Από τον Περίπλου του Άννωνα στον Περίπλου της Ανθρωπότητας και στο Τέλος της

Προ ημερών ένας φίλος από την Ήπειρο μου έγραψε για να με ρωτήσει σχετικά με το πρώτο βιβλίο μου, το οποίο δημοσίευσα το 1991, δηλαδή πριν από σχεδόν 29 χρόνια. Αυτό αφορούσε τον Περίπλου του Άννωνα, μια καρχηδονιακή επιγραφή χαραγμένη στον Ναό του Μπάαλ Χαμόν της Καρχηδόνας, η οποία διασώθηκε χάρη σε μια αρχαία ελληνική μετάφρασή της. Το βιβλίο μου βρίσκεται online ολόκληρο εδώ:  https://periplusofhanno.wordpress.com/

Πρέπει στο σημείο αυτό να προσθέσω ότι η εμφάνιση του Ιντερνέτ έλυσε τα χέρια πολλών επιστημόνων, οι οποίοι δεν χρειάζονται πλέον την μιζέρια κάθε αμόρφωτου, ψιλικατζή-μικροεκδότη για να αναπτύξουν όσο χρειάζεται το θέμα τους, ούτε και εξαρτώνται από την όποια δικτατορική επιβολή ενός ψευτοϊστορικού δόγματος, όπως ο ανύπαρκτος 'ελληνισμός' στο ψευτο-κράτος Ελλάδα, για να γράψουν και να αναπτύξουν διά μακρών την απαγορευμένη στην χώρα τους ιστορική αλήθεια, καθώς και να απορρίψουν και να καταγγείλουν το εν λόγω τυραννικά επιβλημένο, διαστρεβλωτικό και αποχαυνωτικό, ψευτοϊστορικό δόγμα.

Οι ερωτήσεις του φίλου μου έδωσαν να καταλάβω πόσο μακριά βρίσκονται από την ιστορική πραγματικότητα του αρχαίου κόσμου ακόμη και όσοι έχουν ένα προσωπικό ενδιαφέρον να μάθουν κάτι σχετικά. Τα κριτήρια, τα μέτρα και τα σταθμά, οι αξίες και οι αρχές των αρχαίων πολιτισμών τους διαφεύγουν ολότελα, οπότε ακόμη και αρχαία κείμενα να διαβάσουν, είτε δεν τα καταλαβαίνουν καθόλου, είτε τα παρερμηνεύουν φτειάχνοντας έτσι τον ψεύτικο κόσμο της φαντασίας τους για την Αρχαιότητα – κάτι δηλαδή το ολότελα ανύπαρκτο.

Έτσι, αντί να απαντήσω εν συντομία με μερικές εκατοντάδες λέξεις προτίμησα να αφιερώσω πάνω από 10000 λέξεις στην απάντησή μου για να αναδείξω όψεις της Αρχαιότητας οι οποίες παραμένουν ολότελα άγνωστες στους σημερινούς ανθρώπους. Δημοσιεύω εδώ το σύνολο της τελικής απάντησής μου. Ενόσω έγραφα λοιπόν την μακροσκελή απάντηση, αντιλήφθηκα ότι θα μπορούσε υστερογενώς να δημοσιευθεί και γι' αυτό ήδη τότε την χώρισα σε ενότητες και υπο-ενότητες.

Η περί του θέματος αλληλογραφία πέρασε μέσα από κάποιες πρώτες επιστολές που αφορούσαν διαδικαστικά και προσωπικά θέματα. Δημοσιεύω από εκείνες ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα επιστολής μου αναφορικά με την παραχάραξη της Ιστορίας των Αρχαίων Ανατολικών Εθνών και Πολιτισμών από τους δυτικούς Οριενταλιστές ιστορικούς, αρχαιολόγους, φιλολόγους, λογοτέχνες και ζωγράφους, όπως επίσης τμήματα των επιστολών και των περί τον Περίπλου του Άννωνα ερωτήσεων του φίλου μου.

----- Ερώτηση φίλου σχετικά με τον Περίπλου του Άννωνα -------------

Φίλε μου Σαμσαντίν, καλημέρα από την Ελλάδα! Δεν ξέρω πού σε βρίσκω σ' αυτές τις αχανείς εκτάσεις που εξερευνάς! Την απάντησή σου την...ανακάλυψα σήμερα!

Ερώτηση πρώτη λοιπόν: Υπάρχει η πιθανότητα το κείμενο περί Άννωνος να γράφτηκε κατευθείαν στα ελληνικά (δηλαδή η μετάφρασή του από τα Καρχηδονιακά να ήταν μια επινόηση του συγγραφέα) ο οποίος χρησιμοποίησε τις γνώσεις της εποχής του για τις ανατολικές ακτές της Αφρικής; Βλέπω πιστή αναπαραγωγή του χάρτη του Ερατοσθένη (στη διήγηση) και όχι παρατηρήσεις κάποιου που εξερεύνησε την περιοχή. Εσύ που την ξέρεις καλά, τώρα που πέρασε αρκετός καιρός από τότε που ασχολήθηκες με την περιήγηση του Άννωνος ποια γνώμη έχεις;

Ελπίζω να είσαι καλά και να συνεχίζεις τα ατέλειωτα ταξίδια σου.

------------- Αποσπάσματα από την πρώτη απάντησή μου ---------------

Αν σου θυμίζει "πιστή αναπαραγωγή του χάρτη του Ερατοσθένη" (((κάτι που ασφαλώς και δεν είναι, διότι ο Περίπλους βρίθει πληροφοριών και στοιχείων ανυπάρκτων στα ελάχιστα αποσπάσματα της Γεωγραφίας του Ερατοσθένη που έχουν σωθεί και στον χάρτη του οποίου η εγκυρότητα είναι ευθέως ανάλογη της ιστορικότητάς του: τα αρχαιότερα χειρόγραφα είναι πολύ ύστερα))), αυτό συμβαίνει επειδή ως πολύ μεταγενέστερο έργο η Γεωγραφία του Ερατοσθένη βασίσθηκε σε πρότερα φοινικικά, καρχηδονιακά, αραμαϊκά, αιγυπτιακά, περσικά, βαβυλωνιακά και ελληνικά κείμενα τα οποία δεν σώζονται σήμερα.

Με άλλα λόγια, αντί να δεις την εμφανέστατη ιστορική συνέχεια και εξέλιξη, προσπαθείς να δεις τα πάντα ανάποδα.

................................................. 

Η πραγματικότητα είναι ότι ο χάρτης του Ερατοσθένη και ελάχιστα στοιχεία έχει για τις ακτές της Δυτικής Αφρικής και αναξιόπιστος σε μεγάλο βαθμό είναι, όσο δεν βρίσκονται μεγάλα τμήματα της Γεωγραφίας του σε καλά χρονολογημένα και πρώιμα χειρόγραφα.

Ακόμη χειρότερα για το τι μου γράφεις, η "επινόηση του συγγραφέα", την οποία αναφέρεις, είναι απλά και μόνον δική σου νοητική προβολή στο κείμενο, το οποίο διαβάζεις και το οποίο θέλεις να προσαρμόσεις στην ιστορική διαστροφή και στο ψέμμα, το οποίο είναι ολόκληρος ο νεώτερος κόσμος, και στο οποίο έχεις εθισθεί και το οποίο φαίνεται να σου αρέσει. Δεν είσαι ο μόνος που κάνει κάτι τέτοιο. Είναι μια πολύ διαδεδομένη τάση και όχι απλώς σύγχρονη - μεταπολεμική αλλά αποτελεί νεώτερη ιδεοληψία και αρρώστεια. Αφορά μάλιστα και αρκετούς θεωρούμενους σημαντικούς ιστορικούς του 18ου, του 19ου και του 20ου αιώνα οι οποίοι έπεσαν θύματα των αρχικών αναγνωσμάτων τους.

Θα μπορούσε κανείς να γράψει ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια για τους πρώιμους δυτικούς ερευνητές και επιστήμονες οι οποίοι έφθασαν ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα στην Ασία και την Αφρική, ή ακόμη στην Ιταλία, την Ιβηρική και την Βαλκανική χερσόνησο. Προσπαθούσαν να βρουν το τι είχαν στην βορειοδυτική Ευρώπη στρεβλά διαβάσει, και - αποδεδειγμένα - αντί να δουν την πραγματικότητα η οποία βρισκόταν μπροστά τους, συνέχιζαν να 'βλέπουν' την εξωπραγματική και ανύπαρκτη εικόνα, την οποία είχαν σχηματίσει διαβάζοντας στα πανεπιστήμια και στις βιβλιοθήκες τους.

Το τι μου γράφεις εκφράζει την ίδια διανοητική διαστροφή που παρουσιάζει ο άθλιος πίνακας του Ντελακρουά για τον ανύπαρκτό του Σαρδανάπαλο σε αντιπαράθεση με τα πραγματικά, ιστορικά, αληθινά ασσυριακά ανάγλυφα της Νινευή τα οποία απεικονίζουν τον όντως αυθεντικό Ασσουρμπανιπάλ. Πρόσεξε την διαφορά εδώ: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Delacroix_-_La_Mort_de_Sardanapale_(1827).jpg

και εδώ: https://blog.britishmuseum.org/who-was-ashurbanipal/

Ο αληθινός, ιστορικός Ασσουρμπανιπάλ των αρχαίων ασσυριακών αναγλύφων της Νινευή ….. 

….. και το τρισάθλιο ψευδο-καλλιτέχνημα του διαστρεβλωτικού και παραχαρακτικού, ανάξιου ‘καλλιτέχνη’ Ντελακρουά, ο ιστορικά ανύπαρκτος ‘Σαρδανάπαλος’.

Δόξα τω Θεώ, η δική σου 'περίπτωση' είναι ασύγκριτα ηπιώτερη από το τι τερατουργηματικές παραμορφώσεις της ιστορικής αλήθειας έγιναν από δυτικοευρωπαίους 'ακαδημαϊκούς' και 'καλλιτέχνες'.

------- Επισημάνσεις και νέες ερωτήσεις του φίλου --------------------- 

Προσπάθησα πρώτα απ' όλα να δω το αυθεντικό κείμενο του Άννωνος και την εποχή που γράφτηκε. Δεν φιλοδοξώ να ασχοληθώ περισσότερο μ' αυτό το θέμα. Διάβασα το βιβλίο σου και μου κίνησε την περιέργεια. Ξέρω ότι ο χάρτης του Ερατοσθένη κατασκευάστηκε με βάση τα όσα σώθηκαν από τα έργα του. Αλλά μου έκανε εντύπωση το ότι ο Άννων νόμιζε ότι έπλεε προς ανατολάς ενώ θα έπρεπε να πάει προς τη δύση. Σου θυμίζω ότι αυτό συμβαίνει (λαθεμένα) στον χάρτη του "Ερατοσθένη". 

------- Απόσπασμα από την ανταπάντησή μου ----------------------------

Εντυπωσιακό να θέλεις να με διαβάσεις τόσο πολύ. Εφόσον το επιχειρείς, πρέπει να ξέρεις ότι από όλα τα βιβλία μου Ο Περίπλους της Ερυθράς Θαλάσσης είναι αυτό που βρίσκεται πιο κοντά μου. Ίσως επειδή στα χρόνια, στα οποία τοποθετείται χρονολογικά η συγγραφή του, έζησα την περισσότερη ζωή μου.

Αλλά θα με χαροποιούσε πολύ περισσότερο, αν μάθαινα ότι μελετούσες το Χαφτ Πεϋκάρ (Επτά Ομορφιές) του Νεζαμί Γκαντζεβί, εθνικού ποιητή των Αζέρων, ο οποίος τον 12ο αιώνα διευθέτησε ένα θόλο για την Ομορφιά της Ρωμανίας και περιέγραψε την σχέση της με τον Μπαχράμ Γκουρ, τον οποίο πολλοί ερμηνευτές ταυτίζουν - κακώς - με τον Σασανίδη Σάχη Μπαχράμ Ε' (420-438).

Αλλά που ξέρεις; Αν εσύ διάβαζες το Χαφτ Πεϋκάρ μπορεί - με το ενδιαφέρον που έχεις για τον Άννωνα και τον περίπλου των αφρικανικών παραλίων - να προτιμούσες να ασχοληθείς με την επίσκεψη που έκανε ο Μπαχράμ Γκουρ στον θόλο για την Βέρβερη Όμορφη του Μαγρέμπ (της βορειοδυτικής Αφρικής). Αλλά ποιος είναι τελικά ο Μπαχράμ Γκουρ;

Όπως καταλαβαίνεις, το παρόν σημείωμα δεν είναι η απάντηση του πλέον διαφορετικά τοποθετημένου ερωτήματός σου. Είναι μόνον μια συζήτηση επί του διαδικαστικού. Η απάντηση θα έλθει αύριο.

Να είσαι πάντα καλά, φίλε μου! Ειλικρινά χαίρομαι πολύ που σε γνώρισα και χαίρομαι ακόμη περισσότερο που άνθρωποι σαν και σένα υπάρχουν ακόμη σε κείνο τον τόπο! Ο Θεός μαζί σου!

Σαμσαντίν

---------------------- Τελική απάντησή μου -------------------------------------

Αγαπητέ φίλε,

Εφόσον με την πρώτη, επί του διαδικαστικού απάντησή μου, κάλυψα ορισμένα θέματα, εδώ θα περάσω στο κεντρικό σημείο.

Ευχαριστώ θερμώς για την πρόσκλησή σου να γράψω κάτι για τον τόσο ενδιαφέροντα ακριτικό τόπο σου!

Α. Προεισαγωγικές Αναφορές

Άλλοι φίλοι, οι οποίοι έχουν κυττάξει αυτό:

https://www.academia.edu/34399625/Θεματολογία_Ψυχικών_Επιστημών_-_Seminars_in_Spiritual_Exercises_Handouts_in_Greek

και έχουν προξενήσει με την αλληλογραφία τους αυτό:

https://www.academia.edu/42899749/Ψυχική_Οντολογία_Κοσμογονία_Εσχατολογία_και_Θεουργία_με_φωτο_and_λεζάντες_ ,

μου ζητούν να γράψω ατελείωτους τόμους για να μην χορταίνουν να διαβάζουν!

Εγώ είμαι ειλικρινής:

Είμαι τελείως μακριά από τον μικρόκοσμο των διεφθαμένων πανεπιστημίων, των κακούργων και των εγκληματιών του δημοσίου, των άχρηστων, αποχαυνωτικών και αποχαυνωμένων ΜΜΕ, των αργυρώνητων ψευτο-επιστημόνων, και όλων των τρωκτικών για τα οποία το οποιοδήποτε χρηματικό ποσό έχει μια αξία. Μόλις πρωτύτερα, απέρριψα την πρόταση εξαιρετικού φίλου από το Μαλάουϊ να εργασθώ σε εκεί πανεπιστήμιο. Είναι μία νότια αφρικανική χώρα, η οποία έχει σύνορα με την αγαπημένη μου Μοζαμβίκη. Το Μαλάουϊ έχει έκταση λίγο μικρότερη από την Ελλάδα και πληθυσμό γύρω στα 18-20 εκ. Δεν αρνήθηκα να πάω και να ζήσω εκεί ωστόσο. Αλλά μόνον αυθεντικές κοινότητες παραδοσιακών γεωργών και κτηνοτρόφων με ενδιαφέρουν – με τις παραδόσεις, τις δοξασίες, τα ήθη και τα έθιμά τους, τα τραγούδια τους, τις λατρείες και την Πίστη τους. Μοντέρνα κτήρια και κομφόρ μου είναι αποκρουστικά.

