfangreichen Korrespondenz, die für beide Seiten interessante Themen aus historischem und historisch-religiösem Kontext abdeckte, vom Periplus von Hanno (5. Jh. v. Chr.) über die Rivalität zwischen Hethitern und Ägyptern (14.-13. Jh. v. Chr.) bis hin zur islamischen Spiritualität. Diese Auszüge werfen Licht auf Michael Pasiakos' intellektuelle Horizonte, die seinen Verwandten, Kollegen und Freunden vielleicht nicht bekannt waren.

 

Michael Pasiakos, der sich selbst als „Atheist, Anarchist und Bauer“ bezeichnete, war ein höchst unkonventioneller Intellektueller und ein äußerst scharfsinniger Gelehrter, weit entfernt von den heutigen nutzlosen Universitäten der systematisierten Unwahrheiten, der akademischen Verkommenheit und des wissenschaftlichen Unsinns; viel mehr als ein herausragender Humanist war er ein vorbildlicher Mensch – einer der wenigen, die in unserer zusammenbrechenden Welt noch übrig sind. Als solcher ist er in vielen Aspekten seiner alltäglichen Aktivitäten ein leuchtendes Beispiel für alle, vom Säen bis zum Schreiben, vom Erkunden bis zum Ernten und von der Verteidigung seines Erbes bis zur Bewirtschaftung seines Feldes.

 

 

Résumé en français - Michael Pasiakos (1959-2023): une nécrologie

La présente nécrologie sous le titre « Mon bon ami Michael Pasiakos (1959-2023), ses explorations infinies et son village Sagiada qui est toujours resté hors de ma portée » a été écrite comme un souvenir de quatre années de communication électronique, d'échange d'idées, et d'amitié et comme une obligation envers un frère spirituel disparu que je n'ai jamais rencontré physiquement, malgré ses nombreuses invitations successives à prononcer un discours au Centre d'études historiques de Filiates, Thesprotia, c'est-à-dire la province éloignée du nord-ouest de la Grèce.

 

Philologue et historien, Michael Pasiakos a déployé d'énormes efforts pour l'étude, la compréhension et la préservation du patrimoine historique, linguistique et culturel de la Thesprotie. Sa contribution révolutionnaire sur les toponymes slaves d'Arta et de Préveza a mis fin à sa carrière puisqu' il vivait dans un État comme la Grèce doté d'un dogme historique péremptoirement imposé, absurde et faux.

 

Cette longue nécrologie (en grec moderne) inclut des extraits de notre dense correspondance, qui couvrait des sujets réciproquement intéressants du contexte historique et historico-religieux, du Périple d'Hannon (Ve siècle av. J.-C.) à la rivalité hittite-égyptienne (XIVe - XIIIe siècle av. J.-C.) en passant par la spiritualité islamique. Ces extraits mettent en lumière les horizons intellectuels de Michael Pasiakos qui n'étaient peut-être pas connus de ses proches, associés et amis.

 

Se définissant lui-même comme « athée, anarchiste et paysan », Michael Pasiakos était un intellectuel des plus atypiques et un érudit des plus perspicaces, loin des universités d’aujourd’hui, inutiles, faites de mensonges systématisés, de dépravation académique et d’absurdités scientifiques. Bien plus qu’un humaniste exceptionnel, il était un homme exemplaire – l’un des rares survivants de notre monde en voie d’effondrement. Il constitue ainsi un exemple lumineux pour tous dans de nombreux aspects de ses activités quotidiennes, depuis les semailles jusqu’à l’écriture, depuis l’exploration jusqu’à la récolte, et depuis la défense de son patrimoine jusqu’à la culture de son champ.

 

 

English Summary - Michael Pasiakos (1959-2023): an Obituary

The present necrology under the title "My good friend Michael Pasiakos (1959-2023), his infinite explorations, and his village Sagiada that always remained out of reach for me" was written as a reminiscence of four years of electronic communication, exchange of ideas, and friendship and as an obligation to a departed spiritual brother whom I never met physically, in spite of his many, subsequent invitations to give a speech at the Center of Historical Studies at Filiates, Thesprotia, i.e. Greece's NW remote province.

 

Philologist and historian, Michael Pasiakos deployed enormous efforts for the study, comprehension and preservation of the Thesprotia's historical, linguistic and cultural heritage. His groundbreaking contribution on Slavic toponyms in Arta and Preveza was a career terminator in a state with a peremptorily imposed, absurd, and false historical dogma like Greece.

 

The lengthy obituary (in Modern Greek) includes parts of our dense correspondence, which covered reciprocally interesting topics of historical and historico-religious context from the Periplus of Hanno (5th c. BCE) to the Hittite-Egyptian rivalry (14th - 13th c. BCE) to Islamic spirituality. These excerpts shed light on Michael Pasiakos' intellectual horizons that might not have been known to his relatives, associates and friends.

 

Having defined himself as "Atheist, Anarchist and Farmer", Michael Pasiakos was a most unconventional intellectual and a most perspicacious scholar far from today's useless universities of systematized falsehood, academic depravity, and scientific nonsense; much more than an outstanding humanist, he was an exemplary human – one of the truly few remaining in our collapsing world. As such, he stands as a luminous example for all in many aspects of his everyday activities from sowing to writing, from exploring to harvesting, and from defending his heritage to cultivating his field. 

 

==================================       

Download the obituary in PDF:

https://www.patreon.com/posts/112485065

https://www.academia.edu/124054196/Ο_Καλός_μου_Φίλος_Μιχάλης_Πασιάκος_1959_2023_οι_Αχανείς_Αναζητήσεις_του_και_η_πάντοτε_Άφθαστη_για_μένα_Σαγιάδα

https://vk.com/megalommatis?w=wall429864789_13552%2Fall

https://vk.com/megalommatis?w=wall429864789_13553%2Fall

https://www.4shared.com/web/preview/pdf/UL8aoM_nfa?

https://figshare.com/articles/presentation/_b_____1959-2023_________b_/27080476?file=49341193

https://www.calameo.com/read/007156897d9f5164d3bce

https://pubhtml5.com/jxyro/urmx/

https://online.fliphtml5.com/qynhg/ynxr/#p=1

https://anyflip.com/fdfzl/vzqf