Και είμαι τελείως μακριά από τον μάταιο κόσμο των μωρόδοξων, οι οποίοι νομίζουν ότι με 3, 33 ή 133 βιβλία θα κερδίσουν μία προ θανάτου τεράστια περιουσία και μά μετά θάνατον υστεροφημία.

Τίποτα δεν θα μείνει από τον σημερινό κόσμο, κανένα κτήριο, κανένα βιβλίο, κανένα χειρόγραφο, κανένα κράτος, καμμιά κοινωνία, και σχεδόν κανένας άνθρωπος. Οι μόνοι, απειροελάχιστοι, οι οποίοι θα επιβιώσουν θα είναι αυτοί οι οποίοι θα έχουν είτε αγνοήσει ολότελα αυτόν τον κόσμο (όπως πολλοί από τους Μπέτζα φίλους μου στην νοτιοανατολική Αίγυπτο και στο ανατολικό Σουδάν) είτε απορρίψει ολοσχερώς και αναχωρήσει από τον κόσμο αυτό.

Ο εν λόγω φίλος από την Λαμία (ο οποίος επίμονα μου ζητάει να γράψω τόμους επί τόμων) περιμένει από καιρό μια απάντηση πολύ μεγαλύτερη από αυτήν, την οποία περιμένεις εσύ, και η απάντησή μου σε σένα είναι είδος 'προθέρμανσης' για μένα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο κοινός παρονομαστής είναι η Γνωσιολογία: δεν κατανοείτε τι ακριβώς είναι γνώση και πως αποκτάται. Αν και η θεματολογία σας είναι πολύ διαφορετική, έχετε αμφότεροι εγκλωβιστεί σε μια τεράστια απάτη: την θλιβερή αυτοκαταστροφή της βιβλιομανίας.

Νομίζετε (δηλαδή, έτσι σας έχουν κάνει) ότι η γνώση βρίσκεται στα βιβλία, ότι η σύγχρονη επιστημονική βιβλιοραφία είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει για την όποια προσέγγιση σε ένα κάποιο θέμα και την κατανόησή του, ότι τάχα ο άνθρωπος 'μορφώνεται' διαβάζοντας, ότι ο πολιτισμός είναι συνισταμένη της γραφής, της ανάγνωσης και της πολυμάθειας, και ότι μπορείτε να καταφέρετε 'κάτι' με τα (ολοένα περισσότερα) βιβλία (και ... χάρτες για την περίπτωσή σου!!).

Φίλε μου, δυστυχώς το μόνο που καταφέρνετε με όλα αυτά τα άχρηστα σκουπίδια (συμπεριλαμβανομένων και των δικών μου βιβλίων, λημμάτων, επιστημονικών άρθρων και εκλαϊκευτικών δημοσιεύσεων) είναι να χάσετε τις ζωές σας. Το τι ζείτε είναι ένας άθλιος θάνατος. Και ούτε που μπορείτε να φανταστείτε τι ακριβώς είναι ζωή. Αλλά ο Ιησούς, ο οποίος είναι το βασικό σημείο θρησκευτικής αναφοράς για σας, σας το έδειξε: Ζωή είναι Πίστη, δηλαδή η ικανότητα να περπατάς πάνω στην επιφάνεια των υδάτων της λίμνης, να εκβάλεις δαιμόνια, να ξεραίνεις δένδρα, να μετακινείς βουνά, κοκ. Κ-υ-ρ-ι-ο-λ-ε-κ-τ-ι-κ-ά!

Η δεινή θέση στην οποία θα βρεθούν οι ψυχές σας μετά τον θάνατό σας μου είναι πολύ καλά γνωστή. Και σε διαβεβαιώ, δεν υπάρχει τίποτα άλλο σημαντικώτερο ως ενδιαφέρον για τον άνθρωπο. Δεν υπάρχει τίποτα ολόγυρά σου στον υλικό κόσμο, ο οποίος σε περιβάλλει, το οποίο να μπορείς να μάθεις ακριβώς, ορθώς και πλήρως μέσω κάθε υλικής απόπειρας.

Και για να αποπειραθείς κάτι το τόσο άχρηστο, αδιέξοδο και κενό όσο η υλική απόπειρα εκμάθησης / γνώσης, χάνεις την μόνη πραγματικότητα, η οποία είναι ο ψυχικός σου εαυτός, ο ενδότερος εαυτός σου. Η ψυχή σου είναι αρκετή για να σου δώσει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα, τα οποία μπορεί να έχεις σχετικά με τον υλικό κόσμο. Η ψυχή σου μπορεί να βρεθεί κατενώπιον του Καίσαρα και της Κλεοπάτρας, μπορεί να εποπτεύσει τις θαλασσοπορίες των Καρχηδονίων, μπορεί να παρευρεθεί σε δημόσιες ιεροτελεστίες των Καρχηδονίων, μπορεί να παρακολουθήσει τις εργασίες των γραφέων σε αρχαίους ναούς και βιβλιοθήκες, μπορεί να δει όλη την γήινη επιφάνεια, και – φυσικά – η ψυχή σου μπορεί να περιγράψει στο σώμα σου (δηλαδή την καρδιά και το μυαλό σου) το ακριβές σχήμα της γήινης επιφάνειας και των όποιων 'ηπείρων' – όπως άλλωστε μπορεί επίσης να σου πει τι σχήμα είχε η αρχική, προκατακλυσμιαία γήινη επιφάνεια, η οποία δεν ήταν επιμερισμένη σε ξεχωριστά τμήματα αλλά ενιαία και δεν περιβαλλόταν από την θάλασσα (αλμυρά ύδατα) αλλά από τον ωκεανό (γλυκά ύδατα). Και την ψυχή του δεν την προσεγγίζει κάποιος διαβάζοντας 100 βιβλία αλλά κάνοντας τις σωστές ψυχικές ασκήσεις (μαζί με τον σωστό τρόπο ζωής – ο οποίος είναι όλως αδύνατος  σε μεγάλες πόλεις είτε τώρα είτε πριν από 2000 χρόνια) και αφιερώνοντας τον περισσότερο χρόνο του εκεί.

Δεν ισχύει τίποτα από όσα βλέπεις τριγύρω σου. Τα πάντα είναι εντελώς διαφορετικά από το πως τα βλέπεις. Και σου ξεφεύγει (εσένα και όλου του κόσμου) απόλυτα η λειτουργικότητά τους ή η αιτία τους. Ζεις σε ένα απέραντο ψέμμα. Και συ και όλοι οι άλλοι. Και ζώντας σ' αυτό δεν μπορείτε να δείτε τίποτα από την αλήθεια, αν και είναι μπροστά σας. Αυτό συμβαίνει επειδή το ψέμμα, στο οποίο αναφέρομαι, είναι ένας ανεπτυγμένος μέσα στις χιλιετίες παραμορφωτικός φακός πολλαπλών επιπέδων.

Και όταν τρακάρετε την αλήθεια σε κάποια κείμενα, τα οποία χρονολογούνται πριν από 3000 ή 4000 ή 4500 χρόνια, τότε αυτή σας φαίνεται σαν ένα 'παραμύθι' ή σαν ένα απίστευτο ψέμμα. Αυτή είναι όλη η περιγραφή του προκαταδικασμένου κόσμου σας, ο οποίος πολύ σύντομα θα σαρωθεί αναπότρεπτα και αμετάκλητα από μια αμείλικτη σειρά επερχομένων αφανιστικών κτυπημάτων, μπροστά στα οποία ο κορωναϊός θα φανεί ως θεόσταλτη ευλογία.

Με τα παραπάνω δεν θέλω να αποφύγω να σου απαντήσω, αλλά προσπαθώ να σου εξηγήσω πόσο άχρηστη ήταν η ζωή όλων σας, οι οποίοι μέσα στην ασύλληπτη τύφλα σας νομίσατε ότι μπορείτε να βεβηλώνετε ιερά κείμενα προβάλοντας σ' αυτά την θλιβερή άγνοια, την διαστροφή, την παράνοια και την αβυσσαλέα ανηθικότητα του νεώτερου ανθρώπου. Δεν αναφέρομαι σε σένα ειδικά, αλλά αναφέρομαι σε πιθανούς 'συγγραφείς', 'ιστορικούς' ή 'διανοούμενους' με τα πονήματα των οποίων ο τρόπος ζωής σας μπορεί να σας έφερε σε επαφή.

Στο είπα και, παρά το γεγονός ότι δεν εννοείς να με καταλάβεις, στο επαναλαμβάνω: μη διαβάζεις κανενός 'δυτικού' συγγραφέα κείμενο των τελευταίων 500 χρόνων. Εμού συμπεριλαμβανομένου.

Διάβασε κείμενα ιστορικών περιόδων – αποδεχόμενος τα μέτρα τους και κρίνοντάς τα σημείο προς σημείο με εκείνα τα μέτρα. Τα δικά σου μέτρα δεν υπάρχουν. Πέταξέ τα στα σκουπίδια, αν νομίζεις ότι υπάρχουν. Και τα δικά σου και όλων των συγχρόνων. Είστε μια εκτρωματική περίπτωση ψευδανθρώπων, οι οποίοι όλοι σχεδόν θα αφανισθούν επειδή αυτό τους ταιριάζει. Και αυτό θα είστε μέχρι τότε, εκτός και αν κάποιοι από σας καταφέρουν και απορρίψουν τους έως σήμερα εαυτούς τους ως βδέλυγμα και να ανακαλύψουν τους ενδότερους εαυτούς τους, δηλαδή τις ψυχές τους, έτσι δηλαδή απόλυτα αναγεννώμενοι στην αλήθεια. Με άλλα λόγια και πολύ περιληπτικά: κανένας δεν γεννήθηκε και δεν γεννιέται ως βδέλυγμα ή ως τυφλός ψευδάνθρωπος, αλλά έγινε και γίνεται άκριτα αποδεχόμενος την πανούκλα της νεώτερης κοινωνίας – τα 'μέτρα' και τα 'σταθμά' της.

Αυτή είναι η μόνη αλήθεια και η μόνη μέθοδος την οποία, αν ακολουθήσεις, θα βρεις την πραγματική κατάσταση του κόσμου τριγύρω σου.

Διάβασε Μιχαήλ Ψελλό, Πορφυρογέννητο, Προκόπιο, Κοσμά Ινδικοπλεύστη, Νεμέσιο Εμέσης ή Άγιο Βασίλειο! Όχι ξεκινώντας από εισαγωγές συγχρόνων! Κατ' ευθείαν την μετάφραση, αν δεν τα καταφέρνεις στο πρωτότυπο. Διάβασε Μοχιεντίν Ιμπν Άραμπι, Νεζαμί Γκαντζεβί, Φερντοουσί, Ταμπαρί! Και πάλι χωρίς εισαγωγές, αλλά κατ' ευθείαν την μετάφραση!

Η Διδασκαλία Παντοδαπή του Μιχαήλ Ψελλού είναι αρκετή για να σε κάνει να καταλάβεις τι ακριβώς είναι το σύμπαν. Όπως και η Εξάμερος του Αγίου Βασιλείου.

Και το Σαχναμέ του Φερντοουσί είναι το μόνο κείμενο που εξηγεί κατά προσέγγισιν τι είναι ο Άνθρωπος, από τι απαρτίζεται και πως έχει συντεθεί η ψυχή του. Δεν είναι απλά και μόνον ένα Έπος Ηρώων και Βασιλέων, όπως ανίδεοι, άθεοι και υλιστές, νεώτεροι δυτικοί παρερμηνευτές το παρουσιάζουν, έτσι όμως βουλιάζοντας σε μια απέραντη θάλασσα αναντιστοιχιών μεταξύ του κειμένου του Φερντοουσί και της Ιστορίας όπως αυτή ήταν γνωστή και σε κείνον και στους νεώτερους Οριενταλιστές.

Αλλά – και πάλι – μην αποπειραθείς να προβάλλεις τα δικά σου μέτρα και σταθμά στα κείμενα αυτά!

Ούτε και να περιμένεις να σου δώσουν την τροφή στο στόμα!

Τα κείμενα, τα οποία δεν έχουν γραφεί για να είναι δυσνόητα, είναι άχρηστα και θέλουν πέταγμα στα σκουπίδια. Όπως και οι κρετίνοι που ασχολούνται μαζί τους! Για να λειτουργήσει σωστά ένα κείμενο, πρέπει να είναι ένα δύσκολο διαγώνισμα.

Πρέπει να μάθεις να δουλεύεις στο κάθε κείμενο με τα μέτρα, τα οποία σου δίνει ο συγγραφέας. Η ανάγνωση κάθε γραμμής κειμένου είναι μια διπλή προσπάθεια:

1) κατανόηση περιεχομένου και

2) καταγραφή μέτρων κρίσεως και αξιών, οι οποίες ισχύουν ως κριτήρια και σηματοδότες ερμηνείας απ' άκρου εις άκρον στο συγκεκριμένο έργο.

Με τα δεύτερα θα καταλάβεις τα παρακάτω τμήματα του περιεχομένου, και έτσι σύντομα θα αντιληφθείς ότι ένα σημαντικό κείμενο διαβάζεται προχωρώντας μπροστά και πίσω συνέχεια και μέχρι το τέλος.

Β. Εισαγωγική Απάντηση

Περιοριζόμενες στα περί τον Άννωνα σημεία τους. οι δύο επιστολές σου έχουν βασικά προβλήματα, τα οποία ανάγονται σε τρεις εντελώς διαφορετικούς τομείς.

Ι. Η Ιερότητα της Ύπαρξης και οι Αρχαίοι Θαλασσοπόροι, Χαρτογράφοι, Γεωγράφοι, Γραφείς και Αρχιερείς

Μόνον ο ένας από αυτούς είναι το τι νομίζεις ότι σε ενδιαφέρει, δηλαδή η Ιστορία των Αρχαίων Οδοιπόρων, Θαλασσοπόρων, Γραφέων - Αντιγραφέων, Γεωγράφων, Χαρτογράφων, Γεωμετρών, Κοσμολόγων, Αστρονόμων, Αρχιερέων, Μυστών και Θεουργών.

Ούτε και αυτό το αντιλαμβάνεσαι στις σωστές του διαστάσεις βέβαια. Και θέλεις να ασχοληθείς με ένα σημείο του (ένα κείμενο και κάποιες αναφορές του), χωρίς να θέλεις πρώτα να μάθεις το πλαίσιο μέσα από το οποίο προέκυψε.

Νομίζεις (ή έτσι τουλάχιστον δείχνεις και διάψευσέ με σε παρακαλώ, αν κάνω λάθος, επειδή δεν σε γνωρίζω προσωπικά, οπότε συνάγω συμπεράσματα μέσα από τις γραμμές) ότι α) η όποια ενασχόληση με την γνώση, την μάθηση, την καταγραφή, την αντιγραφή, την μετάφραση, την ανάγνωση και την αρχειοθέτηση σε μια βιβλιοθήκη ή σε ένα ναό, β) η όποια δημόσια δραστηριότητα - από την απόφαση για τα κοινά μέχρι τον απόπλου αποίκων, οι οποίοι θα κατοικούσαν σε μακρινούς τόπους -, ή γ) ακόμη η όποια εμπορική και οικονομική συναλλαγή συνέβαινε χωρίς να έχει μια καθοριστική ηθική, θρησκευτική, λατρευτιική, ιερατική και ψυχική διάσταση.

Η σύγχρονη αντίληψη ότι όλα τα παραπάνω μπορούν να συμβούν χωρίς να υφίσταται ηθική, θρησκευτική, λατρευτιική, ιερατική και ψυχική διάσταση των συγκεκριμένων πράξεων, ενεργειών, δραστηριοτήτων, κινήσεων και μετακινήσεων αποτελεί μια τερατώδη διαστροφή, μια βδελυρή κτηνωδία, μια υστερική παράνοια, και ένα αβυσσαλέο και απάνθρωπο μίσος.

Δεν υπάρχει, όχι απλώς ανθρώπινη ύπαρξη αλλά γενικώτερα, ύπαρξη χωρίς Ιερότητα. Αν δεν μπορείς να το αντιληφθείς, παραιτήσου από κάθε ενασχόληση με την Αρχαιότητα, τα Χριστιανικά και τα Ισλαμικά Χρόνια, τις Τέχνες, τις Αρχαίες Επιστήμες και τα Γράμματα! Γιατί; Είναι πολύ απλό. Παρερμηνεύεις τα πάντα και είσαι ανίκανος να καταλάβεις σωστά το παραμικρό.  

Η μόνη αλήθεια είναι ακριβώς αυτή: στην Καρχηδόνα, στην Αίγυπτο, στην Φοινίκη, στην Ανατολία, στην Μεσοποταμία, στην Μερόη, στην Υεμένη, στο Ιράν και αλλού, τίποτα δεν έκαναν οι άνθρωποι – ούτε μισό βήμα, όχι μία ολόκληρη αποικιακή αποστολή – χωρίς να αναλογισθούν την ηθική διάσταση του διαβήματος και της ενέργειάς τους και χωρίς να αναρωτηθούν αν παραβίαζαν την Ιερότητα του Σύμπαντος (το οποίο, ευτυχώς για κείνους, εννοούσαν πολύ διαφορετικά από το πως το αντιλαμβάνεσαι συ και οι περισσότεροι σημερινοί άνθρωποι).

Αυτή η αίσθηση ιερότητας του χώρου και της ύπαρξης ασφαλώς και υπήρχε στους Αρχαίους Έλληνες και στους Ρωμαίους. Αλλά σε κάποιες αρχαιοελληνικές πόλεις και κατά μία ιστορική περίοδο στην Ρώμη επικράτησαν ανίερες, βέβηλες και βδελυρές καταστάσεις, τις οποίες ο σύγχρονος παραμορφωτικός φακός των απατεώνων δυτικών ιστορικών, φιλολόγων, αρχαιολόγων και φιλοσόφων παρερμηνεύει εξεπίτηδες, συγκαλύπτει και αποσιωπά, και σε τελική ανάλυση εμποδίζει τους πλείστους να τις εντοπίσουν και να τις αντιληφθούν στις σωστές τους διαστάσεις.

Η Αθήνα του 5ου προχριστιανικού αιώνα ήταν ένα σατανικό βδέλυγμα, το οποίο απορρίπτεται ως περίττωμα της Ιστορίας του Ανθρώπου είτε με βάση τα μέτρα του Ομήρου, είτε τις αξίες του Ησιόδου, είτε τα κριτήρια του Πλουτάρχου, ο οποίος ανάμεσα σε όλους τους σήμερα γνωστούς αρχαίους Έλληνες ήταν ντε φάκτο ο αύσγκριτα πιο σημαντικός ως αρχιερέας του Μαντείου των Δελφών.

Μία Τζιχάντ, ένας Ιερός Πόλεμος δηλαδή, ήταν ο Τρωϊκός Πόλεμος, επειδή είχαν παραβιασθεί η Ηθική των Αχαιών και η Ιερότητα του τόπου από όπου ο Πάρις έκλεψε την Ωραία Ελένη: αυτή είναι η μόνη βασική πραγματικότητα της ανάλυσης της Ιλιάδας.

Οι ψευτοδιανοούμενοι και σατανοϊστορικοί, οι οποίοι αισχρώς εμπλέκουν τάχα οικονομικά κίνητρα, δήθεν 'πολιτικά' κριτήρια, και άχρηστες στρατιωτικές παρατηρήσεις είναι εγκληματίες, τους οποίους αν δεν εξαφανίσετε τιμωρώντας τους και κλείνοντάς τους σε μοναστήρια, θα εξαφανιστείτε εξαιτίας της απομάκρυνσής σας από την αλήθεια και από την ηθική αποτίμηση εκείνου του γεγονότος και όλων των γεγονότων της Ιστορίας, καθώς και συνεκδοχικά των δικών σας πράξεων.

Όλα αυτά τα παραπάνω πρέπει να έχεις στο μυαλό σου όταν ασχολείσαι με την Αρχαία Ιστορία, ιδιαίτερα εθνών και πολιτισμών για τους οποίους δεν έχεις μελετήσει τίποτα.

ΙΙ. Γνωσιολογία

Σημεία της επσιτολής σου ανάγονται σε θέματα εντελώς γνωσιολογικά και καθόλου ιστορικά-φιλολογικά: τι είναι 'γνώση' και πως ακριβώς προσλαμβάνεται / αποκτάται. Όπως ξέρεις, ανάμεσα στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, η γνωσιολογία ήταν ο ένας από τους πέντε τομείς της φιλοσοφίας (μαζί με την ηθική, την αισθητική, την λογική και την λεγόμενη μεταφυσική). Αυτό το σημείο δεν αφορά μόνον τον αρχαίο κόσμο αλλά και τον σημερινό (Cognitive Science).

Οι αφέλειες του σύγχρονου ιστορικού δαρβινισμού δεν μπορούν να γίνουν δεκτές στο επίπεδο της Γνωσιολογίας. Με το παραπάνω λεκτικό σχήμα δεν αναφέρομαι στην Ανθρωπολογία, στην θεωρία της εξέλιξης των ειδών, και στην ψευδέστατη και βδελυγματική κοροϊδία της καταγωγής του ανθρώπου από τον πίθηκο. Ο ιστορικός δαρβινισμός είναι μια δευτερογενής, απατηλή προβολή του ανθρωπολογικού εξελικτικού σχήματος στην Ιστορία της Ανθρωπότητας – κάτι που γίνεται σε διαστροφική παραποίηση όλων των ιστορικών πηγών, όλων των αρχαίων κειμένων, και όλων των αντιλήψεων και των γνώσεων τις οποίες τεκμηριωμένα είχαν όλα τα αρχαία έθνη αναφορικά με το γενικό σχεδιάγραμμα της Ανθρώπινης Ιστορίας.

Η ψευτο-θεωρία του σύγχρονου ιστορικού δαρβινισμού στηρίζεται στον ανιστόρητο και παρανοϊκό συλλογισμό ότι 'παλιά' οι άνθρωποι είχαν λίγες 'γνώσεις', λαθεμένη αντίληψη του κόσμου, και πολλές δεισιδαιμονίες, και ότι με την πάροδο των αιώνων και των χιλιετιών ο άνθρωπος 'προόδευσε', τάχα 'ανεβαίνοντας' στο δήθεν επίπεδο της σύγχρονης επιστήμης. Αυτό το γελοίο σχήμα είναι μια αναπόδεικτη σειρά ασύνδετων αφορισμών, μια συλλογή ετερόκλιτων υποθέσεων εργασίας χωρίς την παραμικρή αλληλουχία, μια άθλια απόπειρα εξαπάτησης του κόσμου, και μια απάνθρωπη και κτηνώδης άρνηση της Ανθρώπινης Ιστορίας όπως την τεκμηριώνουν τα ίδια τα ιστορικά κείμενα όλων των εποχών. Σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς υπάρχουν ιερά κείμενα τα οποία διαλαμβάνουν την Κοσμογονία, την Κοσμολογία και την αρχικά ανώτερη υπόσταση των ανθρώπων, οι οποίοι σταδιακά και εξαιτίας των λαθών τους (δηλαδή των ηθικών παραπτωμάτων τους) υποβιβάζονταν από πτώση σε πτώση και από παρακμή σε παρακμή. Αυτή είναι η Αληθινή Ιστορία του Ανθρώπου: όχι ανοδική 'εξέλιξη' και 'πρόοδος', αλλά καθοδική διολίσθηση και καταβαράθρωση στο βδέλυγμα των σημερινών ανόμων νόμων, μολυσματικών κοινωνιών, και κακουργηματικών κρατών.

Το δαρβινιστικό εξελικτικό σχήμα 'πρωτόγονος άνθρωπος' – 'αρχαίος άνθρωπος' – 'μεσαιωνικός άνθρωπος' – 'νεώτερος άνθρωπος της επιστήμης και της τεχνολογίας' είναι ένα αναπόδεικτος παραλογισμός. Η αλήθεια είναι το άκρως αντίθετο.

Το θέμα είναι τεράστιο και όχι άμεσα σχετιζόμενο με την ερώτησή σου, αλλά σε μια διάσταση την αφορά απόλυτα.

Φίλε μου, είτε σου αρέσει, είτε όχι, δεν ξέρεις ούτε το σχήμα της Αφρικής ούτε την κατεύθυνση της ναυσιπλοΐας κατά μήκος των ακτών της! Ούτε συ, ούτε και κανένας άλλος, εκτός των ελαχίστων οι οποίοι είναι ικανοί να έχουν μια πολύ ακριβή αντίληψη του τι είναι γνώση και πως αποκτάται, καθώς και μία σαφή αίσθηση των διαστάσεων, των μορφών και των σχημάτων της υλικής πραγματικότητας (του σύμπαντος).

Ούτε και αποτελούν τεκμήρια οι φωτογραφίες της ΝΑΣΑ, μιας αναξιόπιστης, απάνθρωπης, αλλά και καταγέλαστης (εξαιτίας της ανάμεσά τους επικρατούσης ηλιθιότητας) συμμορίας εγκληματιών αποπληροφόρησης και παραπληροφόρησης του κόσμου. Αυτές οι φωτογραφίες έχουν τόση αξία όσο τα διάφορα ψευδοϊατρικά πιστοποιητικά των δήθεν αναξιοπαθούντων ζητιάνων, οι οποίοι κλέβουν όσους τους πιστεύουν.  

Το θέμα δεν λήγει εδώ. Απλώς μόνον το έθιξα. 

ΙΙΙ. Ηθική

Την ηθική διάσταση της κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας στην διάρκεια των αρχαίων πολιτισμών (όπως και κατά τους χριστιανικούς και ισλαμικούς χρόνους) ήδη ανέφερα παραπάνω ως απαραίτητο στοιχείο να έχει όποιος μελετάει και ενδιαφέρεται να γνωρίσει στιγμές του ανθρώπινου παρελθόντος. Αλλά, επιπλέον, υπάρχει και μια άλλη, τεράστια, ηθική διάσταση στο ερώτημά σου και αυτή οφείλεται στην αναφορά την οποία είχες στην αρχική σου επιστολή. Εκεί περιγράφεις το εξής σκεπτικό:

"Υπάρχει η πιθανότητα το κείμενο περί Άννωνος να γράφτηκε κατευθείαν στα ελληνικά (δηλαδή η μετάφρασή του από τα Καρχηδονιακά να ήταν μια επινόηση του συγγραφέα) ο οποίος χρησιμοποίησε τις γνώσεις της εποχής του για τις ανατολικές ακτές της Αφρικής;"

Ξέρεις τι κάνεις; Στο ανέφερα ήδη στην πρώτη απάντησή μου. Κάνεις μια νοητική προβολή χαρακτηριστικών, νοοτροπιών, συμπεριφορών και ενδεχομένων της δικής σου εποχής στο κείμενο απέναντι στο οποίο στέκεσαι.

Το γεγονός ότι μια νοητική προβολή σε ένα κείμενο είναι ένα τεράστιο μεθοδολογικό λάθος συγχρόνων ιστορικών είναι μία μόνον διάσταση του προβλήματος. Και στο τόνισα και στην πρώτη μου απάντηση και παραπάνω. Τα κείμενα ισχύουν με τα δικά τους μέτρα. Κάθε απόπειρα ενός επιστήμονα να προβάλει δικές του αξίες, αντιλήψεις και μέτρα και σταθμά (ή αξίες, αντιλήψεις και μέτρα και σταθμά της εποχής του) σε ένα ιστορικό κείμενο είναι ένα λάθος, το οποίο οδηγεί πάντα σε λάθος συμπεράσματα.

Αλλά αυτό είναι το έλασσον.

Το μείζον είναι ακριβώς το θέμα Ηθικής, το οποίο θέτω τώρα.

Με τα παραπάνω, εσύ δεν προσάπτεις στον συγγραφέα του κειμένου απλά και μόνον αξίες, αντιλήψεις και μέτρα και σταθμά της εποχής σου.

Του προσάπτεις απάτες, διάθεση εξαπάτησης αναγνωστών, και απόπειρα απόκρυψης των προσωπικών του γνώσεων διά της απόδοσής τους σε άλλους, πρότερους.

Φίλε μου,

Ποιος σου είπε ότι οι αρχαίοι λαοί, είτε Καρχηδόνιοι, είτε Αιγύπτιοι, είτε Έλληνες της Αλεξάνδρειας (για να περιορισθώ στους σχετιζόμενους με το εν λόγω κείμενο), είχαν μέσα τους τον ψυχικό βόθρο των συγχρόνων ανθρωπομόρφων τεράτων, τα οποία νομίζουν ότι μπορούν να λένε όσα ψέμματα τους αρέσει, όπου, όποτε και όπως τους αρέσει;

Από που και ως που αποδίδεις τέτοια ανηθικότητα, αισχρή βρωμιά και διάθεση κατακορόιδευσης των αναγνωστών – που ασφαλώς και είναι υπαρκτές και μάλιστα πολύ διαδεδομένες καταστάσεις σήμερα – σε ανθρώπους των οποίων ο τρόπος της ζωής, η καθημερινότητα, η ηθική, η πίστη, η ευσέβεια και η ευλάβεια ολότελα σου ξεφεύγουν, και επιπλέον σου είναι αδιανόητες;

Σου είπε κανένας ότι ήταν ανεκτό το σατανικό αίσχος της ομοφυλοφιλίας, της πορνείας, της μοιχείας και των ομαδικών οργίων στους Καρχηδόνιους ή στους Αιγύπτιους ή στους πρώιμους πτολεμαϊκούς Αλεξανδρινούς Έλληνες ιερείς και αρχιερείς, μύστες και θεουργούς, οι οποίοι ήταν αυτοί, οι οποίοι έγραφαν κείμενα σε βιβλιοθήκες και ναούς, μετέφραζαν και αρχειοθετούσαν, συνέλεγαν και διέδιδαν την γνώση;

Έχεις υπόψει σου πως ζούσαν στην Καρχηδόνα ή στην Αίγυπτο, οι οποίες είναι οι χώρες, οι οποίες σχετίζονται άμεσα με το εν λόγω κείμενο πριν αυτό αντιγραφεί από αρκετούς και διαφορετικούς Χριστιανούς καλογήρους αργότερα; Γνωρίζεις πως ζούσαν οι μεταφραστές οι οποίο εργάζονταν στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας;

Έχεις διαβάσει αρχαίες αιγυπτιακές προσευχές, τις οποίες οι Αιγύπτιοι πρόφεραν πριν κοιμηθούν κάθε βράδι; Απαριθμούσαν τις αμαρτίες και τα ηθικά παραπτώματα τα οποία είχαν καταφέρει να μην επιτελέσουν, έτσι υπακούοντας στην Αρχαία Αιγυπτιακή Ηθική η οποία ήταν η επιτομίς του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού.

Αντιλαμβάνεσαι σε ποιούς διετίθεντο προς ανάγνωσιν τα κείμενα αυτά, στους χώρους όπου αρχειοθετούνταν; Σου είπε κανείς ότι έμπαινε εκεί πέρα το κάθε αρπακτικό και ο κάθε απατεώνας; Ή ότι δεν υπήρχαν επιθεωρητές αρχιερείς, οι οποίοι επέβλεπαν τις εργασίες του κάθε γραφέα, αντιγραφέα, ή μεταφραστή και ήσαν σε θέση να εντοπίσουν τι είναι και τι δεν είναι απάτη; Ή μήπως νόμισες ότι οι αρχαίες αιγυπτιακές βιβλιοθήκες, οι οποίες ήταν τμήματα απεράντων ναών, και η ιστορική βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ήταν 'κάτι σαν τις σύγχρονες βιβλιοθήκες';

Έχεις αναρωτηθεί τι είναι απάτη και εξαπάτηση, ψέμμα και διαστρέβλωση;

Έχεις αναρωτηθεί αν αρχιερείς και θεουργοί, μύστες και πάνσοφοι ιεροφάντες είχαν την διάθεση να λερώσουν την ψυχή τους με την βρωμιά του σημερινού παγκόσμιου βόθρου και να την βαρύνουν αυτοκαταστροφικά πριν την μετά τον θάνατό τους αναπόφευκτη (για όλους) ψυχοστασία;

Αν δεν αντιληφθείς ότι η κάθε ανθρώπινη πράξη ισχύει μόνον ως διάσταση ηθικής συνειδητότητας και συμπεριφοράς, σου είναι άχρηστο να διαβάζεις για αρχαίους ανατολικούς πολιτισμούς.

Με το παραπάνω δεν εννοώ ότι όλοι οι άνθρωποι ήταν τότε τέλειοι και αγαθοί, ειλικρινείς και αληθινοί. Όχι! Υπήρχαν και απατεώνες, και ψεύτες, και μοιχοί, και κλέφτες, και φονιάδες. Και υπήρχαν αρκετοί και σε διάφορα κοινωνικά επίπεδα. Αλλά όχι στον βαθμό της παραπλανητικής αλλοίωσης ενός κειμένου. Επιπλέον, το ψεύδος, η απάτη, και η διαστρέβλωση τιμωρούνταν με άμεση θανάτωση – αντίθετα από την σημερινή, κατεξευτελισμένη και ξεπεσμένη εποχή μας, την διάκριση 'εξουσιών', και την άθλια σατανο-δικαιοσύνη. Οπότε, και αν κάποιος απεπειράτο κάτι το τόσο σοβαρό όσο η διαστρέβλωση ενός κειμένου, αυτή η προσπάθεια θα έπρεπε να έχει αντίκρυσμα, δηλαδή να γίνει για ένα σοβαρό σκοπό – όχι την απόδοση ενός συγχρόνου κειμένου σε ένα αρχαίο αλλά άγνωστο βασιλιά του οποίου το όνομα δεν έλεγε και πολλά ακόμη και στους πιο πολυμαθείς.

Κλείνω την αναφορά μου στην ηθική διάσταση του ερωτήματός σου τονίζοντας και πάλι ότι καμμιά μελέτη μιας εποχής δεν μπορεί να σταθεί, αν ο μελετητής δεν έχει μια πολύ καλή γνώση των ηθικών αξιών εκείνης της εποχής – και κυρίως του πλαισίου στο οποίο αναφέρεται.

Γ. Ο Περίπλους του Άννωνα και το Πολιτισμικό Υπόβαθρο των Αρχαίων Ανατολικών Εθνών

Γράφεις τα εξής: 

Υπάρχει η πιθανότητα το κείμενο περί Άννωνος να γράφτηκε κατευθείαν στα ελληνικά (δηλαδή η μετάφρασή του από τα Καρχηδονιακά να ήταν μια επινόηση του συγγραφέα) ο οποίος χρησιμοποίησε τις γνώσεις της εποχής του για τις ανατολικές ακτές της Αφρικής; Βλέπω πιστή αναπαραγωγή του χάρτη του Ερατοσθένη (στη διήγηση) και όχι παρατηρήσεις κάποιου που εξερεύνησε την περιοχή.

Η προσέγγιση στο θέμα και η ερώτησή σου έχουν από μόνες τους πολλά κενά.

Κατ' αρχήν, όπως ήδη σου είπα, το ίδιο το κείμενο του Περίπλου του Άννωνα έχει πολλές συγκεκριμένες πληροφορίες για τα πεπραγμένα της καρχηδονιακής

αποστολής. Πρέπει να το διαβάσεις αργά, προσεκτικά και τμηματικά. Πρέπει να σταματάς στο κάθε σημείο όπου παρατίθεται μαι ξεχωριστή πληροφορία. Έτσι θα μπορέσεις να απαριθμήσεις πόσα νέα στοιχεία το κείμενο παρουσιάζει.

Στην συνέχεια, θα πρέπει να το εντάξεις στα γνωστά πλαίσια της αρχαίας φοινικικής και καρχηδονιακής γραμματείας. Να το δεις δηλαδή μέσα στα πραγματικά του πλαίσια και στις πραγματικές του διαστάσεις. Να δεις πως έγραφαν, πως κατέγραφαν και πως εξιστορούσαν οι Αρχαίοι Φοίνικες και Καρχηδόνιοι.

Έπειτα, θα πρέπει να το δεις μέσα σε γενικώτερα πλαίσια αναλόγων κειμένων των μεγάλων αρχαίων ανατολικών πολιτισμών, εθνών και φιλολογιών, δηλαδή των Ασσυροβαβυλωνίων και των Αρχαίων Αιγυπτίων.

Τι ήταν η αναγραφείσα επιγραφή του Περίπλου του Άννωνα, την οποία κάποιος Αιγύπτιος ή Καρχηδόνιος αντέγραψε στην Καρχηδόνα και μετέφερε στην Αίγυπτο, όπου πιθανώτατα κάποιος Αιγύπτιος ή Αλεξανδρινός Έλληνας μετέφρασε εργαζόμενος στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας κατά τον 4ο ή πιθανώτερα τον 3ο προχριστιανικό αιώνα; Ήταν ένα κείμενο, μια αναθηματική επιγραφή αρχικά, το οποίο περιέγραφε την καρχηδονιακή αποικιακή αποστολή και τον αποικισμό των δυτικών αφρικανικών παραλίων εκ μέρους των Καρχηδονίων.

Είτε τα φοινικικά βασίλεια είτε η Καρχηδόνα ήταν, παρά την θαλασσοκρατία τους, μικρά κράτη με μικρό κύκλο εξουσίας, ολιγάριθμη ελίτ, στοιχειώδη διοικητική μηχανή, και ελάχιστη αυτοκρατορική πομπή. Μπορεί στα μισά του 5ου προχριστιανικού αιώνα, η Καρχηδόνα να ήταν μεγαλύτερη από την Κόρινθο, την Αθήνα, την Σπάρτη, την Ρώμη, ή ακόμη την Βύβλο της Φοινίκης και την Τύρο, πόλη καταγωγής όλων των Καρχηδονίων, αλλά ήταν μια σκιά μπροστά στην Ουασέτ, την οποία οι Αιγύπτοι αποκαλούσαν Νιούτ (ως την κατ' εξοχήν πόλη – όπως μια χιλιετία αργότερα οι Άραβες αποκάλεσαν την Γιαθρίμπ / Αιθρίβη 'Μαντίνα', δηλαδή την κατ' εξοχήν πόλη), δηλαδή τις Θήβες της Αιγύπτου.

Η Καρχηδόνα ολόκληρη στα χρόνια του Άννωνα (όπως και η Αθήνα του Περικλή) θα είχε ίσως λίγο περισσότερο πληθυσμό από όσους ιερείς είχε μόνον ο Ναός του Άμμωνα στο Καρνάκ των Θηβών στα χρόνια της ακμής της Αιγύπτου, δηλαδή στην αρχή της 18ης δυναστείας, στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 15ου προχριστιανικού αιώνα.

Στην εποχή του Άννωνα, η Καρχηδόνα ήταν το κέντρο μιας μεγάλης θαλάσσιας υπερδύναμης αλλά ήταν πληθυσμιακά πολύ μικρότερη από την σύγχρονή της, υπόδουλη στους Αχαιμενιδείς, Βαβυλώνα. Και ακριβώς εξαιτίας του πολιτειακού, ρεπουμπλικανικού και αιρετού - δημοκρατικού καθεστώτος της, η Καρχηδόνα δεν είχε την φαραωνική πομπή των Θηβών της Αιγύπτου, της Περσέπολης ή παλαιότερα της σαργωνιδικής Ασσυρίας και της Νινευή.

Ι. Ο Περίπλους του Άννωνα και η Αποστολή στο Πουντ της Φαραώ Χατσεπσούτ

Με αυτά κατά νουν, θα πρέπει τώρα να δεις με ποια αρχαία αιγυπτιακά και ασσυροβαβυλωνιακά κείμενα θα πρέπει να παραβάλεις τον Περίπλου του Άννωνα για να κάνεις τις απαραίτητες συγκρίσεις και να καταλάβεις τι είναι ένα αρχαίο κείμενο.

Ένα από τα συγκρίσιμα μεγέθη είναι η Αποστολή της Χατσεπσούτ στο Πουντ. Ανεγραμμένο στο νότιο ήμισυ της δεύτερης κιονοστοιχίας (και στους τρεις τοίχους) του ταφικού ναού της πρώτης φαραώ της Αιγυπτιακής Ιστορίας (και της πρώτης βασίλισσας της Παγκόσμιας Ιστορίας) στο Ντέιρ αλ Μπάχρι των Δυτικών Θηβών (Λούξορ) διαλαμβάνει τα πεπραγμένα της υπό τον Ναύαρχο Νεχεσί αποστολής, την οποία απέστειλε για εμπορικούς, γεωπονικούς και ιερατικούς λόγους η θεία του Τούθμωση Γ', η οποία τον κρατούσε αιχμάλωτο στον ναό του Άμμωνα του Καρνάκ για να βασιλεύει η ίδια. Το γεγονός χρονολογείται γύρω στο 1480-1475 πτεμ (πριν την εποχή μας). Το κείμενο αυτό αποτελεί και την αρχή της Ιστορίας της Σομαλίας, επειδή είναι το πρώτο, το οποίο αναφέρεται διεξοδικά στο εκεί βασίλειο του Πουντ, ονομάζοντας τον βασιλιά και την άρρωστη βασίλισσά του οι οποίοι υποδέχθηκαν τον Νεχεσί και τον αιγυπτιακό στόλο. Τμήματα του διαλόγου αναφέρονται στο ιερογλυφικό κείμενο.

Το Πουντ κάλυπτε εκτάσεις, απροσδιόριστες με τα δεδομένα τα οποία έχουμε στην διάθεσή μας, νοτίως του Κέρατος της Αφρικής, με επίκεντρο την χερσόνησο του Ρας Χαφούν, όπου στα χρόνια της Ύστερης Αρχαιότητας τοποθετείται το εμπορείο και επίνειο Οπώνη, το οποίο αναφέρεται - ανάμεσα σε άλλα αρχαία ελληνικά και λατινικά κείμενα - και στον Περίπλου της Ερυθράς Θαλάσσης. Πουντ και Οπώνη είναι ακριβώς το ίδιο τοπωνύμιο σε αρχαία αιγυπτιακά και αρχαία ελληνικά, καθώς η κατάληξη –τ στα αρχαία αιγυπτιακά χαρακτηρίζει τα θηλυκού γένους ονόματα, όπως και η κατάληξη –η στα αρχαία ελληνικά. Το αρχαίο ελληνικό ωμέγα αποδίδει το χαμιτικό –ου, το οποίο δεν είναι φωνήεν ή δίφθογγος αλλά σύμφωνο, όπως συμβαίνει και στις σημιτικές γλώσσες. 

Η Αποστολή στο Πουντ είναι κείμενο ασυγκρίτως πιο σημαντικό, στις ιστορικές, θρησκευτικές, θεολογικές και κοσμολογικές διαστάσεις του, από τον Περίπλου του Άννωνα. Δεν είναι σκοπός μου να το αναλύσω εδώ (θα χρειαζόταν ένα πολύ μεγάλο βιβλίο), αλλά μπορείς να το βρεις στο Ιντερνέτ και να το διαβάσεις σε μια από τις διεθνείς επιστημονικές γλώσσες.

Αρκεί μόνο να τονίσω ότι αναφέρει την μεταφορά χώματος από το Πουντ, το οποίο οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι ονόμαζαν επίσης Τα Νετσέρ (δηλαδή Γη του Θεού) και θεωρούσαν ιερώτερο από την ίδια την χώρα τους, για μεταγενέστερη χρήση του συγκεκριμένου χώματος στους ιερούς περιβόλους συγκεκριμένων ναών των Θηβών και στα εκεί βοτανολογικά επιστημονικά κέντρα. 

Αρκεί επίσης να σημειώσω ότι στο κείμενο αναφέρεται ο βασιλιάς Περεχού του Πουντ να ρωτάει τον Νεχεσί πως έφθασαν οι Κεμέτιοι (Κεμέτ είναι το πραγματικό όνομα της Αρχαίας Αιγύπτου) εκεί. Είναι γνωστό από πρότερες αναφορές σε αρχαία αιγυπτιακά κείμενα ότι αρχαία αιγυπτιακή ναυσιπλοΐα στο Πουντ υπήρχε ήδη από περίπου το 2000 πτεμ. Όμως τώρα ο Περεχού, βλέποντας τον αιγυπτιακό στόλο, τους Αιγύπτιους ναύτες, και τον ναύαρχό τους στα παράλιά του, ρωτάει κυριολεκτικά τον Νεχεσί "αν έχουν έλθει από την θάλασσα, την ξηρά (υπαινισσόμενος ποταμοπλοΐα και μεταφορά σκαφών από ποταμό σε ποταμό), ή από τον ... αέρα (υπαινισσόμενος ανάλογη ικανότητα)".

Αρκεί τέλος να σημειώσω ότι στο τέλος της αφήγησης, μετά την αναφορά της επιστροφής του αιγυπτιακού στόλου, υπερφορτωμένου με τα προϊόντα του Πουντ, κατά την περιγραφή των ιερατικών προσφορών προς τον Άμμωνα των Θηβών, γίνεται η παγκοσμίως πρώτη αναφορά σε Θεογαμία, καθώς οι αρχιερείε και γραφείς της Χατσεπσούτ αναπτύσσουν την θεωρία ότι, η μητέρα της Χατσεπσούτ, νομίζοντας ότι θα συνευρεθεί με τον σύζυγό της φαραώ και υποτιθέμενο πατέρα της Χατσεπσούτ, Τούθμωση Β', κατ' ουσίαν συνευρέθηκε με τον Άμμωνα εμφανισμένο με αιθερικό ανθρώπινο σώμα. Η άμωμη σύλληψη της Χατσεπσούτ δίνει ένα αποθεωτικό χαρακτήρα στο τέλος του εν λόγω κειμένου.

Σχετικά:

https://mjn.host.cs.st-andrews.ac.uk/egyptian/texts/corpus/pdf/HatshepsutPunt.pdf

(κείμενο σε λατινικό μεταγραμματισμό και μετάφραση)

http://www.u.arizona.edu/~afutrell/w%20civ%2002/expedpunt.html

(αποσπάσματα μετάφρασης)

http://www.iksiopan.pl/images/serie_wydawnicze/Travaux_de_lInstitut/Iwaszczuk_SACRED_LANDSCAPE_OF_THEBES_vol._2.pdf

(εξαιρετικό για να αντιληφθείς κάπως τι σημαίνει ιερότητα ενός τόπου)

Αλλά γιατί στα λέω όλα αυτά και γιατί συγκρίνω την Αποστολή στο Πουντ με τον Περίπλου του Άννωνα; Για ένα πολύ απλό λόγο: για να καταλάβεις ότι

α) και δεν μπορείς να αντιληφθείς τα μέτρα και τα κριτήρια με τα οποία γράφονταν κείμενα αρχαίων ανατολικών πολιτισμών,

β) και δεν μπορείς να προβάλεις μέτρα και σταθμά μεταγενέστερων, υποδεέστερων πολιτισμών, λογοτεχνιών, ιστοριών και κειμένων στις γραμματείες των αρχαίων ανατολικών πολιτισμών.

Ξέρεις πόσες σελίδες σύγχρονης μετάφρασης καταλαμβάνει η Αποστολή στο Πουντ;

Μετά βίας καμμιά δεκαριά. Πόσες σελίδες καταλαμβάνει ο Περίπλους του Άννωνα; 2-3! Είναι φυσικό. Το κοινότυπο είναι άχρηστο να καταγραφεί από όσους ξέρουν ότι η γραφή είναι κάτι το ιερό και μάλιστα σε όσων εθνών οι γραφές είναι ιερές.

ΙΙ. Γραφή και Κείμενα στους Μεγάλους Αρχαίους Ανατολικούς Πολιτισμούς και στον Βαρβαρικό Περίγυρό τους, την Αρχαία Ελλάδα

Ξέρεις πως ονομάζονταν τα αρχαία αιγυπτικά ιερογλυφικά (ως γραφή) στα ίδια τα αρχαία αιγυπτιακά; Μεντού Νετσέρ – τα λόγια των Θεών.

Τα λόγια των Θεών, φίλε μου, δεν είναι για να γράφονται άχρηστες και θλιβερές περιγραφές, ασήμαντα θέματα, και τυπικές καταστάσεις τις οποίες οι πιθανοί αναγνώστες μπορούν να ξέρουν από μόνοι τους. Δεν είναι ίσα κι όμοια οι βέβηλες, ανίερες και ασήμαντες αλφαβητικές γραφές με την ιερογλυφική αιγυπτιακή γραφή, η οποία επινοήθηκε ως γραφική απεικόνιση και αναπαράσταση του σύμπαντος, συστάθηκε ως ολοκληρωμένο σύστημα, και μονομιάς άρχισε να καταγράφεται γύρω στο 2950 πτεμ. Αντίθετα με τα αρχαία σουμεριακά και τα πρωτο-ελαμικά του τέλους της 4ης προχριστιανικής χιλιετίας, τα οποία αμφότερα ξεκίνησαν ως ιδεογραμματική γραφή και προσέλαβαν την σφηνοειδή μορφή, με την οποία έγιναν αργότερα γνωστά στην 3η προχριστιανική χιλιετία, και αντίθετα με τα σφηνοειδή ακκαδικά – ασσυροβαβυλωνιακά της 3ης – 1ης  προχριστιανικής χιλιετίας, τα οποία είχαν μια συνεχή εξέλιξη ως γραφή μέσα στις χιλιετίες, τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά παρέμειναν απαράλλακτα και αναλλοίωτα τα ίδια – για σχεδόν 3500 χρόνια!

Η λογοδιάρροια, ο βερμπαλισμός, η φλυαρία, η πολυλογία, η αναφορά αχρείαστων στοιχείων και η βλαπτική καταγραφή ανομιών δεν αποτελούν μέτρο πολιτισμού αλλά βαρβαρότητας. Συνιστούν βεβήλωση της ιερής πράξης της καταγραφής κάποιων θεμάτων. Συνεπώς πρέπει να ξεχάσεις τα μέτρα και τα σταθμά των όποιων ανίδεων, αμόρφωτων και ανάξιων μαθητών των Αρχαίων Αιγυπτίων και Βαβυλωνίων ιερέων, τους οποίους ενδεχομένως έχεις διαβάσει, αν μέσα στα αναγνώσματά σου είναι ο προδότης της πατρίδας του, της Καρίας, βάρβαρος Ηρόδοτος, ο Σόλων, ο Πλάτων, ή ο Ξενοφών. Αυτοί εντυπωσιάσθηκαν επειδή ως βάρβαροι περιηγήθηκαν στις τότε κορυφαίες μητροπόλεις του ανθρώπινου πολιτισμού, της σοφίας, και της απόλυτης ψυχικής ισχύος και θεουργίας. Σάστισαν και θαμπώθηκαν από το απαράμιλλο μεγαλείο το οποίο δεν μπορούσαν καν να συλλάβουν. Έτσι, εφλυάρησαν.

Αρχαίοι Αιγύπτιοι σύχναζαν στην Φοινίκη όπου υπήρχε ο ναός του Μπαάλμπεκ, ανεγερμένος με τεράστια μεγαλιθικά τμήματα, τα οποία σήμερα 'ακόμη' δεν υπάρχει μηχάνημα για να σηκώσει. Αλλά δεν εντυπωσιάσθηκαν. Και δεν έγραψαν τίποτα γι' αυτό – καμμιά περιγραφή, καμμιά αφήγηση. Γιατί; Γιατί μπορούσαν να το κάνουν και οι ίδιοι. Η τεράστια ψυχική ισχύς και η θεουργία, δηλαδή ο απόλυτος έλεγχος των ηλεκτρομαγνητικών ρευστών του σώματος, επιτρέπει σε όλους κάτι τέτοιο. Στον 20ο αιώνα το απέδειξε εξαιρετικά καλά ο Edward Leedskalnin. Γιατί δεν διαβάζεις κάτι σχετικά;

Οι Αρχαίοι Ασσύριοι κατέλαβαν την Αίγυπτο τρεις φορές (671, 669 και 666 πτεμ) υπό τον Ασσαρχαδδώνα και τον Ασσουρμπανιπάλ και στα Χρονικά των δύο αυτών Αυτοκρατόρων του Σύμπαντος (σαρ κισάτι ήταν ο ύπατος τίτλος τους) οι αυτοκρατορικοί γραφείς περιέγραψαν τα γεγονότα. Αλλά κανένας Ασσύριος στρατιώτης ή γραφέας δεν εντυπωσιάσθηκε από τις πυραμίδες ή ό,τιδήποτε άλλο. Και δεν έγραψαν καμμιά περιγραφή. Για κείνους δεν ήταν τίποτα το εντυπωσιακό επειδή και εκείνοι είχαν αντίστοιχες δυνατότητες και ψυχική ισχύ.

Υπήρχαν συνεχείς εμπορικές και διπλωματικές συναλλαγές ανάμεσα σε Μεσοποταμία, Χαναάν-Φοινίκη, Ανατολία και Αίγυπτο. Αλλά όσοι μετακινούνταν και έβλεπαν τους διάφορους χώρους, τους περιέγραφαν, όταν γύριζαν στον τόπο τους και οι ντόπιοι δεν είχαν κανένα λόγο να εντυπωσιασθούν, επειδή τίποτα σε μια άλλη γη ή χώρα δεν αποτελούσε 'μυστήριο' ή 'θαύμα' για κείνους.

Θαύματα υπάρχουν για τους τυφλούς και μυστήρια υπάρχουν για τους αμύητους. Οι γνώστες, οι μυημένοι, οι μύστες, οι σοφοί, οι ψυχικώς ισχυροί θεουργοί, και οι ιεροφάντες δεν εντυπωσιάζονται από τίποτα. Όχι επειδή τάχα αυτά που οι στραβοί αποκαλούν 'θαύματα' δεν υπάρχουν. Και βέβαια υπάρχουν. Και βέβαια ο Ιησούς και ο Πέτρος περπάτησαν πάνω στα νερά της λίμνης. Αυτό γίνεται. Όπως και μπορεί ένας πραγματικός άνθρωπος – όχι ένας Περικλής ή ένας Κράσσος – να περπατήσει στον αέρα και να πάει από την Αίγυπτο στην Σομαλία, το βασίλειο Πουντ του Περεχού, ο οποίος είχε την ψυχική ισχύ να συντηρεί στην ζωή την σοβαρά άρρωστη βασίλισσα Έτι.

Στον δρόμο αυτό περπάτησαν οι Αχαιμενιδείς Ιρανοί, οι οποίοι αποδείχθηκαν οι ντε φάκτο καλύτεροι και αυθεντικώτεροι κληρονόμοι των αρχαίων μεσοποταμιακών πολιτισμών. Οι Ιρανοί εκπροσωπούν τον απόλυτο πολιτισμό και οι βδελυροί Αθηναίοι και Σπαρτιάτες, οι οποίοι εναντιώθηκαν στην προσάρτηση της νότιας βαλκανικής χερσονήσου στην αχαιμενιδική οικουμένη, είναι οι στιγματισμένοι βάρβαροι της Ανθρώπινης Ιστορίας.

Για όσους αμόρφωτους και κρετίνους διαφωνούν με το τι αναφέρω παραπάνω, τα λεγόμενά μου ισχύουν όχι επειδή μου αρέσει έτσι αλλά επειδή έτσι όντως ορίζουν αδιαμφισβήτητα και αμετάκλητα οι ιστορικές πηγές: όχι οι ιρανικές, οι οποίες δεν αναφέρονται στο περιθωριακό γεγονός, αλλά οι αρχαίες ελληνικές! Το Μαντείο των Δελφών είχε τότε αποφανθεί ότι όσοι Έλληνες αντετίθεντο στην αχαιμενιδική προέλαση έπρεπε να δεχθούν να γίνουν τμήμα της αυτοκρατορικής επικράτειας. Δεν υπερασπίσθηκαν καμμιά πατρίδα τα κτήνη που πολέμησαν κατά των Ιρανών: ως άθεοι και βέβηλοι σατανιστές εναντιώθηκαν στις ιερές επιταγές του κορυφαίου ιερατικού θεσμού της Αρχαίας Ελλάδας. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Ακριβώς γι' αυτό και παραποιούν την Ιστορία των Μηδικών οι σύγχρονοι Άγγλοι και Γάλλοι σατανιστές, οι οποίοι παρασκεύασαν την βαρβαρική σκωληκοειδή απόφυση 'Ελλάς' (ένα ψευτοκράτος του κλώτσου και του μπάτσου) για να προβάλουν εκείθεν την διά της ψευδοϊστορίας προσπάθεια εκσατανισμού της Οικουμένης. Το τι ορίζω είναι εύκολα κατανοητό, γνωστό και αδιαμφισβήτητο: κανένας Ρωμιός Χριστιανός στα χρόνια του Ηράκλειου, των Ισαύρων, των Μακεδόνων, των Κομνηνών ή των Παλαιολόγων δεν θεώρησε ότι αποτελούσαν ορόσημα ή ότι συνιστούσαν δικό τους τιμητικό παρελθόν οι αψιμαχίες των Θερμοπυλών, του Μαραθώνα, και όλος αυτός ο συρφετός ψευτοϊστορίας και παραφιλολογίας. Και δεν αναφέρονταν σ' εκείνα τα ασήμαντα γεγονότα τα οποία το μόνο που δηλώνουν είναι ο βέβηλος και βαρβαρικός χαρακτήρας των αντι-ιρανικών πόλεων κρατών.

ΙΙΙ. Ο Περίπλους του Άννωνα, η Επιγραφή του Δαρείου στο Σουέζ, και η Όγδοη Εκστρατεία του Σαργώνα της Ασσυρίας

Αλλά παρεκτρέπομαι σε άλλα θέματα. Αν αναφέρθηκα στους Αχαιμενιδείς ως σωστούς κληρονόμους των αρχαίων μεσοποταμιακών πολιτισμών, το έκανα για να σου δώσω ένα ακόμη παράλληλο συγκρίσιμο με τον Περίπλου του Άννωνα. Αυτό είναι η γνωστή τρίγλωσση επιγραφή του Δαρείου από την περιφέρεια του Σουέζ. Διαλαμβάνει τα της επαναλειτουργίας της αρχαίας διώρυγας του Σουέζ, η οποία είχε γεμίσει με άμμο και πάψει να λειτουργεί. Εκείνη η αρχαία αιγυπτιακή διώρυγα είχε ολότελα διαφορετική φορά από την νεώτερη: συνέδεε τον Νείλο της περιοχής του Δέλτα με τον μυχό του κόλπου του Σουέζ (της 'Αρσινόης' των πτολεμαϊκών χρόνων). Ανοίγοντας την διώρυγα εκνέου ο Δαρείος έδινε δυνατότητα στην διοίκηση και στους ιδιώτες εμπόρους της αχανούς αυτοκρατορίας του να μεταφέρουν προϊόντα της Αιγύπτου και της Δυτικής και Κεντρικής Μεσογείου στα ιρανικά παράλια του Περσικού Κόλπου διαμέσου της διώρυγας και της Ερυθράς Θαλάσσης, περιπλέοντας τα νότια ακρογιάλια της αραβικής χερσονήσου. Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι το γεγονός αυτό καθεαυτό ήταν πολύ πιο σημαντικό από την καρχηδονιακή αποικιακή αποστολή του Άννωνα. Πόση έκταση είχε η επιγραφή ως κείμενο; Μικρότερη από τον Περίπλου του Άννωνα. Λίγες γραμμές: https://en.wikipedia.org/wiki/Darius_the_Great%27s_Suez_Inscriptions

Το ίδιο και το θρυλικό γεγονός της Όγδοης Εκστρατείας του Σαργώνα της Ασσυρίας (722-705), ένα από τα πιο μελετημένα ασσυριακά αυτοκρατορικά κείμενα εκστρατειών. Ουσιαστικά πρόκειται για Επιστολή του Σαργώνα της Ασσυρίας στον Θεό. Το κείμενο διαλαμβάνει πολλά θέματα αλλά δεν είναι μια άχρηστη ηροδότεια σαπουνόφουσκα. Πως θα μπορούσε άλλωστε να είναι κάτι το τόσο ευτελές, εφόσον επρόκειτο για αυτοκρατορική επιστολή προς τον Ασσούρ – μόνο Θεό των Ασσυρίων μονοθεϊστών;  Σχετικά:

https://www.penn.museum/sites/expedition/sargons-march-a-new-translation/

http://aragats.arts.cornell.edu/?wpfb_dl=19

https://www.ancient.eu/article/727/winning-against-the-odds-sargon-ii--the-urartu-cam/

http://hist1039-16.omeka.fas.harvard.edu/exhibits/show/the-eighth-campaign-of-sargon-/introduction

(σε πολλά τμήματα)

https://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0104-87752018000100081&lng=en&nrm=iso&tlng=en

(γενικώτερο περίγραμμα)

Σημαντικά κείμενα διαλαμβάνουν τα πεπραγμένα εντολοδόχων του Θεού, δηλαδή των αρχαίων αυτοκρατόρων και βασιλέων. Όχι παρατηρήσεις ενός πρωτόβγαλτου ανίδεου ο οποίος εντυπωσιάζεται μόνον και μόνον εξαιτίας της θλιβερής άγνοιάς του. Και δηλαδή να περιγράψει τι ο Σαργών της Ασσυρίας στον Θεό; Τα βουνά τα οποία ο Θεός δημιούργησε; Οι φαραώ άλλωστε δεν ήταν τοποτηρητές του Θεού αλλά Ζώσα Υπόσταση του Ώρου, δηλαδή προτύπωση του Μεσσία κατά το Πλήρωμα του Χρόνου.

Και ο Τούθμωσις Γ' εξεστράτευσε στην Συρία πάνω από 15 φορές. Τα Χρονικά των Εκστρατειών του διαλαμβάνουν κρίσιμα γεγονότα στα οποία ο ίδιος συμμετείχε οδηγώντας το στράτευμά του κατά των Χουριτών. Οι παρατηρήσεις των τοπίων ήταν γνωστές στους στρατηγούς του, οι οποίοι προετοίμαζαν τις εκστρατείες. Αλλά δεν ήταν αξιοσημείωτα θέματα για να καταγραφούν. Κανένας τους δεν πίστευε ότι αυτές οι παρατηρήσεις θα χρειάζονταν σε μεταγενέστερους Αιγύπτιους για να ετοιμάζουν πονήματα όπως οι διατριβές των συγχρόνων δήθεν επιστημόνων. Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται αυτές τις περιγραφές αλλά χρειάζονται Πίστη και Θεουργία, ένθεο βίο, και προετοιμασία για την ψυχοστασία. 

IV. Μακροσκελή Κείμενα στην Αρχαία Αίγυπτο και Μεσοποταμία

Με τα παραπάνω δεν θέλω να πω ότι δεν υπήρχαν μακροσκελή κείμενα στις δύο κοίτες της Ανθρώπινης Ιστορίας, την Μεσοποταμία και την Αίγυπτο. Και βέβαια υπήρχαν. Αλλά, προσοχή!

Πρώτον, μπορείς να βρεις σύγχρονες εκδόσεις σε αρκετούς τόμους και να νομίσεις ότι πρόκειται για τεράστια κείμενα. Παράδειγμα: τα Χρονικά του Ασσουρμπανιπάλ (έκδοση του Maximilian Streck, το 1916) είναι τρεις μεγάλοι τόμοι (Assurbanipal und die letzten assyrischen Könige bis zum Untergange Niniveh’s.). Αλλά, αυτά είναι σύγχρονες εκδόσεις. Κατ' ουσίαν, είναι συλλογή πολλών και διαφορετικών κειμένων τα οποία αποτελούσαν τα κατ' έτος αναγραφόμενα σφηνοειδή ασσυροβαβυλωνιακά αυτοκρατορικά χρονικά. 

Δεύτερον, κάποια ιερά κείμενα μπορεί να είναι 'μεγάλα'. Το αρχαίο αιγυπτιακό κείμενο Αμντουάτ (Το τι υπάρχει στο ψυχικό σύμπαν για τον κάθε μεταστάντα) είναι ένα μεγάλο κείμενο: https://www.sacred-texts.com/egy/bat/index.htm (σε πολλά τμήματα). Αλλά τι θέλεις να καταλάβεις από κάτι τέτοιο; Πρόσεξε εδώ τον μακροσκελή κατάλογο ψυχικών οντοτήτων, οι οποίες αναφέρονται στο κείμενο αυτό: http://texts.00.gs/Book_of_What_Is_In_the_Netherworld.htm  Όλες σχεδόν σου είναι άγνωστες, Και είναι ακόμη άγνωστες σε επαγγελματίες αιγυπτιολόγους οι οποίοι δεν έχουν εντρυφήσει με το θέμα. Αλλά δεν ήταν άγνωστες στους Αρχαίους Αιγύπτιους, οπότε δεν υπήρχε λόγος εκτεταμένων 'περιγραφών'. Άσε που σε μεγάλο βαθμό κάτι τέτοιο θα απαγορευόταν.

Επίσης μεγάλο ήταν το Βιβλίο της Εκπόρευσης εις το Φως, το οποίο σνίδεοι υλιστές σύγχρονοι επιστήμονες Οριενταλιστές παραμόρφωσαν αποκαλώντας το 'Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών'! Αλλά, μιλώντας για αρχαία αιγυπτιακά κείμενα, πρέπει κανείς να έχει υπόψει του ότι, αν και ασφαλώς κατά την Αρχαιότητα αυτά διατηρούνταν σε ναϊκές βιβλιοθήκες, σε λίγες περιπτώσεις έχουν ανασκαφεί ολόκληροι τέτοιοι πάπυροι τους τελευταίους δύο αιώνες. Τις περισσότερες φορές, τα κείμενα έχουν ανασυγκροτηθεί από τον εντοπισμό τμημάτων τους ανεγραμμένων σε μια σαρκοφάγο, σε μια μούμια ή σε ένα ταφικό θάλαμο. Αυτό το τονίζω επειδή πρέπει να γνωρίζεις ότι υπάρχουν (ακόμη και μέχρι σήμερα) πολιτισμοί προφορικών παραδόσεων και μνημοτεχνικής αποστήθισης προ των οποίων οι μουσουλμάνοι χάφεζ (που αποστηθίζουν όλο το Κοράνιο) ωχριούν.

Έτσι ήταν όλοι οι μεγάλοι αρχαίοι ανατολικοί πολιτισμοί. Και εφόσον η μνήμη και η μνημοτεχνική πρακτική λειτουργούσαν σε απίστευτα επίπεδα, η καταγραφή και η απογραφή είχαν μικρή αξία ή εθεωρούντο ξεπεσμός. Γιατί δεν ρωτάς σήμερα ένα Σομαλό και μία Σομαλή για το 'πλήρες όνομά' τους για να νοιώσεις τέλεια πόσο απολίτιστος είσαι ως Έλληνας και Ευρωπαίος; Ξέρεις τι θα σου απαντούσε (και γιατί χαρακτηρίζω τους σημερινούς Ευρωπαίους ως απολίτιστους); Μια σειρά ονομάτων η οποία υπερβαίνει τα 25 και ακριβώς γι' αυτό ξεπερνάει τις τρεις γραμμές κειμένου. Είναι τα ονόματα πατρός, πάππου, προπάππου, κοκ τα οποία συχνά καλύπτουν πάνω από 7 ή 10 αιώνες Ιστορίας.

Αυτή είναι η απεραντοσύνη της προφορικής παράδοσης και η μικρότητα του τιποτένιου σκουπιδιού το οποίο συμβατικά αποκαλείται σύγχρονος δυτικός άνθρωπος. Ξέρω τι μπορεί ενδεχομένως ένας σημερινός, θεωρούμενος 'ευγενής', Άγγλος ή Γάλλος να απαντήσει. Ότι δηλαδή και κείνος μπορεί να πει τα ανάλογα. Δεν απασχολεί ότι ελάχιστα τέτοια άτομα υπάρχουν στην Ευρώπη. Προβληματίζει όμως ιδιαίτερα το γεγονός ότι η παράδοσή τους περιλαμβάνει αισχρούς αιμομείκτες, άθλιους ομοφυλόφιλους, βρωμερές πόρνες όπως η Ελισάβετ Α' της Αγγλίας, και πλήθος μοιχών, συφιλιασμένων, χολεριασμένων, διανοητικώς αναπήρων, και διεστραμμένων τεράτων τα οποία βούλιαξαν τον τόπο τους και όλο τον κόσμο στο αίμα. Και να σκεφθείς ότι ο εν λόγω Σομαλός ή Σομαλή ούτε θα σου υπερηφανευθεί για την εμφανή υπεροχή της τοπικής προφορικής παράδοσης, ούτε θα σου την αναφέρει στην αρχή της γνωριμίας σας και ούτε καν μπορεί να την έχει (κατά)-γράψει! Η αλήθεια δεν γράφεται. Δεν χρειάζεται να γραφεί. Εδώ σταματάω την απάντησή μου στο σημείο αυτό επειδή επεκτείνεται πλέον σε άλλα θέματα.

Δ. Η προϊστορία του χειρογράφου του Άννωνα

Τε ερώτημά σου αυτόματα μας παραπέμπει στη προϊστορία της παράδοσης του χειρογράφου. Στο βιβλίο μου, το οποίο έχεις διαβάσει, ασχολούμαι σχετικά λίγο με το θέμα. Ο λόγος είναι απλός: θα μπορούσα το 1991 να γράψω το ίδιο βιβλίο σε 250 σελίδες αλλά θα είχα δυσκολία να δεχθεί ο κάθε μίζερος και ανάξιος Έλληνας εκδότης να δημοσιεύσει 250 σελίδες για ένα κείμενο μόνο 652 λέξεων, το οποίο αν και τμήμα της αρχαιοελληνικής γραμματείας δεν έχει καμμιά σχέση με την Ελλάδα – κάτι που αποτελεί τυραννική και δικτατορική επιβολή και διαταγή του νεο-ναζί νεο-ελληνικού αρχαιολατρικού μασωνικού – σιωνιστικού – ιησουϊτικού κατεστημένου της χώρας προς εκδότες εφημερίδων, περιοδικών και ιδιοκτήτες εκδοτικών οίκων.

Αλλοιώς θα υπήρχαν, όπως θα έπρεπε (για να είναι η σημερινή Ελλάδα μια πολιτισμένη χώρα όπως για παράδειγμα η Ρωσσία), 10 βιβλία για το Ενούμα Ελίς, το ασσυροβαβυλωνιακό έπος της Δημιουργίας (το οποίο είναι απείρως σημαντικώτερο των επών που αποδίδονται στον Όμηρο), 10 βιβλία για το Ατρά-Χασίς, το ασσυροβαβυλωνιακό έπος του Κατακλυσμού (το οποίο είναι απείρως σημαντικώτερο της Παλαιάς Διαθήκης), 10 βιβλία για την Κάθοδο της Ιστάρ στον Κάτω Κόσμο, το αασυροβαβυλωνιακό έπος – Αποκάλυψη της Ανθρώπινης Ιστορίας από το Κατακλυσμό έως το Πλήρωμα του Χρόνου, 10 βιβλία για το Ουλλικούμμι, το χιττιτικό έπος της Αποκάλυψης, στο οποίο αναφέρεται για πρώτη φορά, 1500 χρόνια πριν από το συμπίλημα της χριστιανικής Αποκάλυψης, ότι ο Αντίχριστος θα εκπορευθεί από την Θάλασσα. Αλλά βέβαια, σωστά θα μου πεις ότι, και αν θα είχαν τα παραπάνω βιβλία εκδοθεί στην Ελλάδα, κανένας δεν θα τα είχε διαβάσει, οπότε και οι εκδότες θα είχαν χάσει τα λεφτά τους. Αυτό είναι ένα αναντίρρητο γεγονός δεδομένου ότι η νεο-ναζί νεο-ελληνική δικτατορία ψευτοϊστορίας, αρχαιολατρίας, ψωροπερηφάνειας και σατανικού εγωκεντρισμού δεν αρχίζει από τα βιβλία, τα περιοδικά και τις εφημερίδες αλλά από την εκπαίδευση. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα από το οποίο είμαι -δόξα τω Θεώ- αμετακλητα μακριά.

Οι περισσότεροι από τους νεώτερους φιλολόγους και ιστορικούς κάνουν σοβαρά λάθη στην προσπάθειά τους να ερμηνεύσουν την προέλευση του κειμένου του Περίπλου του Άννωνα. Στο σημείο αυτό λέγονται συχνά πολλές ασυναρτησίες. Αν έχεις διαβάσει την wikipedia θα τις έχεις βρει συμπυκνωμένες και θα έχεις πέσει ενδεχομένως θύμα τους. Αυτό δεν έχει να κάνει με το γεγονός ότι συχνά συνιστώ λήμματα της wikipedia σε φίλους και γνωστούς σε όλο τον κόσμο. Όταν κάνω κάτι τέτοιο, εννοώ ότι το εν λόγω λήμμα πρέπει να είναι απλά και μόνον ένα σημείο εκκίνησης, όχι αντικείμενο αποδοχής.

Το αρχικό, καρχηδονιακό, κείμενο του Άννωνα ήταν μια επιγραφή – καταγραφή πεπραγμένων στον ναό του Μπάαλ Χαμόν της Καρχηδόνας. Αυτό το λέει το ίδιο το κείμενο στην εντελώς αρχή του – στον τίτλο της έκδοσης των Geographi Graeci Minores. Ο Μπάαλ Χαμόν ήταν ασφαλώς ο θεός των Καρχηδονίων, ο οποίος αναλογικά – θρησκειολογικά αντιστοιχούσε στον Κρόνο των Αρχαίων Ελλήνων. Ως επιγραφή σε ναό ήταν ένα αναθηματικό έργο, συνεπώς ένα εντελώς ιερατικό κείμενο – ευχαριστία προς τον καρχηδονιακό θεό, ο οποίος βοήθησε στην αποπεράτωση του έργου και την θεμελίωση των καρχηδονιακών αποικιών στα δυτικο-αφρικανικά παράλια. Αυτό πρέπει να το βάλεις καλά στο μυαλό σου, γιατί η αγνωστικιστική, αθεϊστική, υλιστική ερμηνεία του κειμένου από νεώτερους συγγραφείς αποτελεί οικτρή παραποίηση και παρεμποδίζει απόλυτα την σωστά προσέγγισή του, πόσο μάλλον την κατανόησή του.

Ως αναθηματικό, ιερατικό κείμενο, ο αρχικός, καρχηδονιακός, Περίπλους του Άννωνα δεν ήταν και δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι η εξωτερίκευση των εσώψυχων του κάθε εντυπωσιασμένου βλάκα, ο οποίος θα είχε σοκαριστεί βλέποντας τους 'γορίλλες' που αναφέρει το κείμενο, ή τις φωτιές, ή τα όποια άλλα αξιοθέατα. Ασφαλώς και όσοι επέστρεψαν, περιέγραψαν στους δικούς τους με γλαφυρή αφηγήση τα όσα είχαν ζήσει. Αυτά όμως, δηλαδή οι όποιοι άχρηστοι υποκειμενισμοί της κάθε πονεμένης ψυχής, δεν αποτελούν μέρος ενός συνοπτικού (concise), περιεκτικού (succinct) και επακριβούς (exact) κειμένου το οποίο χαράσσεται ως επιγραφή σε ένα ναό. Οι θεοί, ξέρεις, δεν αρέσκονται στην φλυαρία και στο βουητό της όποιας δημοκρατικής οχλαγωγίας και μόλυνσης. Χρειάζεται να επιμείνω σε αυτό το στυλ για να σε κάνω να διαγράψεις αμετάκλητα τα όποια σύγχρονα μέτρα και σταθμά ενδεχομένως προβάλεις στο κείμενο κατά την ανάγνωσή του.

Το κείμενο περίμενε καιρό πριν μεταφραστεί στα ελληνικά. Όπως έγραψα στο βιβλίο μου (στη σελίδα 34), η μετάφραση τοποθετείται στα τέλη του 4ου και στις αρχές του 3ου προχριστιανικού αιώνα: κάθε υποθετική χρονολόγηση πριν από την παραπάνω χρονολογία είναι και λαθεμένη και παράδοξη. Δεν υπήρχε μεταφραστική παράδοση στην Αρχαία Ελλάδα. Με αυτό, δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπήρχαν μεταφράσεις. Όμως οι όποιες υπήρχαν ήταν λίγες και κυρίως ιερατικού – μυστικιστικού περιεχομένου. Η ημερομηνία την οποία αναφέρω παραπέμπει σε κάτι το πολύ ουσιαστικό που άλλαξε τα δεδομένα: την ίδρυση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας από τον Πτολεμαίο Α'. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο 'προσθέτω' τα τέλη του 4 ου προχριστιανικού αιώνα στην πιθανολόγηση της εποχής της αρχαιοελληνικής μετάφρασης. Το πιθανώτερο όμως είναι να έγινε η μετάφραση στο πρώτο μισό του 3ου προχριστιανικού αιώνα.

Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας προέκυψε από την διάθεση των Αρχαίων Μακεδόνων και των Αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι είχαν αποφασίσει να γίνουν άποικοι ή μάλλον έποικοι στην Αίγυπτο, να μορφωθούν και να εμβαθύνουν στον κόσμο της αχαιμενιδικής αυτοκρατορίας, στην κατάκτηση της οποίας τους είχε οδηγήσει ο Μέγας Αλέξανδρος. Επρόκειτο δηλαδή για μία αλλαγή συμπεριφοράς, νοοτροπίας και τρόπου ζωής, η οποία ερχόταν σε απόλυτη ρήξη με την εσωστρέφεια των μικρών και ασήμαντων αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών. Ήταν μία στροφή προς τον έξω κόσμο με τον οποίο παλαιότερα οι Έλληνες είχαν λίγες σχέσεις και του οποίου η γνώση τους ήταν σχεδόν ολότελα ανύπαρκτη.

Από αυτό το πλαίσιο προέκυψε η αρχαιοελληνική μετάφραση της εν λόγω καρχηδονιακής επιγραφής. Η Αλεξάνδρεια έγινε ένα κέντρο συλλογής πληροφοριών με σκοπό την εκμάθηση του κόσμου εκ μέρους της εκεί εγκατεστημένης τάξης των εποίκων. Άλλωστε η Αλεξάνδρεια δεν ήταν η πρώτη κατοικημένη πόλη στην περιοχή. Ανεγέρθηκε δίπλα στην εκεί από χιλιετίες υπαρκτή αρχαία αιγυπτιακή πόλη Ρακεντίτ (κοπτικά Ρακούντ, αραβικά Ρακούτα), την οποία τα αρχαία ελληνικά κείμενα αποκαλούν ως εξής: 'Ρακώτις'. Ο Αλέξανδρος θεμελίωσε την Αλεξάνδρεια στα ανατολικά άκρα της Ρακώτιδος. Στην σημερινή Αλεξάνδρεια (Ισκεντερίγια), η Ραχώτις αντιστοιχεί σε παραθαλάσσιες εκτάσεις από το δυτικό λιμάνι και δυτικώτερα, ενώ το επίκεντρο της Πτολεμαϊκής Αλεξάνδρειας βρισκόταν κατενώπιον του ανατολικού λιμανιού. Σχετικά:

https://en.wikipedia.org/wiki/Rhacotis

https://en.wikipedia.org/wiki/Alexandria#Ancient_era

Η αρχαιοελληνική μετάφραση του Περίπλου του Άννωνα έγινε μάλλον από ένα Αλεξανδρινό Αιγύπτιο ιερέα ο οποίος εργαζόταν στην Βιβλιοθήκη ως μεταφραστής. Πως προέκυψε αυτή η μετάφραση δεν είναι πολύ δύσκολο να φαντασθούμε. Θα υπήρχε ένα σώμα συλλεκτών πληροφοριών στην Βιβλιοθήκη, το οποίο συνεχώς συνδιαλεγόταν με εμπόρους και ναυτικούς, ξένους (μετοίκους) και απεσταλμένους άλλων βασιλείων. Προφανώς τους ρωτούσαν για ιερατικά, ιστορικά, και άλλα κείμενα, επιγραφές και αρχεία τα οποία υπήρχαν στους τόπους τους.

Μπορεί λοιπόν να είχαν συλλέξει πέντε ή δέκα καρχηδονιακούς περίπλους. Στα χρόνια του Άννωνα, ο Καρχηδόνιος Ιμίλκων εξερεύνησε τα ατλαντικά παράλια της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας. Ασφαλώς και θα υπήρχε εκ μέρους του μια αναθηματική επιγραφή ανεγραμμένη σε κάποιον καρχηδονιακό ναό μετά την αποπεράτωση της επιστολής. Πιθανώτατα και αυτό το κείμενο να είχε μεταφρασθεί στα αρχαία ελληνικά και να είχε αρχειοθετηθεί στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Αλλά η καταστροφή που έπεσε σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα σε μεσογειακές πόλεις της Αρχαιότητας  είναι στο σύνολό της χειρότερη από την εξαΰλωση των εκατομμυρίων χειρογράφων του πανεπιστημίου, βιβλιοθήκης, μουσείου, αρχείου, και ερευνητικού κέντρου Μπέιτ αλ Χέκμα (Οίκος της Σοφίας) της Βαγδάτης από τον Χουλάγκου το 1258. Μη φανταστείς ότι εκείνη η καταστροφή επρόκειτο για μογγολικό αντι-ισλαμικό μίσος! Αυτά είναι σύγχρονες ανοησίες των αμόρφωτων μουσουλμάνων και ισλαμιστών. Ο κορυφαίος σύμβουλος και καθοδηγητής του Χουλάγκου, παρών στην πολιορκία, και ύπατος διαπραγματευτής με τον άχρηστο τελευταίο Αββασίδη 'χαλίφη' ήταν ο Νασρεντίν αλ Τούσι, ένας από τους κορυφαίους μουσουλμάνους αστρονόμους, φιλοσόφους και πανεπιστήμονες όλων των εποχών. Σχετικά:

https://en.wikipedia.org/wiki/House_of_Wisdom

https://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Baghdad_(1258)#Siege_of_the_city

https://en.wikipedia.org/wiki/Hulagu_Khan#Siege_of_Baghdad

https://en.wikipedia.org/wiki/Nasir_al-Din_al-Tusi

και κυρίως: http://www.iranicaonline.org/articles/tusi-nasir-al-din-bio)

Αλλά η καταστροφή της Καρχηδόνας, η καταστροφή της Κορίνθου, η πυρπόληση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και η απώλεια (το 752) του Ιουστινιάνειου ελέγχου επί των έκτοτε και έως σήμερα απεκρυμμένων αρχείων της Ρώμης, όπως και οι οικτρές σταυροφορικές καταστροφές της Αντιόχειας, των Ιεροσολύμων και της Νέας Ρώμης – Κωνσταντινούπολης στο σύνολό τους ξεπερνούν κατά πολύ την πρωτοφανή απώλεια κατεγραμμένης γνώσης η οποία επισυνέβη το 1258 στην Μεσοποταμία.

Με βάση τα παραπάνω είναι λογικό να υποθέσει κάποιος ότι ορισμένοι Καρχηδόνιοι έμποροι, θαλασσοπόροι ή επίσημοι εκπρόσωποι της μεγαλύτερης πόλης της Μεσογείου τον 4ο και 3ο προχριστιανικό αιώνα υποσχέθηκαν σε εκπροσώπους της Βιβλιοθήκης να τους παρουσιάσουν αντίγραφα συγκεκριμένων καρχηδονιακών κειμένων έναντι αμοιβής κατά το επόμενο ταξείδι τους στην Αλεξάνδρεια. Η μετάφραση στα αρχαία ελληνικά έγινε στην Βιβλιοθήκη και από εκεί αντίγραφα διατέθηκαν σε άλλα σημεία όπου ζούσαν Μακεδόνες και Έλληνες έποικοι στην Ανατολική Μεσόγειο, ή σε ελληνικές πόλεις της Σικελίας, ή και βεβαίως αργότερα στην Ρώμη – μετά την άνοδο της ρωμαϊκής ισχύος και την καταστροφή της Καρχηδόνας.

Δεν δίνω πολλές πιθανότητες σε ένα καρχηδονιακό 'σενάριο', αν αυτό σε απασχολεί. Δηλαδή δεν θεωρώ πιθανό ένας Ρωμαίος στρατιωτικός και λόγιος (συνεπώς με καλή γνώση των αρχαίων ελληνικών), ο οποίος παρευρέθηκε στην καταστροφή της Καρχηδόνας να σκέφθηκε μέσα σε εκείνη την τρομερή καταστροφή να μεταφράσει μια επιγραφή ενός πυρπολημένου και μισογκρεμισμένου ναού. Ή κατά την αμέσως μετέπειτα περίοδο όταν η πόλη εκθεμελιώθηκε και αναγέρθηκε εκνέου για να κατοικηθεί από Ρωμαίους εποίκους, επιζώντες Καρχηδόνιους, και εντόπιους Βέρβερους. 

Βεβαίως και δεν δέχομαι ένα αμειγές αρχαιοελληνικό 'σενάριο': αυτό το καινοφανές ενδεχόμενο υπάρχει μόνο στο μυαλό συγχρόνων ανεγκέφαλων ψευδοϊστορικών. Δηλαδή είναι απίθανο ένας Αρχαίος Έλληνας Σικελιώτης από τους πολλούς οι οποίοι περνούσαν 'απέναντι' στην Καρχηδόνα να ενδιαφέρθηκε να αντιγράψει ή επί τόπου κατ' ευθείαν να μεταφράσει την επιγραφή του Άννωνα από το σημείο όπου είχε αναγραφεί στον ναό του Μπάαλ Χαμόν. Θα ήταν ένα απίστευτο 'άπαξ' στην Αρχαία Ιστορία και θα ήταν ακόμη πιο δύσκολο να ιχνηλατηθεί η πορεία και διάσωση του χειρογράφου. Αυτοί οι οποίοι ισχυρίζονται ένα τέτοιο ενδεχόμενο μνημονεύουν αναφορές του Αρριανού (δηλαδή 2ο χριστιανικό αιώνα!), του Πλίνιου Πρεσβύτερου (Gaius Plinius Secundus - δηλαδή 2ο χριστιανικό αιώνα!), ή – ακόμη χειρότερα – του Ηροδότου. 

Οι δύο πρώτες περιπτώσεις δείχνουν μόνον ότι η αλεξανδρινή αρχαιοελληνική μετάφραση είχε μεν διαδοθεί σε κάποιες βιβλιοθήκες (ανταλλαγές αντιγραφών χειρογράφων βασικά) αλλά δεν ήταν πάντοτε γνωστή εκ του σύνεγγυς και πολλές σχετικές πληροφορίες μεταδίδονταν λαθεμένα. Ο Πλίνιος δείχνει να συγχέει τον Περίπλου του Άννωνα με τον Περίπλου της Αφρικής από τους Φοίνικες του αιγυπτιακού στόλου του Φαραώ Νεκώ (600 πτεμ), κάτι το οποίο διασώζεται στον Ηρόδοτο ως πληροφορία (hearsay). Εκείνος ο περίπλους είχε ανάστροφη πορεία και είχε διαρκέσει δύο χρόνια.

Η αναφορά του Αρριανού δείχνει ότι κάπου ανάμεσα στην Ρώμη, την Νικόπολη, την Νικομήδεια και την Καισάρεια (Μάζακα) της Καππαδοκίας είχε πέσει ο ίδιος πάνω σε κάποιο αντίγραφο της αλεξανδρινής μετάφρασης.

Αλλά ο Ηρόδοτος δεν είχε την παραμικρή ιδέα για τον Άννωνα. Είχε όμως ακουστά, χάρη σε Σικελιώτες, πολλά σχετικά με την καρχηδονιακή ναυσιπλοΐα. Και το τι αναφέρει ο Ηρόδοτος μπορεί να 'τοποθετηθεί' στα παράλια του σημερινού Μαρόκου ή της Μαυριτανίας ή της Σιέρας Λεόνε: οπουδήποτε! Έχει μάλιστα έντονα μυθοπλαστικό χαρακτήρα και αποτελεί αφελή ανακρίβεια.  

Ε. Ψευδεπίγραφα υπάρχουν αλλά υπάρχουν και λόγοι γι' αυτά!

Με τα παραπάνω ως δεδομένα δεν μπορώ να φανταστώ πως και γιατί κάποιος θα διενοείτο να γράψει ένα ψευδεπίγραφο κείμενο και να το αποδώσει στον Άννωνα. Βεβαίως, τα ψευδεπίγραφα αποτελούν ένα ολόκληρο τμήμα πολλών γραμματειών. Δεν είναι προνόμιο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το πιο απλό παράδειγμα είναι το παλαιοδιαθηκικό κείμενο του Δευτερο-Ησαΐα (Deutero-Isaiah): κριτική κειμένου και φιλολογική ανάλυση αποδεικνύουν ότι το τμήμα του βιβλικού κειμένου, το οποίο αντιστοιχεί στις παραγράφους 40-55 των προφητειών Ησαΐα, εμφανέστατα αντανακλά μεταγενέστερη προσθήκη, την όποια έγραψε κάποιος Ιουδαίος των χρόνων της βαβυλωνιακής εξορίας ή μεταγενέστερα, ανενδοίαστα 'ποζάροντας' ως Ησαΐας.

Τυπικά αρχαιοελληνικά παραδείγματα ψευδεπιγράφων είναι ο Περίπλους της Ερυθράς Θαλάσσης, ο οποίος αποδόθηκε στον Αρριανό από Χριστιανούς καλογήρους αντιγραφείς χειρογράφων, και βεβαίως η λεγόμενη Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε την εμφανέστατη ανικανότητα ενός αντιγραφέα να συγκρίνει κείμενα όπως ο Περίπλους της Ερυθράς Θαλάσσης και η Αλεξάνδρου Ανάβασις, ένα πραγματικό κείμενο του Αρριανού. Τα δύο κείμενα διά γυμνού οφθαλμού φαίνονται ως συγγραφέντα από πολύ διαφορετικούς ανθρώπους, το δεύτερο από ένα λόγιο και το πρώτο από ένα έμπορο, καπετάνιο και μόνιμο ταξειδιώτη. Αλλά δεν μπορείς να κακίσεις τους αντιγραφείς. Μία αντιγραφή είναι απλά μία αναπαραγωγή ενός κειμένου – όχι μία εμβάθυνση, κατανόηση ή ανάλυση. Οι αντιγραφείς χειρογράφων δεν ήταν φιλόλογοι.

Τώρα η περίπτωση των Αλεξάνδρου Πράξεων ή του Αλεξάνδρου Βίου, ενός κειμένου του οποίου η παράδοση και οι μεταφράσεις αποτελούν μία μυθική ιστορία από μόνο της, είναι μία πολύ πιο περίπλοκη υπόθεση. Ασφαλώς και δεν είναι έργο του Καλλισθένους, ο οποίος ακολούθησε τον Μακεδόνα στρατηλάτη στην εκστρατεία και ήταν ο επίσημος ιστοριογράφος του. Ακριβώς γι' αυτό και είθισται ο άγνωστος συγγραφέας του έργου να αποκαλείται Ψευδο-Καλλισθένης. Έχουν από την μια σωθεί ελάχιστα αποσπάσματα του πραγματικού έργου του Καλλισθένους, ενώ από την άλλη δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε στα χέρια μας την αρχική μορφή του κειμένου του Αλεξάνδρου Βίου.

Οπότε, υπάρχει ένα ενδεχόμενο να θέλησε ο ανώνυμος συγγραφέας αυτού του κειμένου να προσπορισθεί αυθεντικότητα αποδίδοντας ο ίδιος το έργο του στον Καλλισθένη. Δεν θα επεκταθώ περισσότερο, διότι το έφερα ως παράδειγμα. Αν όντως συνέβη κάτι τέτοιο, σε αυτό το κείμενο του οποίου η αρχική μορφή δεν μπορεί να πηγαίνει πίσω από τον 2ο προχριστιανικό αιώνα (το νωρίτερο δυνατό – η πιθανώτερη περίοδος είναι οι πρώτοι χριστιανικοί αιώνες και το φιλολογικό πλαίσιο των τότε εσχατολογικών αναζητήσεων), υπήρχε ένας προφανής, σημαντικός λόγος.

Αλλά τι θα κέρδιζε ένας συγγραφέας ενός σύντομου Περίπλου από την απόδοση του κειμένου του στον Άννωνα; Ποια θέση είχε ο Καρχηδόνιος βασιλεύς (αιρετός άρχων ανάμεσα στους Σοφτίμ/'Κριτές' της Καρχηδόνας, και όχι 'navigator', όπως τον αναφέρει η τρισάθλια wikipedia, αποσιωπώντας τον ίδιο τον τίτλο του κειμένου!) στον αρχαίο ελληνικό, ρωμαϊκό ή χριστιανικό κόσμο, όπου το κείμενο θα τον εισήγαγε; Ασήμαντη. Δεν θα προσποριζόταν κανένα κύρος έτσι.

Για να συζητηθεί ένα τέτοιο, εντελώς απίθανο ενδεχόμενο (ψευδεπίγραφης απόδοσης του κειμένου στον Άννωνα), θα πρέπει πρώτα να τοποθετηθεί σε μια περίοδο. Αυτό το ψέμμα, αν υποθέσουμε ότι συνέβη, έγινε στην Αλεξάνδρεια, στην Ρώμη, ή σε κάποιο χριστιανικό μοναστήρι; Κάθε περίπτωση θα μας έβαζε σε διαφορετικούς συλλογισμούς. Αλλά δεν νομίζω ότι πουθενά θα υπήρχε ένα λογικοφανές συμπέρασμα. Τέλος, αν υποτεθεί ότι η ψευδεπίγραφη συγγραφή συνέβη στην Αλεξάνδρεια, τότε πολύ απλά ο συλλογισμός είναι ολότελα άκυρος, επειδή κανένας δεν εργαζόταν στην Βιβλιοθήκη ανεξέλγκτα και με την ικανότητα να εισαγάγει πλαστά κείμενα όποτε το επιθυμούσε. Κανένας τέτοιος θεσμός δεν θα ήθελε να σπιλωθεί η φήμη του από ανάλογες απόπειρες.

Στο τελευταίο γράμμα σου αναφέρεσαι σε ομοιότητα κοσμοαντιλήψεων μεταξύ του  αρχικού συγγραφέα του κειμένου του Περίπλου του Άννωνα και της Γεωγραφίας του Ερατοσθένους, της οποίας ελάχιστα αποσπάσματα έχουν διασωθεί. Αυτό αφορά πλέον όχι το κείμενο αλλά τις κοσμοαντιλήψεις και την Κοσμολογία των Αρχαίων Αιγυπτίων, Φοινίκων, Καρχηδονίων, Αλεξανδρινών Ελλήνων και άλλων αρχαίων εθνών.

ΣΤ. Η Κοσμολογία, Γεωγραφία και Χαρτογραφία των Αρχαίων Αιγυπτίων, Φοινίκων, Καρχηδονίων και Ελλήνων

Μου γράφεις λοιπόν τα εξής: 
Ξέρω ότι ο χάρτης του Ερατοσθένη κατασκευάστηκε με βάση τα όσα σώθηκαν από τα έργα του. Αλλά μου έκανε εντύπωση το ότι ο Άννων νόμιζε ότι έπλεε προς ανατολάς ενώ θα έπρεπε να πάει προς τη δύση. Σου θυμίζω ότι αυτό συμβαίνει (λαθεμένα) στον χάρτη του "Ερατοσθένη". Όπως βλέπεις λοιπόν, ξεκίνησα από τα θεμέλια και όχι από τη...σκεπή.

Αυτό είναι γεγονός αλλά από μόνο του δεν αποδεικνύει τίποτα παραπάνω από μια απόλυτη ταύτιση των κοσμολογικών γνώσεων, αντιλήψεων και θέσεων του συγγραφέα του Περίπλου του Άννωνα, του Ερατοσθένη, και γενικώτερα των Αρχαίων Αιγυπτίων και Καρχηδονίων αρχιερέων και των Αλεξανδρινών σοφών. Ο χάρτης είναι σαφώς μεταγενέστερος, όπως ξέρεις και όπως αναφέρεις, αλλά στο συγκεκριμένο σημείο αποδίδει σωστά το όλο σχεδιάγραμμα. Έτσι αντιλαμβάνονταν τον κόσμο τότε.

Ό,τι γράφουν νεώτεροι ιστορικοί και επιστήμονες για τον Ερατοσθένη είναι προβολή δικών τους υποθέσεων και παρερμηνειών σε ελάχιστα σωζόμενα αποσπάσματα κειμένων και ακροβατική αποδοχή αυθαιρεσιών συγγραφέων του 16ου και του 17ου αιώνα, επί των οποίων άλλοι, μεταγενέστεροι επιστήμονες προσέθεσαν τις δικές τους παρερμηνείες, πάνω στις οποίες οι σύγχρονοι συνέχισαν με τον ίδιο ανερμάτιστο τρόπο.

Έχουν σωθεί τόσο ελάχιστα κείμενα του Ερατοσθένη ώστε να είναι αστείο να θέλει κάποιος σήμερα να κάνει υποθέσεις επί υποθέσεων για το τι τάχα πίστευε για το τάδε και το δείνα θέμα ο εξαιρετικός αυτός και πολυμαθέστατος πανεπιστήμων και διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Έχουν σωθεί πολλά κείμενα άλλων αναφερόμενα σ' αυτόν και στα επιτεύγματά του, και ασφαλώς κάποιος μπορεί να γράψει 1000 σελίδες για να βάλει κάποια πράγματα σε μια σειρά, αλλά σε καμμιά περίπτωση δεν στέκουν όλες οι σύγχρονες ερμηνείες του έργου και των επιτευγμάτων του Ερατοσθένους. Το θέμα είναι βασικά άσχετο με τον Περίπλου του Άννωνα αλλά το αναφέρω μόνο και μόνο για τον παραλληλισμό τον οποίο έκανες.

Βεβαίως και ο Ερατοσθένης συνέλεξε υλικό για να υπολογίσει την περιφέρεια της γης και για να ορίσει ένα σύστημα συντεταγμένων ('παραλλήλων' και 'μεσημβρινών') αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρούσε ότι η γη είναι μία σφαίρα αλλά μια κυκλική, ή μάλλον ελλειπτική επιφάνεια. Όσοι νεώτεροι επιστήμονες αναφέρονται στο θέμα το προσαρμόζουν στην σημερινή επικρατούσα (ή μάλλον επιβεβλημένη) άποψη.

Το ότι οι Καρχηδόνιοι του Άννωνα 'έβλεπαν' ότι έπλεαν προς τα ανατολικά έχει το αντίστοιχό του στον Περίπλου της Ερυθράς Θαλάσσης. 'Ερυθρά Θάλασσα' στα χρόνια του ανώνυμου συγγραφέα του κειμένου αυτού σήμαινε όλη την θαλάσσια έκταση την οποία εμείς καλούμε 'Ινδικό Ωκεανό', Έρυθρά Θάλασσα' και 'Περσικό Κόλπο'. Αφού περιγράψει τα ανατολικά αφρικανικά παράλια μέχρι το σημερινό Νταρεσαλάαμ της Τανζανίας ('Ραπτά') και αφού εξιστορήσει τα των δυτικών και νοτίων παραλίων της αραβικής χερσονήσου, ο συγγραφέας διαλαμβάνει διαδοχικά τα παράλια του Δέλτα του Ινδού, τα 'δυτικά' και τα 'ανατολικά' παράλια της σημερινής Ινδίας πριν αναφερθεί στην Ινδονησία-Ινδοκίνα ('Χρυσή') και στην Κίνα.

Όμως σαφέστατα δίνει την αίσθηση ότι δεν 'έβλεπε' ότι παραπλέοντας τα 'δυτικά' παράλια της Ινδίας κατευθυνόταν προς τα 'νότια' και ότι συνεχίζοντας κοντά στα 'ανατολικά' παράλια της Ινδίας έπλεε προς τα 'βόρεια'. Το κείμενο δίνει την εντύπωση ότι οι τότε ναυτιλλόμενοι έβλεπαν ότι από το σημερινό Καράτσι μέχρι την Ινδονησία η πορεία πλεύσης είναι συνεχώς προς τα ανατολικά.

Είναι ακριβώς ό,τι σε παραξενεύει στον Άννωνα, αλλά δεν υπάρχει τίποτα το παράξενο. Πλήθος χαρτών των χριστιανικών και των ισλαμικών χρόνων έχουν σωθεί και όλοι δείχνουν την ίδια κατεύθυνση, την ίδια αντίληψη, την ίδια στάση απέναντι στην γήινη επιφάνεια. Παραδείγματα:

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ibn_Howqal_World_map.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Kashgari_map.jpg

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/50/TabulaPeutingeriana.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/File:WorldMapCosmasIndicopleustes.jpg

Πιο ενδιαφέρων είναι αυτός ο χάρτης:

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Al-Idrisi%27s_world_map.JPG

Δείχνει την γη όπως την κατοπτεύει κάποιος από τα 'βόρεια' προς τα 'νότια'.
Κυκλική επιφάνεια με τον Ωκεανό γύρω από την γη, και με την Αφρική στο επάνω τμήμα του κύκλου και μεγαλύτερη από όσο η Ασία και η Ευρώπη μαζί.

Επάνω γράφει στα αραβικά "τζενούμπ" (νότος) και κάτω "σουμάλ" (βορράς).

Στα δεξιά γράφει "γαρμπ" (δύση) και στα αριστερά "σαρκ" (ανατολή).

Αλλά δεν αφήνει 'περιθώρια' για ναυσιπλοΐα προς τα 'νότια', Πλέοντας από τις Ηράκλειες Στήλες γύρω από την Αφρική, ουσιαστικά κατευθύνεσαι στα ανατολικά.

Βλέπεις τα τέσσερα ξεχωριστά βουνά στα αριστερά άκρα της Αφρικής; Ξέρεις τι είναι εκείνα τα παράλια; Από το Κέρας της Αφρικής μέχρι την Μοζαμβίκη! Η κατεύθυνση παράπλου θα ήταν απλώς προς τα 'ανατολικά'! Όπως επίσης και αν κατευθύνεσαι από τα νότια παράλια της αραβικής χερσονήσου προς την Ινδονησία. Πλέεις έτσι συνέχεια προς τα 'ανατολικά'. Όπως και στον Περίπλου της Ερυθράς Θαλάσσης, τον οποίο προανέφερα σε σχέση με αυτή την αντίληψη. Μόνον όταν έφθαναν στα νότια άκρα της σημερινής Κίνας, είχαν οι αρχαίοι και μουσουλμάνοι θαλασσοπόροι την αίσθηση ότι πλέον κατευθύνονταν προς τα 'βόρεια'.

Δεν πρέπει να σε ξενίζουν όλα αυτά. Ο Ερατοσθένης είχε θέσει τον Ισημερινό στην Συήνη, στο Ασουάν, από όπου σου γράφω! Ξέρεις τι σημαίνει αυτό; Απόλυτη συμφωνία με τον χάρτη του Αλ Ιντρίσι. Περισσότερα:

https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_al-Idrisi

Αυτές είναι αποδόσεις των χαρτών του Πτολεμαίου – φυσικά σε χρόνια μετά τις Σταυροφορίες:

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ptolemy_World_Map.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ptolemy-World_Vat_Urb_82.jpg

Ο δεύτερος είναι του Μάξιμου Πλανούδη. Βλέπεις την Ινδία 'ισοπεδωμένη' να προσφέρει βασικά δυνατότητα περίπλου με σχεδόν συνεχή κατεύθυνση προς τα ανατολικά; Μια τεράστια Κεϋλάνη είναι μεγαλύτερη από την μισή αραβική χερσόνησο! Και η 'Ερυθρά Θάλασσα' (δηλαδή το τι εμείς ονομάζουμε σήμερα Ερυθρά Θάλασσα, Περσικό Κόλπο και Ινδικό Ωκεανό) περιβάλλεται στα νότια από γη. Αν και γνώριζαν ότι η Αφρική περιπλέεται, μπερδεύονταν στον τρόπο να αποδώσουν επί χάρτου την πραγματικότητα και να εντάξουν τον τοίχο πάγου, ο οποίος περικλείει την γήινη επιφάνεια και στον οποίο αναφορές υπάρχουν και σε χριστιανικά κείμενα.

Αλλά η πορεία του Νείλου είναι ακριβέστατη. Διακρίνονται ο Λευκός Νείλος, ο Κυανός Νείλος (που ενώνονται στο Χαρτούμ) και ο μικρότερος παραπόταμος Άτμπαρα (αρχαία ελληνικά: Ασταβάρας) λίγο βορειώτερα. Μόνο που η απόσταση ανάμεσα στον Κυανό Νείλο και τον Ασταβάρα προκύπτει τεράστια!

Να και ένας γενοβέζικος χάρτης λίγα χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης:

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Genoese_map.jpg

Το τι σε μπερδεύει στο θέμα αυτό έχει δυο παράμετρους:

Πρώτον, ο μεταναγεννησιακός άνθρωπος έχει στραβωθεί. Η όρασή του έχει αλλοιωθεί από σοβαρές υποβολές στο υποσυνείδητό του. Οι αρχαίοι άνθρωποι, όπως και αυτοί των χριστιανικών και ισλαμικών χρόνων, δεν 'έβλεπαν' όπως βλέπουν οι νεώτεροι. Έβλεπαν πιο ορθά.

Δεύτερον, δεν χρειάζεται να είναι η γη 'σφαίρα' για να επιτευχθεί ο περίπλους της γης από τον Μαγγελάνο. Έχεις υπόψει σου την Συνθήκη της Τορδεσίγιας το 1494;

https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Tordesillas

Αυτοί οι χάρτες είναι σύγχρονες ψευδέστατες προβολές, και τα συμβαλλόμενα μέρη της συνθήκης τότε δεν έβλεπαν την γήινη επιφάνεια έτσι όπως την παρουσιάζουν οι παρανοϊκοί γκάνγκστερς της wikipedia εδώ:

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iberian_mare_clausum_claims.svg

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Spain_and_Portugal.png

Κανένας δεν πίστευε το 1494 ότι η γη είναι μία σφαίρα.

Η ηλιθιότητα ότι ο Χριστόφορος Κολόμβος πίστευε ότι θα έφθανε στην Ινδία πλέοντας προς τα δυτικά "επειδή 'γνώριζε' ότι η γη είναι σφαίρα" είναι σύγχρονο ψέμμα. Δεν υπάρχει καμμιά τέτοια αναφορά σε χειρόγραφα του 16ου αιώνα. Η προπαγάνδα αυτή είναι ύστερη παραμυθοποίηση του ιησουϊτικού, αναγεννησιακού, μιθραϊκού (: ηλιοκεντρικού) ψέμματος. Και βέβαια πίστευε ο Χριστόφορος Κολόμβος ότι πλέοντας προς τα δυτικά θα έφθανε στην Ινδία.

Αυτό συνέβαινε επειδή θεωρούσε την γήινη επιφάνεια ως ένα είδος δακτυλίου (εμφανέστατο στον χάρτη του Μάξιμου Πλανούδη) και ολόκληρη την γη, ως στερεό, ως ένα είδος τόρου εφαρμοσμένου ως οριζόντια τομή εντός της σφαίρας του σύμπαντος. Όλα τα άλλα είναι εικασίες.

Και με αυτά κλείνω αυτή την τεράστια τελικά απάντηση. Ελπίζω να απάντησα στην απορία σου και σε ευχαριατώ για την ευκαιρία που μου έδωσες να ξανα-ασχοληθώ με τον Άννωνα 29 σχεδόν χρόνια μετά την συγγραφή του. Τελικά καλό ήταν το πρώτο μου βιβλίο, αν και συντομώτατο!

Φιλικά,

Σαμσαντίν